Paul Kraus (kompozytor)

Paul Kraus (ur. 18 lipca 1870 w Mikulczycach, zm. 12 maja 1934 w Bad Kissingen) – górnośląski kompozytor muzyki poważnej, pedagog oraz dyrektor konserwatorium w Bytomiu.

Paul Kraus

Data i miejsce urodzenia	18 lipca 1870 Mikulczyce, Prusy (ob. Polska)
Data i miejsce śmierci	12 maja 1934 Bad Kissingen, III Rzesza
Przyczyna śmierci	zapalenie płuc
Instrumenty	fortepian, organy
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytor
Aktywność	1887–1934

Życiorys

Kamienica w Bytomiu przy ul. W. Korfantego 36, w której mieszkał Paul Kraus (2019)

Paul Kraus był synem organisty w kościele w Mikulczycach. Naukę gry na organach rozpoczął pod opieką ojca w kościele św. Wawrzyńca w swoim rodzinnym mieście. Dalszą naukę kontynuował w seminarium nauczycielskim w Pyskowicach, a następnie w Instytucie Muzyki Kościelnej w Berlinie. W wieku siedemnastu lat skomponował pierwszego walca. A w 1892 innym walcem – Pozdrowienie ojczyzny, op. 43 – mając dwadzieścia dwa lata, wygrał konkurs dla kompozytorów w Paryżu.

Po opuszczeniu Instytutu Muzyki Kościelnej Kraus wrócił na Górny Śląsk, gdzie zajął się tworzeniem chórów w Zabrzu, Świętochłowicach i Rozbarku. Od 1907 na stałe zamieszkał w Bytomiu i od 1910 do wybuchu I wojny światowej uczył w konserwatorium Tomasza Cieplika, przy obecnej ulicy Dworcowej. Następnie do listopada 1918 i kapitulacji Niemiec mieszkał w Łodzi. Po wojnie wrócił do Bytomia, gdzie został niemal do śmierci. W 1924 Kraus został dyrektorem konserwatorium Cieślika, a po jego śmierci w 1925 także właścicielem.

W 1934 Paul Kraus zachorował i wyjechał do Bad Kissingen w Bawarii. Tam zmarł na zapalenie płuc 12 maja. 15 maja został pochowany na cmentarzu Mater Dolorosa w Bytomiu. W rodzinnych Mikulczycach przy kościele św. Wawrzyńca jest umieszczona tablica upamiętniająca kompozytora w językach polskim i niemieckim.

Twórczość

W trakcie swojego życia, Kraus stworzył wiele utworów, dlatego też na Górnym Śląsku okres jego twórczości nazywano epoką Krausa. Zaś z powodu dużej ilości walców jego autorstwa, otrzymał on przydomek górnośląskiego Straussa.

Kompozycje Paula Krausa:

• 5 operetek;
• ponad 40 walców (w tym, m.in.: walc na fortepian Pozdrowienie ojczyzny, op. 43; Wielki walc na fortepian Dźwięki bytomskiego parku miejskiego, op. 254);
• ok. 215 mazurków, marszów i pieśni.

Bibliografia

• Kaganiec Małgorzata, Tajemnice bytomskich kamienic, Bytom 1997;
• Śmiałek Tomasz, Zabytkowe budynki szkolne śródmieścia Bytomia, Bytom 2007;
• Obrączka Piotr, Zapomniany walc bytomskiego parku [w:] "Życie Bytomskie" nr 19 (2862) z 7 maja 2012.