Konstanty Tyszkiewicz
Konstanty Benedykt Stanisław Tyszkiewicz (ur. 5 lutego 1806 w Łohojsku, zm. 13 lipca 1868 w Mińsku) – polski hrabia na Łohojsku, archeolog i krajoznawca; badacz pradziejów Litwy i południowej Rusi.
| |
 Leliwa | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka |
Augusta Plater |
| Żona |
Paulina Ciechanowiecka |
| Dzieci | |
Życiorys
edytujSyn Piusa Tyszkiewicza, brat Eustachego[2]. Nauki pobierał w kolegium jezuickim w Połocku, następnie w szkole dominikanów w Zabiałach. Gimnazjum ukończył w Wilnie, tam też w 1823 roku wstąpił na uniwersytet, studiując nauki ekonomiczne i prawne. W 1828 roku objął posadę w Ministerstwie Skarbu Królestwa Polskiego i jako jego urzędnik wysłany został z misją do Anglii. Nabyta wiedzę wykorzystał w zarządzaniu podupadającym i zaniedbanym majątkiem w Łohojsku. Założył fabrykę wyrobów lnianych i bawełnianych, odlewnię żelaza i fabryczkę narzędzi rolniczych, obliczoną głównie na potrzeby miejscowej ludności. Otworzył też bank hipoteczny dla mieszczan. W rolnictwie jako pierwszy w powiecie borysowskim zastosował płodozmian. Pasję badacza i archeologa wykorzystywał podczas wyjazdów dla poratowania zdrowia. W 1858 wyjechał w Alpy połączył go z kilkudniowymi wykopaliskami na cmentarzysku w Hallstatt, zwiedzaniem Krakowa. Od 1852 był członkiem korespondentem Towarzystwa Naukowego Krakowskiego oraz prezesem Komisji Wileńskiej. Po roku 1861 nie ma już śladu kontaktów Konstantego Tyszkiewicza z krakowskim środowiskiem naukowym. Pogarszał się jego stan zdrowia, a najdotkliwsza była utrata wzroku. Dożył jeszcze wydania drukiem swojej pracy O kurhanach na Litwie i Rusi Litewskiej. W 1864 roku został członkiem Moskiewskiego Towarzystwa Archeologicznego[3].
Został pochowany przy kościele Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Kazimierza w Łohojsku.
Publikacje
edytuj- Wiadomości historyczne o zamkach, horodyszczach i okopiskach starożytnych na Litwie i Rusi Litewskiej (1859)
- O kurhanach na Litwie i Rusi Zachodniej (1868).
- Wilija i jej brzegi. Pod względem hydrograficznym, historycznym, archeologicznym i etnograficznym (wyd. pośmiertne 1868}
Przypisy
edytuj- ↑ a b Tysvaer - Tzetzes, [w:] Uggleupplagan. 30th Tromsdalstind - Urakami, Project Runeberg, 1920 [dostęp 2014-05-30].
- ↑ a b Reda GRIŠKAITĖ: Konstantinas Tiškevičius ir Neris, arba Kelionė ir Knyga. [dostęp 2014-05-30]. (lit.).
- ↑ Maria Blombergowa, Polscy członkowie Cesarskiego Moskiewskiego Towarzystwa Archeologicznego (1864-1914), w: Kwartalnik Historii Nauki i Techniki 25/3 (1980) s. 547.
Bibliografia
edytuj- Людмила Трепет: Константин Тышкевич. Mузей города Логойска. [dostęp 2014-05-30]. (ros.).
- Zofia Rydlewska „Konstanty Tyszkiewicz i jego kontakty z Towarzystwem Naukowym Krakowskim” [w] Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie Rok LX (2015) str. 19-27
- Jerzy Sewer Dunin-Borkowski: Almanach Błękitny. Warszawa: 1908, s. 961.
Linki zewnętrzne
edytuj- Dzieła Konstantego Tyszkiewicza w bibliotece Polona