Krzysztof Zaleski

Krzysztof Zaleski (ur. 3 września 1948 w Świętochłowicach, zm. 20 października 2008 w Warszawie) – polski reżyser teatralny, aktor filmowy i teatralny, scenarzysta. Jeden z najwybitniejszych młodych twórców, którzy weszli do teatru polskiego na przełomie lat 70. i 80. XX wieku.

Krzysztof Zaleski

Data i miejsce urodzenia	3 września 1948 Świętochłowice
Data i miejsce śmierci	20 października 2008 Warszawa
Zawód	reżyser teatralny, aktor filmowy i teatralny, scenarzysta
Współmałżonek	Maria Pakulnis
Lata aktywności	1971–2008

Życiorys

W 1971 ukończył studia na Wydziale Filologii Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim. Rozpoczął studia doktoranckie w Instytucie Badań Literackich PAN, gdzie zajmował się twórczością Witolda Gombrowicza. Po wyreżyserowaniu w 1974 w kole naukowym warszawskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej Ślubu Gombrowicza, porzucił karierę literaturoznawcy. Został namówiony przez rektora Tadeusza Łomnickiego do podjęcia studiów na Wydziale Reżyserii warszawskiej PWST, które ukończył w 1979 (dyplom w 1986).

Od końca studiów był związany z warszawskim Teatrem Współczesnym, gdzie reżyserował Świecznik de Musseta (1979), Smoka E. Szwarca (przy współpracy Janusza Wiśniewskiego, 1983), Mahagonny Brechta/Weilla (1982), Ślub Gombrowicza (1983), Niech no tylko zakwitną jabłonie – musical według scenariusza napisanego wspólnie z Agnieszką Osiecką (1984).

W 1983 wystawił Księdza Marka J. Słowackiego (adaptacja i reżyseria) – uznanego za jedną z najwybitniejszych inscenizacji Słowackiego w Teatrze Dramatycznym. W Teatrze Ateneum wyreżyserował Skąpca Moliera oraz Dwie sceny miłosne według O. Wilde’a i A. Czechowa, Rewizora N. Gogola, Pan Inspektor przyszedł J.B. Priestleya.

W Teatrze Muzycznym Roma wyreżyserował spektakl pt. Cohen. Był twórcą spektakli o różnej stylistyce, zawsze doskonale przystających do materiału dramatycznego i wyróżniających się perfekcją wykonania.

Współpracował z Teatrem Telewizji (Sprawa Stawrogina według Fiodora Dostojewskiego, Cyrano de Bergerac Edmonda Rostanda, Chińska kokaina Michaiła Bułhakowa, Już tylko sen Eustachego Rylskiego, Rysa Pawła Mossakowskiego, Parady Jana Potockiego), a także z wieloma teatrami, m.in. Teatrem Powszechnym, Teatrem Współczesnym, Teatrem Ateneum w Warszawie oraz Teatrem Wybrzeże. Wykładał w warszawskiej PWST, a w latach 1987–1990 był prodziekanem Wydziału Reżyserskiego.

Od 2006 był dyrektorem Teatru Polskiego Radia, a od 2007 – dyrektorem i redaktorem naczelnym Programu 2 Polskiego Radia.

Grób Krzysztofa Zaleskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Życie prywatne

Był mężem aktorek Krystyny Wachelko-Zaleskiej oraz Marii Pakulnis.

Zmarł wskutek guza mózgu. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera B12-10-3).

Nagrody

Na V Krajowym Festiwalu Teatru PR i Teatru TVP Dwa Teatry 2005 otrzymał nagrodę za scenariusz słuchowiska poetyckiego na podstawie utworów Kazimierza Wierzyńskiego Nie piszę już wierszy, zgłoszone przez Polskie Radio Program I.

W roku 2007 uhonorowano go prestiżową nagrodą przyznawaną dla artystów teatralnych – Feliksem za reżyserię Wagonu na podstawie prozy Marka Nowakowskiego, zrealizowanego w Teatrze Współczesnym w Warszawie.

Wybrana filmografia (jako aktor)

1976: Niedzielne dzieci 1977: Indeks. Życie i twórczość Józefa M. 1978: Zaległy urlop 1978: Próba ognia i wody 1978: Bez znieczulenia 1979: Obok 1979: Szansa 1980: Gorączka 1980: Punkt widzenia – docent Niemirski (odc. 4 i 5) 1981: Kobieta samotna 1981: Przypadek 1981: Dziecinne pytania 1981: Człowiek z żelaza 1982: Głosy 1982: Matka Królów 1985: Idol 1985: Jezioro Bodeńskie 1985: Kochankowie mojej mamy 1985: Zabawa w chowanego 1986: Zmiennicy – Łukasik, personalny WPT 1987: O rany, nic się nie stało!!!

1987: Zabij mnie, glino 1988: Piłkarski poker 1988: Męskie sprawy 1988: Obywatel Piszczyk 1989: Konsul 1989: Odbicia – dyrektor administracyjny SGGW (odc. 2) 1991: Życie za życie. Maksymilian Kolbe 1992: Czarne słońca 1992: Warszawa. Rok 5703 (inny tytuł Tragarz puchu) 1993: Tylko strach 1993: Samowolka – sierżant Kufel 1994: Miasto prywatne 1995: Gracze 1996: Ekstradycja 2 1997: Sztos – cinkciarz „Grucha” 1999: O dwóch takich, co nic nie ukradli 2000: Bajland 2000: Twarze i maski – reżyser Sar 2003: Fala zbrodni – Nowak (odc. 4) 2004: Cudownie ocalony 2005: Dziki 2: Pojedynek – doktor Jastrząb 2006: Letnia miłość 2006: Kryminalni – Tadeusz Niezgoda „Rotger” (odc. 57)

Bibliografia

• Krzysztof Zaleski w bazie IMDb (ang.)
• Krzysztof Zaleski w bazie Filmweb
• Krzysztof Zaleski w bazie filmpolski.pl
• Krzysztof Zaleski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 2021-04-09] .

Linki zewnętrzne

• Krzysztof Zaleski Porozumienie policji i terrorystów – rozmawiał Jacek Cieślak, Rzeczpospolita, 9 stycznia 2006. teatry.art.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-12)].
• Krzysztof Zaleski Od nikogo nie zależę – rozmawiała Małgorzata Piwowar, Rzeczpospolita, 5 sierpnia 2005
• Krzysztof Zaleski na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”