Plastusiowy pamiętnik

Plastusiowy pamiętnik
Autor	Maria Kownacka
Typ utworu	utwór dla dzieci
	Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Polska
Język	polski
Data wydania	1931/1936
Wydawca	Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych
poprzednia; brak	następna; Przygody Plastusia

Plastusiowy pamiętnik – utwór dla dzieci autorstwa Marii Kownackiej.

Historia wydań

Po raz pierwszy był zamieszczony w „Płomyczku” (2 września 1931), a jako książka ukazał się w 1936.

Ciąg dalszy przygód Plastusia, o jego pobycie na wsi, u kuzynki Tosi – Hani, opisuje książka Przygody Plastusia (wyd. I, 1957), wydawana niekiedy łącznie z Pamiętnikiem. Obie części są lekturą obowiązkową dla klas pierwszych szkoły podstawowej.

Książce towarzyszą, napisane później, mniej znane kontynuacje: Za żywopłotem, Plastusiowo, Plastusiowa farma, Misio i Plastuś.

Fabuła

Opowiada o Plastusiu – ludziku z plasteliny – ulepionym przez pierwszoklasistkę Tosię. Narracja jest pierwszoosobowa, z punktu widzenia Plastusia, który spisuje wydarzenia związane z nim, jego przyjaciółmi z piórnika Tosi (m.in. ołówkiem, piórem, scyzorykiem, stalówkami i gumką-myszką) oraz samą dziewczynką.

Adaptacje

W 1980 na podstawie książki powstał serial animowany w reżyserii Zofii Ołdak, a w 1981 bajka muzyczna, z Ireną Kwiatkowską w roli Plastusia.

Bohaterowie

Plastuś - ludzik ulepiony z plasteliny. Główny bohater opowiadania,
Tosia - pierwszoklasistka, która ulepiła Plastusia,
Zosia - koleżanka z klasy Tosi, siedzi z nią w jednej ławce, pewnego dnia dewastuje jej przybory szkolne,
Bronek - kolega z klasy Tosi, dokucza jej, miłośnik papierowych samolotów i wielki bałaganiarz,
Jacuś - młodszy brat Tosi,
Adrian - nowy kolega z klasy Tosi,
Walerka - koleżanka z klasy Tosi,
Joasia - koleżanka z klasy Tosi, pełni z nią dyżur w czasie przerwy,
Lodzia - koleżanka z klasy Tosi, często odwiedza ją w domu,
Honoratka - koleżanka z klasy Tosi, siedzi w trzeciej ławce,
Pani nauczycielka z klasy Tosi,
Witek - więził przez jakiś czas Plastusia, bałaganiarz i zaczepny chłopiec ze starszej klasy,
Fikuś - pies Tosi i Jacusia,
Mruczek - kot Tosi i Jacusia,
Klarcia - lalka Lodzi,
Petronela - lalka Tosi,
Panny z włóczki,
Przybory szkolne z piórnika Tosi: gumka-myszka, ołówek, pióro, stalówki, scyzoryk, pędzelek, kałamarz,
Przybory do szycia Tosi: igły, naparstek.

Rozdziały

Pomnik Plastusia w Łodzi

Dlaczego nazywam się Plastuś
O pamiętniku w czerwonym zeszyciku
O kleksiku z kałamarza, co na nikogo nie zważa
Żadna beksa nie pomoże na kleksa
Wiele krzyku o wycieraczkę w piórniku
O Tosi, o Bronku i o mysim ogonku
O moim biednym nosie i o szkaradnej Zosi
O Zosi niszczycielce historia smutna wielce
O tym, jak to z porządkiem było, ale dobrze się skończyło
O farbach i kłopocie wielkim, czy można pisać pędzelkiem?
O chińskiej awanturze, o pędzelku i piórze
Pudełeczko, podnieś wieczko!
Historia niewesoła wcale, jak do klasy przyszły lale
O tym, co zrobił Jacek, i o nosie jak placek
O wyprawie cudnej, na wyspy bezludne
O kwiatach w szkole i o kaktusie, co kole
Historia cała o porządku i o strzałach
O tym, jak kreda wytrzeć tablicy nie da
Jak się ze mną poznali ci, co w książkach mieszkali
O tym, jak od Lodzi dostałem samochodzik
Kogo się pantofel boi, o tym, co Fikuś narobił
Bawimy się w chowanki - same niespodzianki
O tym, jak każdy śpieszy naszą panią ucieszyć
O wydmuszkach, o placku, o Mruczku, Fikusiu i nieznośnym Jacku
O dzielnych ratownikach z tosinego piórnika
O Jacku-bazgrocie, aucie z babcinego kapcia i o piecuchu kocie
Tosiu, teraz zapamiętasz, jak szanować elementarz?
O sreberku, o złocie i o wesołej robocie
Dobra nowinka - w szkole choinka
O tym, jak mnie szkaradnie łobuz z choinki kradnie
O mojej smutnej doli u Witka w niewoli
O Witku, o zbytku, o oparzeniu i o Tosi ogłoszeniu
O tym, jak to się staje, że mnie Witek oddaje
Dużo radości i krzyku, że znowu jestem w piórniku

Zobacz też

Kichuś majstra Lepigliny

Bibliografia

Aleksandra Michałowska: Jubileusz Plastusia – 80 lat z Plastusiem (1931–2011); aneks jubileuszowy. W: Maria Kownacka: Plastusiowy pamiętnik, Przygody Plastusia. Wrocław: Siedmioróg, 2011, s. I-XVI. ISBN 978-83-7568-751-4.
Plastusiowy pamiętnik / Marja Kownacka. [w:] Katalog Biblioteki Narodowej [on-line]. bn.org.pl. [dostęp 2012-06-26].