Leonard Piskorski
Leonard Wacław Piskorski (ur. 10 lipca?/22 lipca 1883 w Warszawie, zm. 27 sierpnia 1957 tamże) – ostatni z najsłynniejszego rodu warszawskich białoskórników, starszy cechu tych rzemieślników. Prowadził zakład białoskórniczy w Warszawie, przekazany mu przez ojca, Wacława Piskorskiego, od 1922 roku do powstania warszawskiego, kiedy zakład spłonął.
 Leonard Piskorski ok. 1950 r. | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
27 sierpnia 1957 |
| Zawód, zajęcie | |
| Odznaczenia | |
| |
Nauka i doświadczenie
edytujLeonard Piskorski ukończył Wyższą Szkołę Realną w Krakowie (obecnie V Liceum Ogólnokształcące im. Augusta Witkowskiego w Krakowie) w 1901 roku. Został czeladnikiem w 1903 roku i w tym roku wyjechał do Pragi, gdzie pracował w farbiarni skór Fr. Korba, następnie w farbiarni E. Meyera w Berlinie, w farbiarni J. Roeckel w Monachium, u Georga Meinike w białoskórni w Burgu koło Magdeburga (1907), w białoskórni Herman-Etlinger w Durlachu, w białoskórni Boudillon w Neapolu, w białoskórni Pedailles et Diranton w Paryżu, u Comb Fils et Cie w St. Denis, u Martinet w Grenoble i kilku innych białoskórniach w Europie (m.in.w Czechach i Rosji – Moskwa i Liwków pod Moskwą, 1911) i Ameryce Południowej. 10 listopada 1906 roku wyjechał z Grenoble przez Cherbourg do Stanów Zjednoczonych, gdzie pracował w 4 białoskórniach w Gloversville w stanie Nowy Jork. Gloversville było w tym czasie światowym centrum produkcji rękawiczek. W latach 1890–1950 90% wszystkich rękawiczek sprzedanych w USA było wyprodukowanych w Gloversville. Tam Piskorski pracował przy wyprawie i farbowaniu skór na rękawiczki. Zakupił również maszyny do fabryki ojca. Ponownie wyjechał do Gloversville w 1907 roku.
Praca
edytujPo powrocie do kraju Leonard Piskorski pracował w zakładzie ojca. W celu podniesienia jakości wyrobów m.in. przeprowadzał analizę składu chemicznego wody w Wiśle, wysyłając próbki do Niemiec. W Warszawie zastała go I wojna światowa. Był m.in. członkiem Straży Obywatelskiej w 1915 roku z ramienia Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego. W listopadzie 1918 roku rozbrajał Niemców. Został mistrzem białoskórniczym w 1918 roku. Od 1929 roku (po śmierci ojca) był starszym cechu do co najmniej 1937 roku[1]. Był również przewodniczącym cechowych komisji egzaminacyjnych, zarówno na mistrza, jak i na czeladnika w tym zawodzie[2]. Siedziba cechu mieściła się również w jego fabryce. Jego zakład i fabryka (w latach 20. XX wieku pod nazwą „Wacław Piskorski i syn”, a później pod nazwą „Leonard Piskorski – Fabryka Białoskórnicza”) mieściły się przez 100 lat (od założenia przez Augusta Piskorskiego w 1844 roku) w Warszawie przy ul. Białoskórniczej 3 i specjalizowały się w wyprawianiu skór systemem glacé, mocha (sztuczny zamsz), wyrobie skór rękawiczkowych i obuwiowych na białe damskie pantofle. Średnia produkcja miesięczna w latach 30. wynosiła ok. 3 tysięcy skór[3].
W 1936 roku Piskorski wykładał skórnictwo w Instytucie Naukowym Rzemieślniczym im. J. Piłsudskiego.
Nagrody
edytujW latach 20. i 30. wielokrotnie wyprawiał się zagranicę „po skóry i nauki”. Jego wyroby były wystawiane na międzynarodowych wystawach w Paryżu (dwukrotnie), Brukseli, Madrycie. Leonard Piskorski został nagrodzony Wielkim Srebrnym Medalem na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu w 1929 roku. W 1938 roku otrzymał II nagrodę za działalność w zakresie podniesienia poziomu rzemiosła w stolicy przyznaną przez Sąd Konkursowy Wydziału Oświaty i Kultury Zarządu Miejskiego m.st. Warszawy.
W 1939 roku otrzymał brązowy Krzyż Zasługi za osiągnięcia w pracy w białoskórnictwie.
Wojna i PRL
edytujW 1940 roku Piskorski nie był już starszym cechu (był nim Aleksander Weigle), cech został połączony z cechami garbarzy i rękawiczników, a siedziba połączonego cechu mieściła się przy ul. Piaskowej 14[4]. W czasie wojny był uwięziony w obozie w Niemczech. Zakład spłonął w czasie powstania warszawskiego. Po wojnie cech białoskórników nie został odtworzony. Piskorski początkowo był nauczycielem w zawodowej szkole przemysłu skórzanego w Wesołej koło Warszawy, później był instruktorem w rzemiośle białoskórniczym w garbarni przy miejskim Koedukacyjnym Gimnazjum Skórniczym. Od 1948 roku pracował przez 8 lat w Państwowej Garbarni nr 3 w Grodzisku jako mistrz białoskórniczy, a później kontroler techniczny, m.in. wyprawiał skóry dla Zarządu Przemysłu Muzycznego. W ostatnim roku życia pracował w Inwalidzkiej Spółdzielni Galanterii Skórzanej. Przygotowywał do wydania wielojęzykowy słownik terminów białoskórniczych. W latach 50. bezskutecznie starał się o uzyskanie zezwolenia na uruchomienie małego zakładu białoskórniczego w okolicach Warszawy.
Życie prywatne
edytujPiskorski mieszkał całe życie w Warszawie, początkowo przy ul. Nowy Zjazd 3, później przy ul. Bednarskiej, a po wojnie przy ul. Grochowskiej. Wolny czas poświęcał pracy w chórze Lutnia i w Warszawskim Towarzystwie Wioślarskim. Miał czworo młodszego rodzeństwa, jego rodzeństwem byli:
- Łucja (1886–1935), późniejsza żona Lucjana Kauleka
- Karolina (1887–1887)
- Stanisława (1889–1981), późniejsza żona Włodzimierza Cetnarowicza, rodzice Kazimierza i Mieczysława
- Tomasz Piskorski, późniejszy mąż Marii, rodzice Anny i Katarzyny.
Z żoną Józefiną (z d. Pałką, 1896–1980), z którą ożenił się w 1920 albo 1921 roku, miał 5 dzieci. Były to:
- Alina (1921–2000), późniejsza żona Zygmunta Cytowskiego, rodzice Ewy i Hanny, zamężnej Raczyńskiej
- Irena (1922–2000), późniejsza żona Edmunda Burke
- Wanda Barbara (1924–2013), późniejsza żona Witolda Tryuka, rodzice Barbary Moniki zamężnej Czapskiej i Małgorzaty zamężnej Tryuk
- Magdalena (1929–2016)
- Wacław Piskorski (1931–2015), ostatni z rodu Piskorskich, męskich potomków Augusta Piskorskiego.
Leonard Piskorski po śmierci został pochowany w grobie rodzinnym na warszawskich Powązkach (kwatera 18-5-4/5)[5].
Przypisy
edytuj- ↑ Jędrzej Świerzewski: Rzemiosło warszawskie 1918-1939. W: Barbara Grochulska, Witold Pruss (red.): Z dziejów rzemiosła warszawskiego. Warszawa: PWN, 1983, s. 520. ISBN 83-01-03270-7.
- ↑ Sprawozdanie Izby Rzemieślniczej w Warszawie za 1936 roku. Warszawa: Izba Rzemieślnicza w Warszawie, 1937.
- ↑ Leonard Piskorski: Stulecie cechu białoskórników m.st. Warszawy. Warszawa: Nakładem Cechu Białoskórników w Warszawie, 1933, s. 37.
- ↑ Danuta Skowider: Rzemiosło warszawskie 1939-1945. W: Barbara Grochulska, Witold Pruss (red.): Z dziejów rzemiosła warszawskiego. Warszawa: PWN, 1983, s. 530. ISBN 83-01-03270-7.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: KAROLINA TRYUK, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-16].