Mały Krywań (Mała Fatra)
Mały Krywań (słow. Malý Kriváň, Malý Fatranský Kriváň, 1671 m) – drugi co do wysokości szczyt w paśmie górskim Mała Fatra na Słowacji[1].
 Widok z Wielkiego Krywania na Mały Krywań | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
1671 m n.p.m. |
Położenie na mapie Słowacji  | |
 49°10′52,4″N 18°59′34,5″E/49,181222 18,992917
| |
Położenie i rzeźba terenu
edytujMasyw Małego Krywania wznosi się w głównym grzbiecie tzw. Małej Fatry Krywańskiej, pomiędzy Koniarkami na wschodzie a masywem Suchego na zachodzie. Główny grzbiet Małej Fatry w obrębie Małego Krywania jest wyraźnie wybrzuszony ku południowemu wschodowi. Odchodzą od niego cztery grzbiety[1][2]:
- północno-wschodni odcinek głównej grani przez Koniarky i Pekelník do Wielkiego Krywania,
- południowo-wschodni z wierzchołkiem Mojský grúň,
- południowy ze szczytami Meškalka, Ostredok i Veľká Kráľová,
- zachodni do przełęczy sedlo Priehyb, za którą rozgałęzia się na dwa grzbiety.
Mały Krywań wznosi się nad 4 dolinami: dolina potoku Studenec, wąwóz Tiesňavy, Sučianska dolina i Belianska dolina. Północne stoki opadające do Belianskiej doliny są strome i tworzą dość szeroki kocioł[2].
Opis szczytu
edytujWierzchołek Małego Krywania jest rozległy, płaski i kamienisto-trawiasty. Stoki w górnej części są nagie, porozdzielane jedynie niskimi grzebieniami skalnymi, strome i lawiniaste. Szczyt i stoki po poziomicę 1350–1400 m pokryte są łąkami górskimi. Na południowych stokach, w rejonie lokalnych wypiętrzeń bocznych grzbietów, sięgających 1480–1535 m, łany kosodrzewiny. Poniżej stoki są całkowicie zalesione[3].
Mały Krywań leży na terenie Parku Narodowego Mała Fatra. Północne stoki masywu (cały kocioł nad Belianską doliną, od grzbietu w dół aż do wysokości ok. 830 m) obejmuje rezerwat przyrody Prípor[1].
Jaskinie
edytujW masywie Małego Krywania znajduje się kilka jaskiń. Priepasť v Malom Fatranskom Kriváni (też: Malokrivánska priepasť), znana od dawna, była spenetrowana w 1970 r. przez speleologów pod kierunkiem A. Droppy, którym udało się osiągnąć głębokość ok. 60 m. Jaskinia, której otwór znajduje się na wysokości ok. 1620 m n.p.m., ma charakter szczeliny, zwężającej się ku dołowi, z kilkoma pośrednimi uskokami. Woda ze śniegu topniejącego w tej jaskini, zabarwiona w 1986 r., po niespełna 24 godzinach ukazała się w położonym ponad 1000 m niżej wywierzysku w Belianskej dolinie. Jest to największa potwierdzona dotychczas rozpiętość wysokościowa systemu hydrologicznego w krasie na Słowacji[4].
W pobliżu znajduje się inna jaskinia o rozwinięciu pionowym, Priepasť neprajníkov'[4].
Turystyka
edytujSzczyt Małego Krywania, oferujący rozległą, dookolną panoramę, rzadko stanowi sam w sobie cel wycieczek. Jest często odwiedzany przy przejściu głównego grzbietu Małej Fatry. Krzyżują się na nim dwa szlaki turystyczne. Jeden z nich, znakowany czerwono to odcinek międzynarodowego szlaku pieszego E 3[5].
odcinek: Nezbudská Lúčka – Podhradské – Chata pod Suchým – sedlo Príslop pod Suchým – Javorina – Suchý – sedlo Vráta – Stratenec – sedlo Priehyb – Mały Krywań – Koniarky – Bublen – Pekelník – Wielki Krywań – Snilovské sedlo. Czas przejścia: 7.10 h, ↓ 6.25 h:
Sučany – Sučianska dolina – Veľká Kráľová – Ostredok – Mały Krywań.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Mała Fatra. Mapa 1:50 000. Tatráplan s.r.o.. ISBN 978-80-89349-10-4.
- ↑ a b Turystyczna i satelitarna mapa Słowacji. [dostęp 2012-01-10].
- ↑ Jozef Gargulák, Vladimír Križo i in.: Malá Fatra. Turistický sprievodca ČSSR č. 1, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1984
- ↑ a b Hochmuth Zdenko: Krasové územia a jaskyne Slovenska, w: "Geographia Cassoviensis", ročník II., 2 / 2008, wyd. Univerzita Pavla Jozefa Šafárika v Košiciach, Košice 2008, ISSN 1337-6748; s. 32; [1];
- ↑ Tomasz Darmochwał (red.): Mała Fatra. Warszawa: Agencja :TD – Wydawnictwo Turystyczne, 2004. ISBN 83-88859-13-7.
