Wikipedia

Order Odrodzenia Polski

drugie najwyższe polskie państwowe odznaczenie cywilne RP
(Przekierowano z Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski)
Ten artykuł dotyczy orderu. Zobacz też: Polonia Restituta – ujednoznacznienie.

Order Odrodzenia Polski, Polonia Restituta (PR) – drugie pod względem starszeństwa polskie państwowe odznaczenie cywilne (po Orderze Orła Białego), nadawane za wybitne osiągnięcia na polu oświaty, nauki, sportu, kultury, sztuki, gospodarki, obronności kraju, działalności społecznej, służby państwowej oraz rozwijania dobrych stosunków z innymi krajami. Ustanowione przez Sejm Rzeczypospolitej ustawą z 4 lutego 1921 jako najwyższe odznaczenie państwowe po Orderze Orła Białego[1]. Na straży honoru Orderu stoi Kapituła Orderu. Dekretem Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego z 20 grudnia 1921 został ustanowiony Statut Orderu „Odrodzenia Polski”[2]. Rozporządzeniem z 23 kwietnia 1923 Prezydent Stanisław Wojciechowski ustanowił nowy Statut Orderu „Odrodzenia Polski”. 2 maja 1923 rozporządzenie zostało opublikowane w Monitorze Polskim nr 100, a dekret z 1921 utracił moc obowiązującą[3].

Order Odrodzenia Polski
Polonia Restituta
Awers
Awers insygniów Krzyża Wielkiego
Orderu Odrodzenia Polski
Awers
Awers insygniów Krzyża Komandorskiego
z Gwiazdą OOP
Awers
Awers insygniów Krzyża Komandorskiego OOP
(wzór II RP)
Rewers
Rewers insygniów Krzyża Komandorskiego OOP
(wzór II RP)
Gwiazda
Gwiazda (wzór II RP)
Baretka
Baretka Krzyża Wielkiego OOP
Baretka
Baretka Krzyża Kawalerskiego OOP
Ustanowiono

4 lutego 1921

Dewiza

POLONIA RESTITUTA
(Polska Odrodzona)

Powyżej

Order Virtuti Militari

Poniżej

Order Krzyża Wojskowego

Multimedia w Wikimedia Commons

Noszony na czerwonej wstędze z białymi pasami po bokach, przez prawe ramię (w I klasie), na szyi (w II i III klasie) lub na lewej stronie piersi (IV i V klasa).

W polskim systemie orderowo-odznaczeniowym Order Odrodzenia Polski występuje po Orderze Orła Białego oraz Orderze Wojennym Virtuti Militari, a przed Orderem Krzyża Wojskowego, Orderem Krzyża Niepodległości i Orderem Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.

Klasy

edytuj

Order dzieli się na 5 klas.

Klasy Baretka Insygnia
I Krzyż Wielki*
 
 
II Krzyż Komandorski

z Gwiazdą

 
 
III Krzyż Komandorski
 
 
IV Krzyż Oficerski
 
 
V Krzyż Kawalerski
 
 

(*) do 1960 w kraju i do 1990 na uchodźstwie: Wielka Wstęga

W II Rzeczypospolitej

edytuj

W pracach ustawodawczych Komisji Konstytucyjnej Sejmu RP, nazwa tego orderu miała brzmieć „Bene Merenti” (Dobrze Zasłużonym), ale ostatecznie przyjęto nazwę „Polonia Restituta” (Polska Odrodzona)[4].

Na mocy ustawy z 4 lutego 1921 o ustanowieniu orderu „Odrodzenia Polski” miał on cztery klasy. Nowy podział, na pięć klas wraz z tytułami przysługującymi kawalerom, wprowadzony został rok później[5].

Zgodnie z tą ustawą, kawalerom Orderu Odrodzenia Polski przysługiwały tytuły:

  • pierwszej klasy: Kawalera wielkiej wstęgi orderu „Odrodzenia Polski”;
  • drugiej klasy: Kawalera Krzyża Komandorskiego z gwiazdą orderu „Odrodzenia Polski”;
  • trzeciej klasy: Kawalera Krzyża Komandorskiego orderu „Odrodzenia Polski”;
  • czwartej klasy: Kawalera Krzyża Oficerskiego orderu „Odrodzenia Polski”;
  • piątej klasy: Kawalera orderu „Odrodzenia Polski”.

Wymiar krzyża wynosił: w klasie I – 69 mm, w klasach II i III – 58 mm, w klasie IV – 50 mm i w klasie V – 41 mm. Ustawa nie podawała wymiarów krzyża I klasy, podając jedynie, że zamieszczony wzór jest „wielkości naturalnej”. Pozostałe klasy miały być wykonane według tego samego wzoru, ale proporcjonalnie mniejsze, z długością krzyża pomiędzy końcami przeciwległych ramion jak podano wyżej.

W okresie II Rzeczypospolitej Order Odrodzenia Polski był zwykle nadawany w dwóch terminach świąt państwowych: 3 maja i 11 listopada[6].

Na uchodźstwie

edytuj

Do 1990 w wersji przedwojennej także nadawane przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie.

W Polsce Ludowej

edytuj

W 1944 dekretem PKWN z 22 grudnia order ten został włączony do systemu odznaczeń nowego, socjalistycznego państwa (Polski Ludowej)[7]. Zachowano jego kształt i barwy, pozbawiając jednak godło korony, a na rewersie krzyża zmieniono rok na „1944”.

Ustawą z 1960 order został drugim w hierarchii odznaczeń odznaczeniem państwowym (po Orderze Budowniczych Polski Ludowej)[8]. Ustawa ta zmieniła nazwę pierwszej klasy na Krzyż Wielki orderu Odrodzenia Polski (wcześniej była to Wielka wstęga orderu Odrodzenia Polski). Pozostałe klasy pozostały niezmienione. Nowy opis odznaki orderu zawierała uchwała Rady Państwa z 29 lutego 1960[9]. Ta sama uchwała ustanawiała nowe starszeństwo dla orderu.

W latach 1982–1992, zgodnie z zapisami ustawy Karta Nauczyciela, nauczycielom nadawany był Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, ale wyłącznie z tytułu trzydziestoletniej szczególnie wyróżniającej pracy pedagogicznej[10]. Z tego tytułu nadano go 63 416 osobom[11]. Podobne przepisy obowiązywały w okresie PRL również dla innych grup zawodowych (górników, hutników, stoczniowców, portowców)[12], określając lata nieprzerwanej i wyróżniającej się pracy oraz klasę orderu lub odznaczenia (przykładowo górnicy otrzymywali już po 20 latach pracy Order Sztandaru Pracy II klasy – wyższy od Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski w systemie orderowo-odznaczeniowym PRL).

Do 1987 przyznano[13]:

  • I klasy – 190 szt.
  • II klasy – 1031 szt.
  • III klasy – 9757 szt.
  • IV klasy – 36 602 szt.
  • V klasy – 567 005 szt.

Łącznie w latach 1944–1992 (do końca obowiązywania ustawy z okresu PRL) przyznano 681 949 Orderów Odrodzenia Polski[14].

W III Rzeczypospolitej

edytuj

Współczesny wygląd Orderu Odrodzenia Polski ustalony został rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 10 listopada 1992 w sprawie opisu, materiału, wymiarów wzorów rysunkowych oraz sposobu i okoliczności noszenia odznak orderów i odznaczeń[15]: „Odznaką Orderu Odrodzenia Polski jest krzyż równoramienny, złocony, zakończony na rogach ramion kulkami. W środku krzyża, na okrągłej, czerwonej, emaliowanej tarczy, umieszczony jest biało emaliowany orzeł według wzoru określonego w ustawie z 1 sierpnia 1919 o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej. Kontury, korona, dziób i szpony orła są złocone. Na otoku, pokrytym szafirową emalią, umieszczony jest złocony napis „POLONIA RESTITUTA”. Na odwrotnej stronie ramiona krzyża są złocone, z obramowaniem. W środku krzyża, na okrągłej, czerwono emaliowanej tarczy, w ornamentowanym obramowaniu, umieszczona jest złocona data „1918”. Wymiar krzyża wynosi: w klasie I – 68 mm, w klasach II i III – 60 mm, w klasie IV – 55 mm i w klasie V – 44 mm.

W klasie I Orderu krzyż zawieszony jest na czerwonej, wielkiej wstędze szerokości 100 mm z białymi paskami po bokach, szerokości 5 mm. W klasach II i III krzyże zawieszone są na czerwonej wstędze, szerokości 45 mm z białymi paskami po bokach, szerokości 3 mm. W klasie IV krzyż zawieszony jest na czerwonej wstążce, szerokości 36 mm z białymi paskami, szerokości 2 mm z umieszczoną pośrodku wstążki rozetką, o średnicy 30 mm upiętą z tejże wstążki. W klasie V krzyż zawieszony jest na takiej samej wstążce, bez rozetki.

W klasach I i II odznaką Orderu jest ponadto gwiazda orderowa srebrzona, o średnicy 75 mm z ośmiu pęków promieni. W środku gwiazdy, na okrągłej, biało emaliowanej tarczy, umieszczony jest złocony monogram „RP”, na otoku pokrytym szafirową emalią złocony napis „POLONIA RESTITUTA”.

Współczesną wersję odznaczenia opracował rzeźbiarz i medalier Edward Gorol.

Wielcy mistrzowie Orderu

edytuj
Epoka Wielki Mistrz Orderu Lata nadań
  II Rzeczpospolita   Naczelnik Państwa Józef Piłsudski 1921–1922
  II Rzeczpospolita   Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Gabriel Narutowicz 1922
  II Rzeczpospolita   Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Stanisław Wojciechowski 1922–1926
  II Rzeczpospolita   Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Ignacy Mościcki 1926–1939
  Władze RP na obczyźnie   Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Władysław Raczkiewicz 1939−1947
  Rzeczpospolita Polska (1944-1952)   Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bolesław Bierut 1947–1952
  Władze RP na obczyźnie   Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie August Zaleski 1947–1972
  Władze RP na obczyźnie   Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie Stanisław Ostrowski 1972–1979
  Władze RP na obczyźnie   Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie Edward Raczyński 1979–1986
  Władze RP na obczyźnie   Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie Kazimierz Sabbat 1986–1989
  Władze RP na obczyźnie   Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie Ryszard Kaczorowski 1989–1990
  III Rzeczpospolita
 
 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Wojciech Jaruzelski 1989–1990
  III Rzeczpospolita   Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Wałęsa 1990−1995
  III Rzeczpospolita   Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Aleksander Kwaśniewski 1995–2005
  III Rzeczpospolita   Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Kaczyński 2005–2010
  III Rzeczpospolita   Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski 2010–2015
  III Rzeczpospolita   Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda od 2015

Kapituła Orderu Odrodzenia Polski

edytuj
Osobny artykuł: Kapituła Orderu Odrodzenia Polski.

Na straży honoru Orderu stoi Kapituła Orderu. Pierwsza Kapituła Orderu Odrodzenia Polski została powołana 2 sierpnia 1921 w składzie[16]: Jan Karol Kochanowski (Kanclerz Kapituły), Kajetan Olszewski (Sekretarz Kapituły), Bernard Chrzanowski (Skarbnik Kapituły), Jan Dąbski, Władysław Raczkiewicz, Michał Siedlecki, Włodzimierz Tetmajer i Leon Wyczółkowski (członkowie)[17]. 5 września 1936 prezydent Ignacy Mościcki powołał na trzyletnią kadencję nowy skład Kapituły, której kanclerzem został gen. dyw. Kazimierz Sosnkowski[18].

Obecnie Kapituła OOP składa się z Wielkiego Mistrza Orderu i ośmiu członków Kapituły, powoływanych przez Wielkiego Mistrza na pięć lat. Zgodnie z ustawą o orderach i odznaczeniach, Prezydent RP z urzędu staje się Kawalerem Orderu Odrodzenia Polski klasy I i przewodniczy Kapitule jako Wielki Mistrz Orderu.

Starszeństwo

edytuj

Starszeństwo, czyli kolejność noszenia orderów i odznaczeń regulowana jest ustawami prawa. Więcej o tym można przeczytać w artykule o polskim systemie orderowo-odznaczeniowym. Order Odrodzenia Polski w każdej z epok zajmował jedno z najwyższych miejsc. Poniżej znajduje się szczegółowy opis każdej z klas orderu i jej miejsca w hierarchii odznaczeń państwowych.

Starszeństwo Okres II RP
(1918–1939)		 Władze RP na uchodźstwie (1939–1990) Okres Polski Ludowej
(1944–1989)		 Okres III RP
(po 1989 r.)
I klasa
 		 powyżej

poniżej		 Order Virtuti Militari V klasy
7 miejsce
Order Odrodzenia Polski II klasy		 Order Virtuti Militari V klasy
7 miejsce
Order Odrodzenia Polski II klasy		 Order Budowniczych Polski Ludowej
2 miejsce
Order Virtuti Militari I klasy		 Order Virtuti Militari V klasy
7 miejsce
Order Odrodzenia Polski II klasy
II klasa
 		 powyżej

poniżej		 Order Odrodzenia Polski I klasy
8 miejsce
Order Odrodzenia Polski III klasy		 Order Odrodzenia Polski I klasy
8 miejsce
Order Odrodzenia Polski III klasy		 Order Sztandaru Pracy I klasy
6 miejsce
Order Virtuti Militari II klasy		 Order Odrodzenia Polski I klasy
8 miejsce
Order Odrodzenia Polski III klasy
III klasa
 		 powyżej

poniżej		 Order Odrodzenia Polski II klasy
9 miejsce
Krzyż Niepodległości		 Order Odrodzenia Polski II klasy
9 miejsce
Krzyż Niepodległości		 Order Sztandaru Pracy II klasy
10 miejsce
Order Krzyża Grunwaldu III klasy		 Order Odrodzenia Polski II klasy
9 miejsce
Order Odrodzenia Polski IV klasy
IV klasa
 		 powyżej

poniżej		 Krzyż Niepodległości
11 miejsce
Order Odrodzenia Polski V klasy		 Krzyż Niepodległości Polski Podziemnej
12 miejsce
Order Odrodzenia Polski V klasy		 Order Virtuti Militari III klasy
13 miejsce
Order Virtuti Militari IV klasy		 Order Odrodzenia Polski III klasy
10 miejsce
Order Odrodzenia Polski V klasy
V klasa
 		 powyżej

poniżej		 Order Odrodzenia Polski IV klasy
12 miejsce
Krzyż Walecznych		 Order Odrodzenia Polski IV klasy
13 miejsce
Krzyż Walecznych		 Order Virtuti Militari IV klasy
15 miejsce
Order Virtuti Militari V klasy		 Order Odrodzenia Polski IV klasy
11 miejsce
Order Krzyża Wojskowego I klasy

Statystyki

edytuj

III Rzeczpospolita (od 1990)

edytuj

Zbiorcze zestawienie nadań Orderów Odrodzenia Polski od 1990 z podaniem liczby oraz procentowego udziału nadań poszczególnych klas Orderu w danym okresie:

Prezydent Krzyż Wielki
(I klasa)
 		 Krzyż Komandorski z Gwiazdą
(II klasa)
 		 Krzyż Komandorski
(III klasa)
 		 Krzyż Oficerski
(IV klasa)
 		 Krzyż Kawalerski
(V klasa)
 		 Razem
Lech Wałęsa 21 0,13% 88 0,53% 314 1,90% 1132 6,83% 15021 90,61% 16576
Aleksander Kwaśniewski
(I kadencja)		 44 0,54% 207 2,53% 723 8,83% 2169 26,50% 5041 61,60% 8184
Aleksander Kwaśniewski
(II kadencja)		 29 0,27% 146 1,34% 739 6,78% 2750 25,23% 7234 66,38% 10898
Lech Kaczyński 64 1,06% 169 2,8% 866 14,34% 1871 30,99% 3068 50,81% 6038
Bronisław Komorowski* 46 0,77% 106 1,78% 459 7,70% 1436 24,11% 3910 65,64% 5957
Andrzej Duda
(I kadencja)		 35 0,66% 46 2,03% 394 17,37% 532 23,46% 1281 56,48% 2268
Razem 239 0,44%
(+5)**		 762 1,53% 3 495 7,00% 9 890 19,81% 35 555 71,22% 49 921
(+5)**

(*) – obejmuje również nadania dokonane przez Bronisława Komorowskiego, gdy jako marszałek Sejmu pełnił obowiązki prezydenta
(**) – Krzyże Wielkie Orderu Odrodzenia Polski, które z urzędu otrzymują prezydenci RP

Lech Wałęsa (1990–1995)

edytuj

Prezydentura Lecha Wałęsy[19]:

Rok I klasa
 		 II klasa
 		 III klasa
 		 IV klasa
 		 V klasa
 		 Razem
1990 1 6 83 481 8755 9326
1991 4 7 47 115 3472 3645
1992 3 11 52 203 1605 1874
1993 6 18 32 87 392 535
1994 4 17 37 119 292 469
1995 4 29 63 127 505 728
Razem 22[20] 88 314 1132 15021 16577

Aleksander Kwaśniewski – I kadencja (1996–2000)

edytuj

Prezydentura Aleksandra Kwaśniewskiego – I kadencja[19]:

Rok I klasa
 		 II klasa
 		 III klasa
 		 IV klasa
 		 V klasa
 		 Razem
1996 6 15 59 146 378 604
1997 10 44 105 344 898 1401
1998 15 57 154 369 1016 1611
1999 4 47 201 588 1143 1983
2000 9 44 204 722 1606 2585
Razem 44[20] 207 723 2169 5041 8184

Aleksander Kwaśniewski – II kadencja (2001–2005)

edytuj

Prezydentura Aleksandra Kwaśniewskiego – II kadencja[21]:

Rok I klasa
 		 II klasa
 		 III klasa
 		 IV klasa
 		 V klasa
 		 Razem
2001 6 36 175 611 1524 2352
2002 5 36 142 525 1429 2137
2003 6 22 99 428 1205 1760
2004 2 23 137 485 1311 1958
2005 10 29 186 701 1765 2691
Razem 29[20] 146 739 2750 7234 10898

Lech Kaczyński (2005–2010)

edytuj

Prezydentura Lecha Kaczyńskiego[22]:

Rok I klasa
 		 II klasa
 		 III klasa
 		 IV klasa
 		 V klasa
 		 Razem
2006 17 41 161 309 279 807
2007 13 43 168 443 757 1424
2008 10 30 166 415 780 1401
2009 19 51 279 604 1105 2058
2010 5 4 92[23] 100 147 348
Razem 64[24] 169 866 1871 3068 6038

Bronisław Komorowski (2010–2015)

edytuj

Marszałek Bronisław Komorowski w czasie, gdy pełnił obowiązki Prezydenta (kwiecień–lipiec 2010)[25]:

IV–VII
2010		 I klasa
 		 II klasa
 		 III klasa
 		 IV klasa
 		 V klasa
 		 Razem
Razem 11 18 30 43 57 159

Prezydentura Bronisława Komorowskiego[26]:

Rok I klasa
 		 II klasa
 		 III klasa
 		 IV klasa
 		 V klasa
 		 Razem
2010 5 8 57 134 405 609
2011 11 43 149 532 1267 2002
2012 3 14 75 273 685 1050
2013 4 7 72 164 537 784
2014 7 10 45 184 570 816
2015 5 6 31 106 389 537
Razem 35 88 429 1393 3853 5798

Andrzej Duda – I kadencja (2015–2020)

edytuj

Prezydentura Andrzeja Dudy – I kadencja[27]:

Rok I klasa
 		 II klasa
 		 III klasa
 		 IV klasa
 		 V klasa
 		 Razem
2015 5 9 11 30 36 91
2016 5 18 174 146 358 701
2017 3 16 110 224 572 925
2018 2 3 99 132 315 551
2019 8 19 83 131 417 658
2020 1 4 69 69 179 322

Andrzej Duda – II kadencja (2020–)

edytuj
Ta sekcja od 2023-03 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Prezydentura Andrzeja Dudy – II kadencja

Rok I klasa
 		 II klasa
 		 III klasa
 		 IV klasa
 		 V klasa
 		 Razem
2020 1 6 25 64 152 248
2021 10 11 66 182 359 628
2022 5 11 49 161 435 661

Odznaczeni

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni Orderem Odrodzenia Polski.

Odznaczeni Orderem Odrodzenia Polski I Klasy

edytuj

Odznaczeni w latach 1921–1939

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita).

bez ustalonej daty

Odznaczeni w latach 1939–1990 przez władze RP na uchodźstwie

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski (władze RP na uchodźstwie).

bez ustalonej daty

Odznaczeni w latach 1944–1989 przez władze Polski Ludowej

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa).
Polacy[13]
Obcokrajowcy[13]
Instytucje i miejscowości[117]

Bez ustalonej daty

Odznaczeni po 1990 (lista pełna)

edytuj
Osobny artykuł: Odznaczeni Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita).

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Ustawa z dnia 4 lutego 1921 r. o ustanowieniu orderu „Odrodzenia Polski” (Dz.U. z 1921 r. nr 24, poz. 137).
  2. ↑ Dekret Naczelnika Państwa w przedmiocie ustanowienia statutu – M.P. z 1921 r. nr 298, poz. 353 [online], monitorpolski.gov.pl [dostęp 2019-12-07].
  3. ↑ Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej w przedmiocie ustanowienia statutu – M.P. z 1923 r. nr 100, poz. 110 [online], monitorpolski.gov.pl [dostęp 2019-12-07].
  4. ↑ Ze spraw polskich. Sejm Walny. „Gazeta Lwowska”, s. 5, nr 28 z 5 lutego 1921. 
  5. ↑ Ustawą z dnia 28 kwietnia 1922 r. w przedmiocie zmian w ustawie z dnia 4 lutego 1921 r. o ustanowieniu orderu „Odrodzenia Polski” (Dz.U. z 1922 r. nr 31, poz. 255).
  6. ↑ Kronika polityczna. Odznaczenia. „Kurier Warszawski”. Nr 116, s. 9, 29 kwietnia 1929. 
  7. ↑ Dz.U. z 1944 r. nr 17, poz. 91.
  8. ↑ Ustawa z dnia 17 lutego 1960 r. o orderach i odznaczeniach (Dz.U. z 1960 r. nr 10, poz. 66).
  9. ↑ M.P. z 1960 r. nr 25, poz. 120.
  10. ↑ Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz.U. z 1982 r. nr 3, poz. 19).
  11. ↑ Juliusz Ćwieluch: Medalomania. Raport: Medale i ordery. Kto daje, komu i za co. polityka.pl, 20 listopada 2010. [dostęp 2012-05-04].
  12. ↑ Uchwała Rady Państwa z dnia 1 lipca 1960 r. w sprawie nadawania orderów i odznaczeń za nieprzerwaną i wyróżniającą się pracę w górnictwie, hutnictwie i w stoczniach oraz późniejsze przepisy w tym zakresie (M.P. z 1960 r. nr 55, poz. 261).
  13. ↑ a b c Wojciech Stela: Polskie ordery i odznaczenia (Vol. I). Warszawa: 2008, s. 20, 47–49.
  14. ↑ Juliusz Ćwieluch: Medalomania. Raport: Medale i ordery. Kto daje, komu i za co. polityka.pl, 20 listopada 2010. [dostęp 2012-05-04].
  15. ↑ Dz.U. z 1992 r. nr 90, poz. 452.
  16. ↑ Trzechlecie 1926 ↓, s. 3.
  17. ↑ Trzechlecie 1926 ↓, s. 11.
  18. ↑ Nowa Kapituła Orderu „Odrodzenia Polski”. „Gazeta Lwowska”, s. 1, nr 221 z 26 września 1936. 
  19. ↑ a b Robert Broszkowski, Biuro Kadr i Odznaczeń, Kancelaria Prezydenta RP: Statystyka nadań Orderów Odrodzenia Polski w latach 1990–2000. 2010-11-15.
  20. ↑ a b c Kancelaria Prezydenta RP: Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (1991–2005) – wykaz osób odznaczonych. [dostęp 2012-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-09)].
  21. ↑ Robert Broszkowski, Biuro Kadr i Odznaczeń, Kancelaria Prezydenta RP: Statystyka nadań Orderów Odrodzenia Polski w latach 2001–2005. 2010-11-16.
  22. ↑ Kancelaria Prezydenta RP: Archiwalne statystyki odznaczeń. [dostęp 2010-11-06].
  23. ↑ M.P. z 2010 r. nr 31, poz. 423 Ta nieproporcjonalnie większa niż w innych okresach liczba nadań Krzyża Komandorskiego wynika z uhonorowania postanowieniem z dnia 25 stycznia 2010 r. aż 72 osób, w tym 57 pośmiertnie, za bohaterską postawę i niezwykłą odwagę wykazaną w ratowaniu życia Żydom podczas II wojny światowej, za wybitne zasługi w obronie godności człowieczeństwa i praw ludzkich.
  24. ↑ Kancelaria Prezydenta RP: Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (2006–2010). [dostęp 2010-11-06].
  25. ↑ Kancelaria Prezydenta RP: Statystyka odznaczeń nadanych przez marszałka Sejmu. [dostęp 2013-03-16].
  26. ↑ Kancelaria Prezydenta RP: Statystyki odznaczeń. [dostęp 2015-10-14].
  27. ↑ Statystyki Odznaczeń. prezydent.pl. [dostęp 2019-02-10].
  28. ↑ a b c d Art. 5 ustawy z dnia 4 lutego 1921 r. o ustanowieniu orderu „Odrodzenia Polski” (Dz.U. z 1921 r., Nr 24, poz. 137).
  29. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Trzechlecie 1926 ↓, s. 15.
  30. ↑ Polskie ordery i odznaczenia. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1989, s. 60.
  31. ↑ M.P. z 1925 r. nr 5, poz. 16.
  32. ↑ A. Mironowicz: Kościół prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku. s. 105.
  33. ↑ M.P. z 1924 r. nr 299, poz. 977.
  34. ↑ „Polska Zbrojna”, nr 254, 16 września 1925, s. 3.
  35. ↑ M.P. z 1925 r. nr 102, poz. 432.
  36. ↑ M.P. z 1925 r. nr 262, poz. 1080.
  37. ↑ Vyznamenání Prezidenta Beneše The Decorations Of President Beneš – Pdf [online], docplayer.cz [dostęp 2017-12-21].
  38. ↑ M.P. z 1926 r. nr 99, poz. 291.
  39. ↑ M.P. z 1926 r. nr 259, poz. 725.
  40. ↑ M.P. z 1927 r. nr 100, poz. 243.
  41. ↑ Premier Japonii w latach 1927–1929.
  42. ↑ M.P. z 1927 r. nr 258, poz. 705.
  43. ↑ M.P. z 1928 r. nr 111, poz. 173.
  44. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 628.
  45. ↑ a b M.P. z 1929 r. nr 233, poz. 534.
  46. ↑ M.P. z 1929 r. nr 274, poz. 630.
  47. ↑ a b c M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 351.
  48. ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 344.
  49. ↑ a b c M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 345.
  50. ↑ Odznaczenie gen. Hergault’a. „Słowo Polskie”, s. 5, nr 159 z 12 czerwca 1931. 
  51. ↑ Leszek Jażdżewski, Ksiądz Biskup Konstantyn Dominik. Życie i pamięć o nim na Kaszubach i Pomorzu, 2013, ISBN 978-83-7823-235-3.
  52. ↑ M.P. z 1933 r. nr 89, poz. 109.
  53. ↑ Gen. Mac Arthur odznaczony Wielką Wstęgą Odrodzenia Polski. „Goniec Częstochowski”. Nr 210 (13 września 1932). s. 3. 
  54. ↑ M.P. z 1933 r. nr 109, poz. 135.
  55. ↑ Śmierć posła japońskiego. „Nowiny”. Nr 65, s. 2, 19 sierpnia 1933. 
  56. ↑ a b c d M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 277.
  57. ↑ M.P. z 1934 r. nr 82, poz. 121.
  58. ↑ M.P. z 1934 r. nr 225, poz. 290.
  59. ↑ a b M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 337.
  60. ↑ a b c d e f g Premier Sławek odznaczony Orderem Orła Białego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 159 z 16 lipca 1935. 
  61. ↑ a b c d M.P. z 1935 r. nr 258, poz. 308.
  62. ↑ M.P. z 1936 r. nr 11, poz. 17.
  63. ↑ M.P. z 1936 r. nr 121, poz. 219.
  64. ↑ M.P. z 1936 r. nr 148, poz. 260.
  65. ↑ M.P. z 1936 r. nr 166, poz. 304.
  66. ↑ a b M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 466.
  67. ↑ M.P. z 1937 r. nr 76, poz. 109.
  68. ↑ M.P. z 1937 r. nr 150, poz. 250.
  69. ↑ M.P. z 1937 r. nr 207, poz. 343.
  70. ↑ a b M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410.
  71. ↑ Odznaczenie min. Delbos. „Gazeta Lwowska”, s. 2, nr 278 z 7 grudnia 1937. 
  72. ↑ M.P. z 1938 r. nr 58, poz. 64.
  73. ↑ M.P. z 1938 r. nr 119, poz. 191.
  74. ↑ Odznaczenia P. Prezydenta za zasługi na polu organizacji obrony przeciwlotniczej. „Gazeta Lwowska”, s. 1, nr 185 z 18 sierpnia 1938. 
  75. ↑ Wysokie odznaczenie b. posła łotewskiego w Polsce, „Nasze Życie” (Ryga), nr 37 (195) z 11 września 1938, s. 3.
  76. ↑ M.P. z 1938 r. nr 241, poz. 534.
  77. ↑ a b c d e f M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592.
  78. ↑ Dz.U.R.P. z 1956 r. Nr 1. s. 3.
  79. ↑ Dz.U.R.P. z 1957 r. Nr 5. s. 41.
  80. ↑ Dz.U.R.P. z 1957 r. Nr 6. s. 50.
  81. ↑ Dz.U.R.P. z 1957 r. Nr 6. s. 51.
  82. ↑ Dz.U.R.P. z 1958 r. Nr 1. s. 4.
  83. ↑ Dz.U.R.P. z 1958 r. Nr 7. s. 51.
  84. ↑ a b Dz.U.R.P. z 1959 r. Nr 6. s. 43.
  85. ↑ Dz.U.R.P. z 1961 r. Nr 3. s. 12.
  86. ↑ Dz.U.R.P. z 1962 r. Nr 2. s. 5.
  87. ↑ Dz.U.R.P. z 1962 r. Nr 2. s. 6.
  88. ↑ Dz.U.R.P. z 1963 r. Nr 1. s. 10.
  89. ↑ Dz.U.R.P. z 1965 r. Nr 2. s. 6.
  90. ↑ Dz.U.R.P. z 1969 r. Nr 3. s. 7.
  91. ↑ Dz.U.R.P. z 1966 r. Nr 2. s. 8.
  92. ↑ Dz.U.R.P. z 1966 r. Nr 5. s. 21.
  93. ↑ a b Dz.U.R.P. z 1967 r. Nr 3. s. 20.
  94. ↑ Dz.U.R.P. z 1967 r. Nr 1. s. 4.
  95. ↑ Dz.U.R.P. z 1972 r. Nr 8. s. 4.
  96. ↑ Dz.U.R.P. z 1974 r. Nr 4. s. 20.
  97. ↑ Dz.U.R.P. z 1975 r. Nr 2. s. 9.
  98. ↑ Dz.U.R.P. z 1976 r. Nr 6. s. 23.
  99. ↑ Dz.U.R.P. z 1978 r. Nr 5. s. 26.
  100. ↑ Dz.U.R.P. z 1979 r. Nr 7. s. 32.
  101. ↑ Dz.U.R.P. z 1983 r. Nr 4. s. 32.
  102. ↑ a b Dz.U.R.P. z 1987 r. Nr 2. s. 15.
  103. ↑ Dz.U.R.P. z 1988 r. Nr 5. s. 51.
  104. ↑ a b c d Dz.U.R.P. z 1989 r. Nr 6. s. 96.
  105. ↑ a b Dz.U.R.P. z 1990 r. Nr 4. s. 51.
  106. ↑ M.P. z 1947 r. nr 131, poz. 813.
  107. ↑ M.P. z 1949 r. nr 62, poz. 828.
  108. ↑ M.P. z 1949 r. nr 62, poz. 829.
  109. ↑ M.P. z 1950 r. nr 104, poz. 1295.
  110. ↑ M.P. z 1953 r. nr 117, poz. 1517.
  111. ↑ M.P. z 1955 r. nr 10, poz. 107.
  112. ↑ Wręczenie odznaczeń w Belwederze. „Nowiny”, s. 2, nr 170 z 20 lipca 1964. 
  113. ↑ M.P. z 1947 r. nr 25, poz. 171.
  114. ↑ W uznaniu zasług położonych ze wspólnym wrogiem M.P. z 1947 r. nr 29, poz. 248.
  115. ↑ a b c d e M.P. z 1947 r. nr 143, poz. 860.
  116. ↑ Zbigniew Puchalski: Dzieje polskich znaków zaszczytnych. Warszawa 2000, s. 242.
  117. ↑ Henryk Holder: Ordery i odznaczenia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: MON, 1963, s. 12.
  118. ↑ Uniwersytet Jagielloński odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. „Nowiny”, s. 1, nr 112 z 13 maja 1964. 

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Order_Odrodzenia_Polski&oldid=75434425”