Maria Cetys

Maria Cetys
Maria Cetysówna
Szympans
	strzelec
Data i miejsce urodzenia	14 września 1914 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	21 września 1944 ; Warszawa
	Przebieg służby
Lata służby	1944
Siły zbrojne	Armia Krajowa
Jednostki	Zgrupowanie Kryska
Stanowiska	łączniczka
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa; powstanie warszawskie
	Multimedia w Wikimedia Commons

Maria Cetys, ps. „Szympans” (ur. 14 września 1914 w Warszawie^[1], zm. 21 września 1944 tamże) – żołnierz AK, uczestniczka powstania warszawskiego, łączniczka sztabu zgrupowania „Kryska” Armii Krajowej.

Życiorys

Córka Stanisława i Amelii z d. Ruszczyńskiej. W latach 30. XX wieku pracowała jako urzędniczka skarbowa. Była także instruktorką Przysposobienia Wojskowego Kobiet.

W powstaniu warszawskim była łączniczką Władysława Abramowicza (ps. "Litwin") – komendanta rejonu 2 Obwodu Śródmieście Okręgu Warszawa Armii Krajowej.

Ciężko ranna 11 sierpnia na ul. Czerniakowskiej podczas przenoszenia meldunku, poddana następnie amputacji ramienia. 21 września wzięta do niewoli niemieckiej w rejonie ul. Wilanowskiej na Czerniakowie. Wtedy też na pytanie: (niem.) Bist du Banditin? (Czy jesteś jedną z bandytów?) odpowiedziała Jestem żołnierzem Armii Krajowej. Została rozstrzelana na miejscu^[2]. Te słowa stały się mottem pracy Adama Borkiewicza Powstanie Warszawskie. Zarys działań natury wojskowej 1944.

Życie prywatne

Jej bratem był mjr Teodor Cetys – skoczek cichociemny, szef sztabu Okręgów AK Wilno i Nowogródek.

Upamiętnienie

W 2020 jej imieniem nazwano drogę w dzielnicy Mokotów, biegnącą od ul. Batalionu AK „Bałtyk” do ul. Dywizjonu AK „Jeleń”^[3].

Zobacz też

Polegli w powstaniu warszawskim po stronie polskiej

Przypisy

↑ Dane według: Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego, tom 5. Redaktor naukowy Piotr Rozwadowski. Dom Wydawniczy "Bellona", Warszawa 2002. ISBN 83-11-09261-3
↑ Adam Borkiewicz, Powstanie warszawskie. Zarys działań natury wojskowej, Instytut wydawniczy PAX, Warszawa 1969 r., str. 474.
↑ Uchwała nr XXXV/1106/2020 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 27 sierpnia 2020 r. w sprawie nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Mokotów m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego poz. 9370 [on-line]. 7 września 2020. [dostęp 2021-07-08].

[1] Dane według: Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego, tom 5. Redaktor naukowy Piotr Rozwadowski. Dom Wydawniczy "Bellona", Warszawa 2002. ISBN 83-11-09261-3

[2] Adam Borkiewicz, Powstanie warszawskie. Zarys działań natury wojskowej, Instytut wydawniczy PAX, Warszawa 1969 r., str. 474.

[3] Uchwała nr XXXV/1106/2020 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 27 sierpnia 2020 r. w sprawie nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Mokotów m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego poz. 9370 [on-line]. 7 września 2020. [dostęp 2021-07-08].

[1]

[2]

[3]