Rocco i jego bracia
Rocco i jego bracia (wł. Rocco e i suoi fratelli) – włosko-francuski dramat filmowy z 1960 roku w reżyserii Luchino Viscontiego. Zdjęcia kręcono m.in. w Mediolanie, Rzymie i Civitavecchia.
| |
| Gatunek | |
|---|---|
| Rok produkcji |
1960 |
| Data premiery |
6 września 1960 (VIFF) |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania |
177 min |
| Reżyseria | |
| Scenariusz |
Luchino Visconti, |
| Główne role |
Alain Delon |
| Muzyka | |
| Zdjęcia | |
| Scenografia |
Mario Garbuglia |
| Kostiumy | |
| Montaż |
Mario Serandrei |
| Produkcja | |
| Wytwórnia |
Les Films Marceau |
| Dystrybucja |
Titanus (Włochy) |
| Strona internetowa | |
Film opowiada historię pochodzącej z Bascilicaty rodziny Parondi po ich przeprowadzce do Mediolanu. W roli tytułowego Rocco wystąpił Alain Delon, a ponadto w obsadzie znaleźli się Annie Girardot, Renato Salvatori, Katina Paksinu oraz Claudia Cardinale. Muzykę do filmu skomponował Nino Rota, a scenariusz napisali Visconti, Enrico Medioli, Suso Cecchi D’Amico, Massimo Franciosa i Pasquale Festa Campanile.
Premiera filmu miała miejsce 6 września 1960 w przedostatnim dniu 21. MFF w Wenecji. Dzień później, podczas rozdania nagród, film zdobył Nagrodę Specjalną Jury (druga co do rangi nagroda festiwalu) oraz Nagrodę Międzynarodowej Federacji Krytyków Filmowych (FIPRESCI)[2].
Rocco i jego bracia został bardzo dobrze odebrany przez krytykę i uchodzi za jeden z najlepszych filmów Viscontiego oraz za jedno z arcydzieł kina włoskiego[3][4]. Film okazał się także przepustką do wielkiej kariery dla Delona i Cardinale, którzy dzięki niemu osiągnęli wkrótce dużą popularność[5].
Geneza tytułu oraz nawiązania do innych dzieł
edytujTytuł Rocco i jego bracia jest hybrydą nazwy powieści Thomasa Manna Józef i jego bracia oraz imienia Rocco Scotellaro – włoskiego poety, który w swoich dziełach opisywał życie chłopów na południu Włoch[6]. Fabuła filmu zainspirowana została powieścią Giovanniego Testoro pt. Il ponte della Ghisolfa (pol. Most Ghisolfa), a ponadto fragmentami nawiązuje do Idioty Dostojewskiego oraz Józefa i jego braci[7].
Fabuła
edytuj
Po śmierci ojca rodzina Parondi – matka Rosaria oraz czwórka jej synów (Simone, Rocco, Ciro oraz Luca), przeprowadza się do Mediolanu z wioski na południu Włoch. Zaraz po przybyciu do miasta, matka wraz z synami odwiedza najstarszego syna Vicenzo w domu rodziców jego narzeczonej Ginetty. Na miejscu Vicenzo informuje matkę o planach ślubu. Rodzina osiedla się w mediolańskiej kamienicy, synowie chwytają się dorywczych prac. W ich życiu pojawia się córka sąsiadów, prostytutka z Cremony Nadia. Gdy rodzina ustatkowuje się, Simone zaczyna karierę bokserską, wikłając się jednocześnie w różne przestępstwa. Sprowadza tym samym problemy na rodzinę, oddalając się od niej. Jego osoba odbierana jest inaczej przez każdego z członków rodziny, młodszy brat Rocco stara się mu pomóc i wyciągnąć go z jego kłopotów. W międzyczasie losy rodziny Parondi komplikują się, a jej członkowie imają się coraz to różnych zajęć i prac.
Obsada
edytuj| Rola | Aktor | Głos |
|---|---|---|
| Rocco Parondi | Alain Delon | Achille Millo |
| Simone Parondi | Renato Salvatori | Riccardo Cucciolla |
| Nadia | Annie Girardot | Valentina Fortunato |
| Rosaria Parondi | Katina Paksinu | Cesarina Gheraldi |
| Vincenzo Parondi | Spiros Fokas | brak danych |
| Ginetta | Claudia Cardinale | Luisella Visconti |
| Ciro Parondi | Max Cartier | brak danych |
| Luca Parondi | Rocco Vidolazzi | Alida Cappellini |
| Duilio Morini | Roger Hanin | Gianni Bonagura |
| Nino Rossi | Nino Castelnuovo | brak danych |
| Alfredo | Renato Terra | |
| Franca | Alessandra Panaro | Fulvia Mammi |
| Luisa | Suzy Delair | Laura Adani |
| Cecchi | Paolo Stoppa | |
Źródło: [8]
Odbiór filmu oraz jego dalsze znaczenie
edytujPremiera Rocco i jego braci miała miejsce podczas 21. MFF w Wenecji, gdzie film walczył w konkursie głównym o najważniejszą nagrodę festiwalu – Złotego Lwa. Choć ta ostatecznie trafiła w ręce André Cayatte’a za film Przejście Renu, Visconti odebrał drugą co do wartości nagrodę festiwalu – Nagrodę Specjalną Jury, jak również nagrodę FIPRESCI[9].
Rocco i jego bracia uzyskał przychylne recenzje krytyków filmowych. Chwalono rozmach formy, w szczególności zdjęcia Giuseppe Rotunno, oraz zawartą w filmie krytykę stereotypów męskości[5][7]. Niektóre negatywne opinie podkreślały nadmiar emocji i brak subtelności w scenach kulminacyjnych[7]. Na portalu Rotten Tomatoes, który agreguje recenzje zrzeszonych wokół ów portalu krytyków, film utrzymuje 91% pozytywnych recenzji z 23 napisanych (oznaczone jako świeże), oraz średnią ocenę w wyniku 8,1/10[10]. Amerykański krytyk oraz twórca przewodników i kronik filmowych, Leonard Maltin przyznał filmowi 3,5 gwiazdki na 4 możliwe. Pisał o tym, że film Viscontiego jest „zamaszystą i pięknie sfotografowaną przez Giuseppe Rotunno opowieścią o rodzinnej lojalności, wątpiącą w istotę niewinności”[11].
Po latach od premiery film uzyskał wielkie uznanie zarówno krytyki, jak i światowych twórców kina i uchodzi za jedno z największych osiągnięć twórczych Viscotniego[3]. Zauważono szczególny wpływ filmu na twórczość takich reżyserów jak Michael Cimino, Francis Ford Coppola, czy Martin Scorsese. Burzliwa relacja braci oraz styl reżyserii scen walk bokserskich w filmie Viscontiego zainspirowały Scorsese przy tworzeniu Wściekłego Byka, z kolei do scen rodzinnych i ich włoskiego klimatu nawiązywał Coppola w Ojcu chrzestnym, do którego muzykę skomponował częsty współpracownik Viscontiego, Nino Rota[12]. Na światowych listach najlepszych filmów wszech czasów Rocco i jego bracia pojawia się regularnie. W głosowaniu pisma Sight & Sound (2012) dzieło Viscontiego wyróżniło 7 krytyków (235. miejsce) oraz 6 reżyserów (107. miejsce)[13]. Na stronie TSPDT, która agreguje różne listy najlepszych filmów w historii, tworząc własny ranking tysiąca najlepszych, Rocco i jego bracia zajmuje 171. miejsce, będąc drugim najwyżej sklasyfikowanych dziełem Viscontiego, zaraz za Lampartem[14].
Przypisy
edytuj- ↑ Rocco i jego bracia – Najnowsze informacje. s. Wirtualna Polska. [dostęp 2017-08-01]. (pol.).
- ↑ Rocco i jego bracia (1960) – Nagrody. s. Filmweb. [dostęp 2017-08-01]. (pol.).
- ↑ a b Jessica Kiang: The Essentials: The 8 Best Luchino Visconti Films. 8 października 2015. s. IndieWire. [dostęp 2017-08-01]. (ang.).
- ↑ Pasquale Iannone: 10 great Italian films of the 1960s. 12 grudnia 2016. s. BFI. [dostęp 2017-08-01]. (ang.).
- ↑ a b Hamish Ford: Rocco and his Brothers. czerwiec 2010. s. Senses of Cinema. [dostęp 2017-09-09]. (ang.).
- ↑ Emanuel Levy: Rocco and His Brothers (1960): Visconti’s Masterpiece Starring Alain Delon and Annie Girardot. 11 lutego 2010. s. Emanuel Levy. [dostęp 2017-09-09]. (ang.).
- ↑ a b c Martin Scorsese: Martin Scorsese on Visconti’s Rocco and His Brothers. 3 lipca 2016. s. The Film Foundation. [dostęp 2017-09-09]. (ang.).
- ↑ Antonio Genna: ZONA CINEMA: "Rocco e i suoi fratelli". Il mondo dei doppiatori. [dostęp 2022-11-03]. (wł.).
- ↑ MFF w Wenecji 1960. s. Filmweb. [dostęp 2017-08-01]. (pol.).
- ↑ Rocco and His Brothers (Rocco e i suoi fratelli) (1961). s. Rotten Tomatoes. [dostęp 2017-08-01]. (ang.).
- ↑ Rocco and His Brothers (1961) – Overview. s. TCM. [dostęp 2017-08-01]. (ang.).
- ↑ Jonathan Jones: Count zero. 12 grudnia 2001. s. The Guardian. [dostęp 2017-09-09]. (ang.).
- ↑ Votes for ROCCO E I SUOI FRATELLI (1960). s. BFI. [dostęp 2017-09-09]. (ang.).
- ↑ TSPDT – 1,000 Greatest Films (Full List). s. They Shoot Pictures. [dostęp 2017-09-09]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Rocco i jego bracia w bazie Filmweb
- Rocco i jego bracia w bazie IMDb (ang.)
- Plakaty filmu