Opieka farmaceutyczna

Opieka farmaceutyczna – zespół usług farmaceutycznych, które prowadzą do optymalizacji farmakoterapii oraz poprawy zależnej od zdrowia jakości życia pacjentów[1], udokumentowany proces, w którym farmaceuta, współpracując z pacjentem, lekarzem i w razie potrzeby z innymi pracownikami medycznymi, czuwa nad prawidłowym przebiegiem farmakoterapii[2]. Farmaceuta sporządza pisemną informację o wszystkich wydanych lekach i przyczynie ich zakupu, która jest przechowywana w aptece i dostępna do wglądu pacjenta oraz jego lekarzy prowadzących, co umożliwia prześledzenie historii choroby i potwierdzenie, czy pacjent leczy się regularnie[3]. Pojęcie opieki farmaceutycznej kładzie nacisk na poczuciu odpowiedzialności zawodowej farmaceutów, nadzorze nad farmakoterapią i jej efektami oraz obniżeniu kosztów leczenia[4].

Aptekarz obsługujący pacjenta w średniowiecznej aptece.

Idea opieki farmaceutycznej powstała w 1975 roku, gdy opisano ją w „American Journal of Hospital Pharmacy” jako pomoc dla pacjentów w celu zapewnienia bezpiecznego i racjonalnego stosowania leków[5]. Jej założeniem była zmiana orientacji zawodu farmaceuty ze sprzedawcy na partnera lekarza i aktywnego współtwórcę procesu leczenia[3]. W 1990 roku Ch. Hepler i L. Stand sformułowali klasyczną definicję, którą w 1998 roku przyjęła Międzynarodowa Federacja Farmaceutyczna. W tym czasie pojawiały się programy opieki farmaceutycznej w najbardziej rozwiniętych krajach[5].

W Szwajcarii wprowadzono rejestr leków wydawanych każdemu pacjentowi. Dokumentację rozpoczyna za niewielką opłatą farmaceuta nowo odwiedzonej apteki, przez co zachęca się pacjentów do korzystania z usług jednej apteki. W Polsce opieka farmaceutyczna nie jest realizowana w zakresie szerszym niż programy badawcze[3], a nad wprowadzaniem opieki farmaceutycznej zaczęto dyskutować stosunkowo późno. W 2007 roku Naczelna Rada Aptekarska przygotowała „Strategię wprowadzania opieki farmaceutycznej w Polsce”, a efektem jej przyjęcia stało się umieszczenie definicji opieki farmaceutycznej w ustawie o izbach aptekarskich oraz wprowadzenie jej do systemu szkolnictwa akademickiego i podyplomowego[5]. Wprowadzenie opieki farmaceutycznej zaczęto ponownie dyskutować w 2016 roku[1][6].

Przypisy

edytuj
  1. a b Damian Świeczkowski: Recepty powtarzane – jeden z przykładów opieki farmaceutycznej. Rynekaptek.pl, 2016-02-15. [dostęp 2016-02-20].
  2. Art. 4 ust. 2 Ustawy z dnia 10 grudnia 2020 r. o zawodzie farmaceuty (Dz.U. z 2024 r. poz. 676).
  3. a b c Agnieszka Stelmaszyk: Opieka farmaceutyczna. 2013-09-24. [dostęp 2016-02-20].
  4. Piotr Merks, Hanna Sieradzka, Michal Stuss: Opieka farmaceutyczna, prawdziwe oblicza praktycznej współpracy lekarza i farmaceuty. Magazyn PGF „Bez Recepty”. [dostęp 2016-02-20].
  5. a b c Łukasz Waligórski: Opieka farmaceutyczna w Polsce i na świecie. Farmacja i Ja, 2011-04-06. [dostęp 2016-02-20].
  6. OF funkcjonuje na świecie już od dawna. Rynekaptek.pl, 2016-02-12. [dostęp 2016-02-20].