MiG-31

MiG-31 (ros. МиГ-31, oznaczenie NATO „Foxhound”) – dwumiejscowy, naddźwiękowy ciężki myśliwiec przechwytujący konstrukcji radzieckiej.

MiG-31

MiG-31 w locie (rok 2011)
Dane podstawowe
Państwo	ZSRR
Producent	Zakłady Lotnicze Sokół
Konstruktor	MiG
Typ	ciężki myśliwiec przechwytujący
Konstrukcja	półskorupowa duraluminiowa z elementami z tytanu
Załoga	2 (pilot i operator systemów uzbrojenia)
Historia
Data oblotu	16 września 1975
Lata produkcji	1977-1994
Dane techniczne
Napęd	2 × Sołowiew D-30F6
Ciąg	93 kN (152 kN z dopalaniem)
Wymiary
Rozpiętość	13,46 m
Długość	20,62 m
Wysokość	6,15 m
Powierzchnia nośna	61,60 m²
Masa
Własna	21 850 kg
Startowa	46 200 kg
Osiągi
Prędkość maks.	2,83 Ma
Prędkość wznoszenia	208 m/s
Pułap	20 600 m
Zasięg	5000 km
Promień działania	720 km
Rozbieg	1200 m
Dobieg	800 m
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 × wielolufowe działko GSz-6-23 z zapasem 260 sztuk amunicji 8 węzłów uzbrojenia: 6 dla pocisków rakietowych, a 2 dla podwieszanych zbiorników paliwa
Użytkownicy
ZSRR/ WWS, Kazachstan
Rzuty

Opis

Według założeń miał być połączeniem Tu-128 i MiG-25. Pierwszy z nich wyróżniał się bardzo dużym zasięgiem jak na myśliwce tamtych lat (2565 km zasięgu praktycznego), a drugi prędkością (Mach 3). MiG-31 miał więc połączyć zalety obu tych samolotów. W biurze projektowym Mikojana i Guriewicza badano samolot pod względem walki z nowym bombowcem USA – B-1B. Maszyna miała trafić do PWO (obrony powietrznej) Związku Radzieckiego. Myśliwiec był wyjątkowy, ponieważ pierwszy raz na świecie w samolocie produkowanym seryjnie zamontowano radar ze skanowaniem fazowym Zasłon, co oznacza, iż ten statek powietrzny ma możliwość zwalczania wielu celów powietrznych naraz. Umożliwia to zwalczanie pocisków samosterujących przenoszonych przez B-1B. Maksymalny zasięg radaru wynosi 320 km, wykrywa on jednocześnie wiele celów, z czego automatycznie śledzi 10. Jednocześnie może odpalić salwę 4 rakiet do 4 znacznie oddalonych od siebie manewrujących obiektów. Ówcześnie takie zadanie mógł wykonać tylko system z samolotu F-14 – AWG-9, z tym że cele musiały lecieć blisko siebie i nie wykonywać gwałtownych manewrów. Poza tym samolot posiada bogate wyposażenie awioniczne jak: wysuwany termonamiernik, systemy pozwalające operować nad terenami, na których nie znajdują się naziemne pomoce nawigacyjne: RSBN, RSDN (radiotechniczne systemy bliskiej i dalekiej nawigacji), system Tropik, wykorzystujący nawigację satelitarną, oraz wiele innych. Jednak najciekawszymi urządzeniami są systemy wymiany danych APD-518 i dekryptażu RK-RŁDN, które pozwalają niejawnie przekazywać informacje o celach innym samolotom oraz stanowiskom naziemnym. Umożliwia to grupie czterech MiG-31 patrolować pas o szerokości 800–900 km. Urządzenia te opracowano w początku lat 70. XX w. i stanowią ciekawostkę w porównaniu do np. amerykańskiego JTDS z lat 90. XX w. Wyjątkowość samolotu polega też na tym, że jako jeden z niewielu samolotów produkowanych seryjnie (poza MiG-25, SR-71, Eurofighter Typhoon, F-22 i Concorde) jest w stanie długotrwale utrzymywać prędkość naddźwiękową bez użycia dopalacza (właściwość supercruise).

Historia

Prototyp Je-155MP został oblatany 16 września 1975 roku. Po serii próbnej zaczęto produkować główną wersję samolotu. Po zdradzie A. Tołkaczewa i przekazaniu danych systemów pokładowych samolotów myśliwskich funkcjonariuszom CIA, opracowano zmodyfikowaną wersję MiG-31B (starsze egzemplarze doprowadzono do tego standardu w zakładach remontowych, oznaczając je literami BS). Ocenia się, że możliwości bojowe po tej modyfikacji wzrosły co najmniej o 50%. Z powodu zmian organizacyjnych w lotnictwie Rosji w latach 90. XX w. opracowano wielozadaniową wersję oznaczoną jako MiG-31FE oraz zaoferowano ją na rynku międzynarodowym w wersji eksportowej. Została ona zmodernizowana do przenoszenia kierowanego i niekierowanego uzbrojenia powietrze-ziemia. Poza wymienionymi wersjami opracowano samolot do zwalczania satelitów ze specjalną rakietą oraz wersję M – z awangardowym radiolokatorem Zasłon-M o niezwykle dużych możliwościach. Pozostała ona tylko w prototypach. Obecnie MiG-31 jest podstawą obrony powietrznej w WWS Rosji (PWO wcielono do WWS Lotnictwa Frontowego). W 2005 roku rozpoczęto kompleksową modernizację samolotu, jednak prace są utajnione.

Do 2020 roku ponad 60 samolotów MiG-31 rosyjskich wojsk lotniczych ma zostać zmodernizowanych do wariantu MiG-31BM. W grudniu 2011 MO FR podpisało umowę z ОАО «ОАК» na modernizację tych statków powietrznych. Po realizacji zamówienia Rosja będzie posiadać 80 samolotów MiG-31BM. Rosja wykorzystuje operacyjnie ok. 150 MiG-31 (różne źródła podają liczby, różniące się o kilkadziesiąt egz.), a ok. 100 znajduje się w rezerwie. Wojska lotnicze Kazachstanu posiadają 43 samoloty.

Modernizacja 10 samolotów została krytycznie oceniona – aby obniżyć koszty nie zmieniono pasywnej anteny radaru, a jedynie dokonano wymiany podzespołów radaru.

27 listopada 2014 r. MO FR podpisało drugi kontrakt z OAK na modernizację co najmniej 50 MiG-31BM. Samoloty mają zostać wyposażone w radiolokator Zasłon-M, o możliwości wykrycia celu typu myśliwiec z odległości do 320 km, a przechwytywanie takich obiektów na dystansie do 280 km.

W 2018 roku ujawniono wersję oznaczoną jako MiG-31K. Maszyna jest nosicielem kompleksu Ch-47M2 Kindżał.

Uzbrojenie

Samolot może przenosić uzbrojenie o maksymalnej masie 9 ton, w skład którego wchodzą (dane dla wersji MiG-31BM):

Rakiety

• R-33,
• R-73,
• R-77,
• R-40,
• R-60,
• R-37,
• Ch-58,
• Ch-31,
• Ch-25,
• Ch-59,
• Ch-29.

Bomby

• KAB-500,
• KAB-1500.

Galeria

MiG-31

MiG-31 790 IAP Chotiłowo

MiG-31 790 IAP Chotiłowo

MiG-31BM

Bibliografia

• Piotr Butowski: Lotnictwo wojskowe Rosji. Warszawa: Lampart, 1996, s. 48-62, seria: Ilustrowana encyklopedia techniki wojskowej. T. 1. ISBN 83-902554-5-6. OCLC 643130856.
• Piotr Butowski: Samoloty MiG. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1987, s. 267-268, seria: Biblioteczka Skrzydlatej Polski. Nr 34. ISBN 83-206-0606-3. OCLC 69478252.

Linki zewnętrzne

• Reportaż fotograficzny z bazy Migów 31 (ros.)