S-Bahn w Berlinie
S-Bahn w Berlinie – szybka kolej miejska, najstarsza w Niemczech i pierwowzór klasycznej SKM na całym świecie. Linie S-Bahn obsługiwane są przez S-Bahn Berlin GmbH, spółkę-córkę Deutsche Bahn. Obecnie w Berlinie kursuje 15 linii S-Bahn, większość z nich sięga poza granice miasta. Wraz z liniami U-Bahn tworzą kręgosłup transportu zbiorowego w aglomeracji Berlina, zintegrowanego w Verkehrsverbund Berlin-Brandenburg.
| szybka kolej miejska | |
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Lokalizacja | |
| Operator |
S-Bahn Berlin GmbH |
| Liczba linii |
16 |
| Lata funkcjonowania |
od 1924 |
| Dzienna liczba pasażerów |
1,3 mln |
| Infrastruktura | |
 Schemat sieci berlińskiej S-Bahn | |
| Długość sieci |
331,5 km |
| Rozstaw szyn |
1435 mm |
| Napięcie zasilania |
750 V DC |
| Liczba stacji |
166 |
| Strona internetowa | |
Nazwa S-Bahn wywodzi się z określenia Stadt-Schnell-Bahn (szybka kolej miejska).
Linie S-Bahn rozmieszczone są w trzech grupach:
- linie wschód-zachód, przebiegające na centralnym odcinku przez kolej wiaduktową (Stadtbahn)
- linie północ-południe, na centralnym odcinku w tunelu (Nord-Süd S-Bahn)
- linie okólne (die Ringbahn)
Linia Ringbahn na mapie przypomina kształtem głowę psa, dlatego kolokwialnie berlińczycy nazywają ją, jak również centralny obszar przez nią otoczony właśnie Psim łbem (niem. Hundekopf).
Linie
edytuj| Linia | Przebieg trasy | Liczba stacji | Szlaki kolejowe |
|---|---|---|---|
| S1 | Wannsee ↔ Oranienburg | 35 | Wannseebahn, Nord-Süd-Tunnel, Preußische Nordbahn |
| S2 | Blankenfelde ↔ Bernau | 28 | Dresdener Bahn, Nord-Süd-Tunnel, Stettiner Bahn |
| S25 | Teltow Stadt ↔ Hennigsdorf | 27 | Anhalter Bahn, Nord-Süd-Tunnel, Kremmener Bahn |
| S3 | Spandau ↔ Erkner | 30 | Schlesische Bahn |
| S41 | Gesundbrunnen – Südkreuz – Gesundbrunnen | 28 | Berliner Ringbahn (zgodnie z ruchem wskazówek zegara) |
| S42 | Gesundbrunnen – Südkreuz – Gesundbrunnen | 28 | Berliner Ringbahn (przeciwnie do ruchu wskazówek zegara) |
| S45 | Südkreuz ↔ Port lotniczy Berlin-Brandenburg | 12 | Außenring, Görlitzer Bahn, Berliner Ringbahn |
| S46 | Westend ↔ Königs Wusterhausen | 23 | Görlitzer Bahn, Berliner Ringbahn |
| S47 | Berlin Hermannstraße ↔ Spindlersfeld | 7 | Görlitzer Bahn, Berliner Ringbahn |
| S5 | Westkreuz ↔ Strausberg Nord | 30 | Berliner Stadtbahn, Preußische Ostbahn |
| S7 | Potsdam Hauptbahnhof ↔ Ahrensfelde | 29 | Wetzlarer Bahn, Berliner Stadtbahn, Wriezener Bahn |
| S75 | Warschauer Straße ↔ Wartenberg | 27 | Olympiabahn, Berliner Stadtbahn, Außenring |
| S8 | Birkenwerder ↔ Zeuthen | 24 | Görlitzer Bahn, Berliner Ringbahn, Stettiner Bahn |
| S85 | Waidmannslust ↔ Berlin-Grünau | 20 | Görlitzer Bahn, Berliner Ringbahn, Stettiner Bahn |
| S9 | Spandau ↔ Port lotniczy Berlin-Brandenburg | 28 | zewnętrzny pierścień towarowy, Görlitzer Bahn, Berliner Stadtbahn, Olympiabahn |
Historia
edytujHistoria S-Bahn rozpoczęła się wraz z uruchomieniem pociągów lokalnych na średnicowej linii estakadowej (Stadtbahn – dosłownie „kolej miejska” lub „linia przez miasto”) w 1882 r. Następnie rozwinęły się również koleje podmiejskie (Vorortbahn) i okrężna (Ringbahn). Od 1924 r. zaczęto elektryfikację tych kolei, zaś 1 grudnia 1930 połączono je w system S-Bahn. Jeszcze kilkadziesiąt lat po II wojnie światowej część linii obsługiwana była przez pociągi elektryczne, część zaś przez parowe. Zasięg sieci S-Bahn był wówczas większy niż obecnie (pociągi dojeżdżały m.in. do Falkensee, Rangsdorf, Velten). Większość linii niezelektryfikowanych do lat sześćdziesiątych w późniejszym okresie została wyłączona z sieci S-Bahn i przejęta przez koleje regionalne.
W czasie ponad 80 lat eksploatacji elektrycznych kolei miejskich w Berlinie zdarzyło się kilka wypadków (pożary, wykolejenia), w których nikt nie zginął.