Martin Bútora (ur. 7 października 1944 w Bratysławie) – słowacki socjolog, nauczyciel akademicki, publicysta, dyplomata i polityk, kandydat w wyborach prezydenckich.

Martin Bútora
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

7 października 1944
Bratysława

Zawód, zajęcie

socjolog, nauczyciel akademicki, dyplomata

Alma Mater

Uniwersytet Komeńskiego w Bratysławie

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi RP

Życiorys

edytuj

Absolwent wydziału filozofii Uniwersytetu Komeńskiego w Bratysławie. Specjalizował się w zakresie socjologii, uzyskiwał kolejne stopnie naukowe w 1981 i 1992. W latach 1966–1969 był redaktorem czasopism „Echo”, „Reflex” i „Kultúrny život”, później pracował jako dokumentalista. W 1977 został zwolniony z pracy za odmowę potępienia Karty 77. W tym samym roku zatrudniono go jako socjologa i terapeutę w poradni przeciwalkoholowej, w której pracował do 1988.

W listopadzie 1989, w okresie politycznego przełomu, współtworzył słowacki ruch Społeczeństwo przeciw Przemocy, był współautorem jego programu wyborczego z czerwca 1990. W latach 1990–1992 doradzał prezydentowi Václavowi Havlovi w zakresie praw człowieka (kierował odpowiednią sekcją w prezydenckiej kancelarii). Na początku lat 90. podjął pracę wykładowcy, pracował początkowo na Uniwersytecie Karola w Pradze (1991–1992), a następnie na Uniwersytecie Trnawskim (1993–1997).

W latach 1994–1996 stał na czele słowackiego PEN Clubu. Od 1995 do 1996 w ramach fundacji Nadácia Milana Šimečku był koordynatorem projektu zbierania świadectw osób, które przeżyły Holokaust. W 1997 współtworzył instytut analityczny IVO (Inštitút pre verejné otázky), badający stan słowackiej demokracji w dobie rządów Vladimíra Mečiara. Pełnił funkcję jego pierwszego prezesa.

Po dojściu do władzy koalicji demokratycznej w 1998 przeszedł do pracy w dyplomacji. W latach 1999–2003 był ambasadorem Słowacji w Waszyngtonie. Później ponownie związany z IVO jako analityk i honorowy prezes, wykładał także na Uniwersytecie Ekonomicznym w Bratysławie (2009–2014). Kandydował bez powodzenia w wyborach prezydenckich w 2004, uzyskując w pierwszej turze głosowania 6,5% głosów[1].

W 2014 nowo wybrany prezydent Andrej Kiska powierzył mu funkcję swojego doradcy[2].

W 2011 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej[3]. Ojciec Daniela Bútory[4].

Przypisy

edytuj
  1. Voľby 2004: Počet a podiel platných hlasov podľa okresov a za SR. statistics.sk. [dostęp 2018-05-07]. (słow.).
  2. Kiska predstavil tím poradcov, jeho hovorcom bude novinár Petrus. ktojekto.sk, 29 maja 2014. [dostęp 2018-05-07]. (słow.).
  3. M.P. z 2011 r. nr 84, poz. 873
  4. Daniel Bútora. pametnaroda.cz. [dostęp 2023-05-16]. (ang.).

Bibliografia

edytuj