Nikołaj Kłykow

Nikołaj Kuźmicz Kłykow, ros. Николай Кузьмич Клыков (ur. 12 listopada^?/24 listopada 1888 w Borowsku, zm. 29 kwietnia 1968 w Moskwie) – radziecki wojskowy, generał porucznik.

Nikołaj Kłykow

Николай Кузьмич Клыков

generał porucznik
Pełne imię i nazwisko	Nikołaj Kuźmicz Kłykow
Data i miejsce urodzenia	24 listopada 1888 Borowsk
Data i miejsce śmierci	29 kwietnia 1968 Moskwa
Przebieg służby
Lata służby	1914–1917 (Armia Imperium Rosyjskiego); 1918–1945 (Armia Czerwona)
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Armia Czerwona
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna domowa w Rosji; II wojna światowa
Odznaczenia

Życiorys

Urodził się w mieście Borowsk (obwód kałuski), w rodzinie robotniczej. Po ukończeniu szkoły pracował w Moskwie jako robotnik.

Po wybuchu I wojny światowej w 1914 roku powołany do armii rosyjskiej i jako szeregowy został skierowany na Front Zachodni, w maju 1915 został skierowany do szkoły chorążych Frontu Zachodniego, po ukończeniu której został skierowany do 493 pułku piechoty 124 Dywizji Piechoty. W składzie tego pułku brał udział w walkach na Froncie Zachodnim, Północno-Zachodnim i Rumuńskim, będąc kolejno dowódcą plutonu, kompanii i pomocnikiem dowódcy pułku, osiągając stopień sztabskapitana.

W marcu 1918 roku po powrocie pułku z frontu, zwolniony ze służby pracował ponownie jako robotnik. Od września do października 1918 roku był szefem grupy oddziału zaopatrzenia w zboże Moskiewskiej Rady Miejskiej.

W końcu październiku 1918 roku wstąpił na ochotnika do Armii Czerwonej i został dowódcą kompanii w 41 rezerwowym pułku. Następnie skierowany został na Front Zachodni wojny domowej do 14 pułku strzeleckiego 2 brygady Międzynarodowej Dywizji Łotewskiej Armii Radzieckiej, gdzie był pomocnikiem dowódcy tego pułku. W składzie tego pułku brał udział w walkach z oddziałami białogwardyjskimi, niemieckimi oraz oddziałami łotewskimi i estońskimi. W czerwcu 1919 roku został dowódcą 35 pułku strzeleckiego, a następnie w maju 1920 dowódca 12 Brygady Strzeleckiej. Cały czas brał udział w walkach na Froncie Zachodnim oraz uczestniczył jak dowódca brygady w składzie 4 Dywizji Strzeleckiej 15 Armii w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 roku. W marcu 1921 roku w składzie samodzielnej dywizji Południowej Grupy Wojsk wziął udział w tłumieniu powstania w Kronsztadzie.

Po zakończeniu działań bojowych wojny domowej, w kwietniu 1922 roku został dowódcą 94 pułku strzeleckiego 11 Piotrogradzkiej Dywizji Strzeleckiej, a w lipcu 1922 – 31 pułku strzeleckiego. Będąc dowódcą tego pułku w 1926 roku ukończył kurs „Wystriał” dla dowódców Armii Czerwonej. W marcu 1928 roku został pomocnikiem dowódcy 14 Moskiewskiej Dywizji Strzeleckiej. W 1929 roku ukończył wyższy kurs dowódców w Akademii Wojskowej im. Frunzego, po czym w marcu 1930 roku został komendantem Moskwy, a w listopadzie szefem 5 wydziału (wyszkolenia bojowego) sztabu Moskiewskiego Okręgu Wojskowego. Od marca 1931 roku był dowódcą i komisarz wojskowy 18 Jarosławskiej Dywizji Strzeleckiej, pełnił tę funkcję do 1935 roku. W związku ze stanem zdrowia w latach 1935 – 1936 był w dyspozycji dowództwa Armii Czerwonej nie pełniąc żadnych funkcji. W kwietniu 1936 roku został wyznaczony na wojskowego komendanta 1 Moskiewskiego Uniwersytetu Państwowego, po czym sierpniu 1936 roku został dowódcą korpusu szkół wojskowych Moskiewskiego Okręgu Wojskowego, a w maju 1938 roku został pomocnikiem do spraw szkolenia dowódcy Moskiewskiego Okręgu Wojskowego i funkcję tę pełnił do ataku Niemiec na ZSRR.

W dniu 16 lipca 1941 roku został dowódcą 32 Armii wchodzącej w skład Frontu Armii Rezerwowych, a następnie Możajskiej Linii Obrony. W dniu 23 sierpnia 1941 roku został dowódcą 52 Armii, która jako samodzielna armia broniła prawego brzegu rzeki Wołchow, a następnie wzięła udział w operacji tichwińskiej.

W styczniu 1942 roku został dowódcą 2 Armii Uderzeniowej, która wzięła udział w ofensywie lubańskiej. Armia po przełamaniu linii frontu, weszła na tyły wojsk niemieckich, gdzie jednak została otoczona. W związku z tym w kwietniu 1942 roku został on odwołany ze stanowiska, a jego miejsce zajął gen. A. Własow, który jednak nie zdołał wyprowadzić armii z okrążenia i sam dostał się do niewoli. W związku z tym w czerwcu 1942 roku odtworzono 2 Armię Uderzeniową, a jej dowódca ponownie został N. Kłykow. Ta odtworzona armia wzięła udział w kolejnej próbie odblokowania Leningradu w operacji siniawińskiej, która i tym razem zakończyła się klęską. W związku z tym w grudniu 1942 roku został on odwołany ze stanowiska dowódcy armii i został pomocnikiem dowódcy Frontu Wołochowskiego do spraw formowania i mobilizacji i funkcję tę pełnił do marca 1943 roku.

W lipcu 1943 roku został mianowany zastępcą dowódcy wojsk Moskiewskiego Okręgu Wojskowego, a następnie w kwietniu 1944 roku został dowódcą Północnokaukaskiego Okręgu Wojskowego i funkcję tę pełnił do maja 1945 roku.

W grudniu 1945 roku ze względu na stan zdrowia przeniesiony do rezerwy.

Zmarł w Moskwie, pochowany został na cmentarzu Wagańskim.

Awanse

• komdiw (rozkaz nr 756/п z dnia 21.04.1936)
• generał porucznik (rozkaz nr 945 z dnia 04.06.1940)

Odznaczenia

• Order Lenina (dwukrotnie)
• Order Czerwonego Sztandaru (czterokrotnie - ?; ?; ?; 01.04.1943)
• Order Suworowa II st.
• Order Św. Stanisława II st. z mieczami
• Order Św. Stanisława III st. z mieczami
• Medal „Za obronę Leningradu” (16.08.1943)
• Medal „Za obronę Moskwy” (17.09.1944)
• Medal jubileuszowy „XX lat Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej”

Bibliografia

• Великая Отечественная. Командармы. Военный биографический словарь. Moskwa: Кучково поле, 2005, s. 93-94. ISBN 5-86090-113-5. (ros.).
• Великая Отечественная Война 1941 -1945 энциклопедия. Moskwa: «Советская Энциклопедия», 1985, s. 344. (ros.).
• Клыков Николай Кузьмич. Oficjalna strona Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej. [dostęp 2018-02-13]. (ros.).