Potencjał niszczenia ozonu

Potencjał niszczenia ozonu (ODP, od ang. Ozone Depletion Potential) – wskaźnik utworzony w celu ilościowej oceny wpływu poszczególnych substancji chemicznych na warstwę ozonową. Został odniesiony do freonu oznaczonego jako czynnik R11, którego skuteczność niszczenia molekuł ozonu przyjęto za wartość jednostkową (ODP=1).

Poszczególne wartości podanego wskaźnika dla wybranych substancji zubożających warstwę ozonową, zostały podane w Protokole montrealskim, w załączniku E normy PN – EN 378-1^[1], a także w Monitorze Polskim z 2004 roku nr 4 poz. 65 (dane z Protokołu Montrealskiego)^[2].

Potencjał niszczenia ozonu dla wyszczególnionych związków chemicznych

Załącznik A do Protokołu montrealskiego

Grupa I^[1]^[2]
Oznaczenie według PN-90/M-04611 (ISO 817:1974)	Wzór chemiczny	Substancja	Potencjał niszczenia ozonu
R11	CFCl₃	trichlorofluorometan (CFC-11)	1,0
R12	CF₂Cl₂	dichlorodifluorometan (CFC-12)	1,0
R113	C₂F₃Cl₃	trichlorotrifluoroetan (CFC-113)	0,8
R114	C₂F₄Cl₂	1,2-dichloro-1,1,2,2-tetrafluoroetan (CFC-114)	1,0
R115	C₂F₅Cl	1-chloro-1,1,2,2,2-pentafluoroetan (CFC-115)	0,6
Grupa II^[1]^[2]
R12B1	CF₂BrCl	bromochlorodifluorometan (Halon-1211)	3,0
R13B1	CF₃Br	bromotrifluorometan (Halon-1301)	10,0
R114B2	C₂F₄Br₂	dibromotetrafluoroetan (Halon-2402)	6,0

Załącznik B do Protokołu montrealskiego

Grupa I^[1]^[2]
Oznaczenie według PN-90/M-04611 (ISO 817:1974)	Wzór chemiczny	Substancja	Potencjał niszczenia ozonu
R-13	CF₃Cl	chlorotrifluorometan (CFC-13)	1,0
R-111	C₂FCl₅	pentachlorofluoroetan (CFC-111)	1,0
R-112	C₂F₂Cl₄	tetrachloro-1,2-difluoroetan (CFC-112)	1,0
R-211	C₃FCl₇	heptachlorofluoropropan (CFC-211)	1,0
R-212	C₃F₂Cl₆	heksachlorodifluoropropan (CFC-212)	1,0
R-213	C₃F₃Cl₅	pentachlorotrifluoropropan (CFC-213)	1,0
R-214	C₃F₄Cl₄	tetrachlorotetrafluoropropan (CFC-214)	1,0
R-215	C₃F₅Cl₃	trichloropentafluoropropan (CFC-215)	1,0
R-216	C₃F₆Cl₂	1,2-dichloro-1,11,2,2,3,3-heksafluoropropan (CFC-216)	1,0
R-217	C₃F₇Cl	1-chloro-1,1,2,2,3,3,3-heptafluoropropan (CFC-217)	1,0
Grupa II^[1]^[2]
?	CCl₄	tetrachlorometan	1,1
Grupa III^[1]^[2]
?	C₂H₃Cl₃	1,1,1-trichloroetan	0,1

Załącznik C do Protokołu montrealskiego

Grupa I^[1]^[2]
Oznaczenie według PN-90/M-04611 (ISO 817:1974)	Gupa związków	Substancja	Liczba izomerów	Potencjał niszczenia ozonu^*
R-21	CHFCl₂	dichlorofluorometan (HCFC-21)^**	1	0,04
R-22	CHF₂Cl	chlorodifluorometan (HCFC-22)^**	1	0,055
R-31	CH₂FCl	chlorofluorometan (HCFC-31)	1	0,02
R-121	C₂HFCl₄	1,1,2,2-tetrachloro-1-fluoroetan (HCFC-121)	2	0,01-0,04
R-122	C₂HF₂Cl₃	1,1,2-trichloro-2,2-difluoroetan (HCFC-122)	3	0,02-0,08
R-123	C₂HF₃Cl₂	2,2-dichloro-1,1,1-trifluoroetan (HCFC-123)	3	0,02-0,06
R-123	CHCl₂CF₃	(HCFC-123)^**	–	0,02
R-124	C₂HF₄Cl	chlorotetrafluoroetan (HCFC-124)	2	0,02-0,04
R-124	CHFClCF₃	(HCFC-124)^**	–	0,022
R-131	C₂H₂FCl₃	1,1,2-trichloro-2-fluoroetan (HCFC-131)	3	0,007-0,05
R-132	C₂H₂F₂Cl₂	dichlorodifluoroetan (HCFC-132)	4	0,008-0,05
R-133	C₂H₂F₃Cl	1-chloro-1,2,2-trifluoroetan (HCFC-133)	3	0,02-0,06
R-141	C₂H₃FCl₂	1,2-dichloro-1-fluoroetan (HCFC-141)	3	0,005-0,07
R-141b	CH₃CFCl₂	1,1-dichloro-1-fluoroetan (HCFC-141b)^**	–	0,11
R-142	C₂H₃F₂Cl	chlorodifluoroetan (HCFC-142)	3	0,008-0,07
R-142b	CH₃CF₂Cl	1-chloro-1,1-difluoroetan (HCFC-142b)^**	–	0,065
R-151	C₂H₄FCl	chlorofluoroetan (HCFC-151)	2	0,003-0,005
R-221	C₃HFCl₆	heksachlorofluoropropan (HCFC-221)	5	0,015-0,07
R-222	C₃HF₂Cl₅	pentachlorodifluoropropan (HCFC-222)	9	0,01-0,09
R-223	C₃HF₃Cl₄	tetrachlorotrifluoropropan (HCFC-223)	12	0,01-0,08
R-224	C₃HF₄Cl₃	trichlorotetrafluoropropan (HCFC-224)	12	0,01-0,09
R-225	C₃HF₅Cl₂	dichloropentafluoropropan (HCFC-225)	9	0,02-0,07
R-225ca	CF₃CF₂CHCl₂	3,3-dichloro-1,1,1,2,2-pentafluoropropan (HCFC-225ca)^**	–	0,025
R-225cb	CF₂ClCF₂CHClF	1,3-dichloro-1,1,2,2,3-pentafluoropropan (HCFC-225cb)^**	–	0,033
R-226	C₃HF₆Cl	chloroheksafluoropropan (HCFC-226)	5	0,02-0,10
R-231	C₃H₂FCl₅	pentachlorofluoropropan (HCFC-231)	9	0,05-0,09
R-232	C₃H₂F₂Cl₄	tetrachlorodifluoropropan (HCFC-232)	16	0,008-0,010
R-233	C₃H₂F₃Cl₃	trichlorotrifluoropropan (HCFC-233)	18	0,007-0,23
R-234	C₃H₂F₄Cl₂	dichlorotetrafluoropropan (HCFC-234)	16	0,01-0,28
R-235	C₃H₂F₅Cl	chloropentafluoropropan (HCFC-235)	9	0,03-0,52
R-241	C₃H₃FCl₄	tetrachlorofluoropropan (HCFC-241)	12	0,004-0,09
R-242	C₃H₃F₂Cl₃	trichlorodifluoropropan (HCFC-242)	18	0,005-0,13
R-243	C₃H₃F₃Cl₂	dichlorotrifluoropropan (HCFC-243)	18	0,007-0,12
R-244	C₃H₃F₄Cl	chlorotetrafluoropropan (HCFC-244)	12	0,009-0,14
R-251	C₃H₄FCl₃	trichlorofluoropropan (HCFC-251)	12	0,001-0,01
R-252	C₃H₄F₂Cl₂	dichlorodifluoropropan(HCFC-252)	16	0,005-0,04
R-253	C₃H₄F₃Cl	chlorotrifluoropropan (HCFC-253)	12	0,003-0,03
R-261	C₃H₅FCl₂	dichlorofluoropropan (HCFC-261)	9	0,002-0,02
R-262	C₃H₅F₂Cl	chlorodifluoropropan (HCFC-262)	9	0,002-0,02
R-271	C₃H₆FCl	chlorofluoropropan (HCFC-271)	5	0,001-0,03
Grupa II^[1]^[2]
?	CHFBr₂	dibromofluorometan	1	1,00
?	CHF₂Br	bromodifluorometan, HBFC-22B1	1	0,74
?	CH₂FBr	bromofluorometan	1	0,73
?	C₂HFBr₄	tetrabromofluoroetan	2	0,3-0,8
?	C₂HF₂Br₃	tribromodifluoroetan	3	0,5-1,8
?	C₂HF₃Br₂	dibromotrifluoroetan	3	0,4-1,6
?	C₂HF₄Br	bromotetrafluoroetan	2	0,7-1,2
?	C₂H₂FBr₃	tribromofluoroetan	3	0,1-1,1
?	C₂H₂F₂Br₂	dibromodifluoroetan	4	0,2-1,5
?	C₂H₂F₃Br	bromotrifluoroetan	3	0,7-1,6
?	C₂H₃FBr₂	dibromofluoroetan	3	0,1-1,7
?	C₂H₃F₂Br	bromodifluoroetan	3	0,2-1,1
?	C₂H₄FBr	bromofluoroetan	2	0,07-0,1
?	C₃HFBr₆	heksabromofluoropropan	5	0,3-1,5
?	C₃HF₂Br₅	pentabromodifluoropropan	9	0,2-1,9
?	C₃HF₃Br₄	tetrabromotrifluoropropan	12	0,3-1,8
?	C₃HF₄Br₃	tribromotetrafluoropropan	12	0,5-2,2
?	C₃HF₅Br₂	dibromopentafluoropropan	9	0,9-2,0
?	C₃HF₆Br	bromoheksafluoropropan	5	0,7-3,3
?	C₃H₂FBr₅	pentabromofluoropropan	9	0,1-1,9
?	C₃H₂F₂Br₄	tetrabromodifluoropropan	16	0,2-2,1
?	C₃H₂F₃Br₃	tribromotrifluoropropan	18	0,2-5,6
?	C₃H₂F₄Br₂	dibromotetrafluoropropan	16	0,3-7,5
?	C₃H₂F₅Br	bromopentafluoropropan	8	0,9-1,4
?	C₃H₃FBr₄	tetrabromofluoropropan	12	0,08-1,9
?	C₃H₃F₂Br₃	tribromodifluoropropan	18	0,1-3,1
?	C₃H₃F₃Br₂	dibromotrifluoropropan	18	0,1-2,5
?	C₃H₃F₄Br	bromotetrafluoropropan	12	0,3-4,4
?	C₃H₄FBr₃	tribromofluoropropan	12	0,03-0,3
?	C₃H₄F₂Br₂	dibromodifluoropropan	16	0,1-1,0
?	C₃H₄F₃Br	bromotrifluoropropan	12	0,07-0,8
?	C₃H₅FBr₂	dibromofluoropropan	9	0,04-0,4
?	C₃H₅F₂Br	bromodifluoropropan	9	0,07-0,8
?	C₃H₆FBr	bromofluoropropan	5	0,2-0,7

Załącznik D do Protokołu montrealskiego

Grupa I^[1]^[2]
Oznaczenie według PN-90/M-04611 (ISO 817:1974)	Wzór chemiczny	Substancja	Potencjał niszczenia ozonu^*
?	CH₃Br	bromometan	0,6

(*) – Jeżeli podany jest zakres ODP, to:

Dla celów Protokołu powinna być brana pod uwagę wartość najwyższa.
Oznacza, że wartości graniczne są oparte na szacunkach i są mniej pewne.
Dotyczy grupy izomerów.
Wyższa wartość ODP dotyczy izomeru z najwyższą wartością ODP, niższa wartość ODP dotyczy izomeru z najniższą wartością ODP.
Jeżeli podana jest jedna wartość ODP, oznacza to, że została obliczona na podstawie pomiarów laboratoryjnych.

(**) – Dotyczy najczęściej spotykanych w handlu substancji kontrolowanych.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Protokół montrealski w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową. [dostęp 2020-10-13]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ INFOR PL SA: Monitor Polski poz. 65 nr 4 z 2004 roku – Wersja pierwotna – INFOR.pl – prawo, biznes i finanse, giełda, ustawa. [dostęp 2008-07-16]. (pol.).

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Army Ozone-Depleting Substance Program. [w:] DENIX [on-line]. U.S. Department of Defense (DoD). [dostęp 2020-10-13]. (ang.).

[pdf-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Protokół montrealski w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową. [dostęp 2020-10-13]. (pol.).

[monitor-polski-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ INFOR PL SA: Monitor Polski poz. 65 nr 4 z 2004 roku – Wersja pierwotna – INFOR.pl – prawo, biznes i finanse, giełda, ustawa. [dostęp 2008-07-16]. (pol.).

[1]

[2]