Pachyrhachis
Pachyrhachis – rodzaj jednego z najstarszych znanych węży; żył na terenach dzisiejszego Izraela w cenomanie (środkowa kreda), około 100 milionów lat temu. Wąż ten miał jeszcze stosunkowo dobrze rozwinięte tylne kończyny. Przystosowany do życia w morzach. Osiągał długość 1 metra. Jedynym gatunkiem jest Pachyrhachis problematicus.
| Okres istnienia: 100 mln lat temu | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Pachyrhachis | ||
| Gatunki | |||
| |||
Autor opisu Pachyrhachis, Georg Haas, pierwotnie uznał go za bliskiego krewnego rodzaju Simoliophis i zaliczył go do rodziny Simoliopheidae. Haas nie zaliczył jednak tej rodziny do węży; uznał za bardziej prawdopodobne, że Simoliophis i Pachyrhachis były jaszczurkami z grupy Varanoidea[1]. W późniejszych publikacjach Haas był mniej pewny, jaka była pozycja filogenetyczna Pachyrhachis w obrębie gadów łuskonośnych. Haas zwracał uwagę, że u Pachyrhachis występowały zarówno niektóre cechy budowy szkieletu charakterystyczne dla węży, jak i niektóre cechy przedstawicieli Varanoidea; nie był jednak pewien, czy Pachyrhachis był formą pośrednią między tymi dwiema grupami gadów łuskonośnych czy też jego podobieństwo do węży było jedynie wynikiem konwergencji[2][3]. Obecnie Pachyrhachis jest zaliczany do węży, lecz jego dokładna pozycja systematyczna pozostaje przedmiotem sporów. Część naukowców uważa go za jednego z najprymitywniejszych węży, lub wręcz za takson siostrzany do węży[4]. Inne badania sugerują jednak, że jest on bardziej zaawansowany ewolucyjnie niż pierwotnie sądzono, stanowiąc prymitywnego przedstawiciela kladu Macrostomata, obejmującego m.in. dusicielowate, połozowate, zdradnicowate i żmijowate, ale nie obejmującego takich rodzin, jak np. ociemkowate czy ślepuchowate[5][6]. Jeśli potwierdzi się ta druga hipoteza, sugerowałoby to, że zanik kończyn w historii ewolucji węży dokonał się kilka razy, niezależnie u różnych grup tych zwierząt.
Przypisy
edytuj- ↑ Georg Haas. On a new snakelike reptile from the Lower Cenomanian of Ein Jabrud, near Jerusalem. „Bulletin du Muséum national d'Histoire Naturelle, Paris, Série 4”. 1, s. 51-64, 1979.
- ↑ Georg Haas. Pachyrhachis problematicus Haas, snakelike reptile from the Lower Cenomanian: ventral view of the skull. „Bulletin du Muséum national d'Histoire Naturelle, Paris, Série 4”. 2, s. 87-104, 1980.
- ↑ Georg Haas: Remarks on a new ophiomorph reptile from the Lower Cenomanian of Ein Jabrud, Israel. W: Louis L. Jacobs (red.): Aspects of vertebrate history: Essays in honor of Edwin Harris Colbert. Flagstaff: Museum of Northern Arizona Press, 1980, s. 177–202. ISBN 0-897-34053-1.
- ↑ M. S. Y. Lee, M. W. Caldwell. Anatomy and relationships of Pachyrhachis problematicus, a primitive snake with hindlimbs. „Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences”. 353 (1375), s. 1521-1552, 1998. DOI: 10.1098/rstb.1998.0308..
- ↑ H. Zaher. The phylogenetic position of Pachyrhachis within snakes (Squamata, Lepidosauria). „Journal of Vertebrate Paleontology”. 18 (1), s. 1-3, 1998.
- ↑ M. J. Polcyn, L. L. Jacobs, A. Haber. A morphological model and CT Assessment of the skull of Pachyrhachis problematicus (Squamata, Serpentes), a 98 million year old snake with legs from the Middle East. „Palaeontologia Electronica”. 8 (1), s. 1-24, 2005.