Wikipedia

Sielec (Sosnowiec)

dzielnica Sosnowca (od 1902), osada z 14 wieku

Sielec – centralna dzielnica Sosnowca. Jako wieś, razem z Ostrą Górką, Pogonią, Radochą, Nowym Sosnowcem i Starym Sosnowcem, zapoczątkował na mocy ukazu carskiego w 1902 r. miasto Sosnowice, późniejszy Sosnowiec[1].

Sielec
Dzielnica Sosnowca
Ilustracja
Zamek Sielecki
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miasto

Sosnowiec

W granicach Sosnowca

1902

SIMC

943670

Populacja (2004)
• liczba ludności


ok. 20 000

• gęstość

880 os./km²

Strefa numeracyjna

32

Kod pocztowy

41-200

Tablice rejestracyjne

SO

Położenie na mapie Sosnowca
Mapa konturowa Sosnowca, po lewej znajduje się punkt z opisem „Sielec”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Sielec”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Sielec”
Ziemia50°16′45″N 19°08′31″E/50,279167 19,141944
Multimedia w Wikimedia Commons
Kościół św. Barbary w dzielnicy Sielec
Park Sielecki

Graniczy od północy ze Środulą i Zagórzem, od wschodu z Klimontowem, od południa z Dańdówką i Dębową Górą a od zachodu z Pogonią i Śródmieściem, stykając się z historyczną Ostrą Górką, którą to granicę wyznacza przepływająca tutaj rzeka Czarna Przemsza.

Fragmentem zachodnich obrzeży przebiega historyczna linia Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej.

Historia

edytuj

Sedlecz, Siedlce, Sielce – nazwy średniowieczenej osady rycerskiej, położonej przy szlaku z Będzina do Mysłowic. Najstarszy zachowany dokument, wymieniający tę wieś, pochodzi z 1361 r.[2]. Wówczas to osada przeszła z rąk Abrahama z Goszyc na własność Ottona z Pilczy (Pilicy). Na przestrzeni długich dziejów wieś należała do wielu możnych rodów. Właścicielami Sielca byli m.in. podczaszy królewski Piotr Szafraniec, Wisław i Piotr z Mysłowic, Jaroccy, Minorowie, a w XVIII wieku Modrzewscy, Tęgoborscy, Zulińscy i Stojowscy[3]. Z początkiem XIX wieku Sielec przeszedł w ręce niemieckie. Należał do pruskiego generała Schimmelpfeniga von der Oye(inne języki) (1802–1814), księcia Ludwika zu Anhalt-Coethen(inne języki) (do 1836 r.), Szarloty von Stolberg-Wernigerode, a od 1856 r. do hrabiego Jana Renarda.[4]. W 1620 r. ówczesny właściciel osady, Sebastian Minor z Przybysławic, wybudował w miejscu dawnej średniowiecznej fortalicji zamek, który przetrwał do dziś. W 1824 r. Sielec wraz z zamkiem zniszczył pożar. Odbudowa zamku trwała do 1832 r.[5]. W 1806 r. uruchomiono w Sielcu kopalnię węgla kamiennego pod nazwą "Nadzieja Ludwika", która zapoczątkowała na tym terenie rozwój przemysłu górniczego. Czynna do 1864 r. należała do dziedziców majątku Sielce-Modrzejów. Ponownie uruchomiona przez spadkobierców hrabiego Renarda pod nazwą "Ludwik" eksploatowana była z przerwami do 1906 r.[6]. W latach 70. XIX wieku powstała kopalnia odkrywkowa "Fanny". Właściwy jej rozwój przypada na lata 80., kiedy wybudowano szyby wydobywcze "Eulenburg" i "Renard". Kopalnia była własnością spadkobierców hrabiego Renarda, a następnie utworzonego przez nich Gwarectwa, w którym większość udziałów posiadał kapitał francuski. W 1883 r. kopalnię przemianowano na "Renard", od 1946 r. nosiła nazwę "Sosnowiec" i była wiodącym zakładem wydobywczym w okolicy[7]. Kopalnia Węgla Kamiennego „Sosnowiec” zakończyła działalność w grudniu 1997 r.[8]. W 1881 r. pojawił się tu również przemysł hutniczy za sprawą budowy na granicy z Konstantynowem huty "Katarzyna". Ostatnim sołtysem wsi Sielec, przed jej włączeniem na mocy ukazu carskiego w 1902 r. do nowo powstałego miasta Sosnowice, a późniejszego Sosnowca, był Antoni Dziedzic[4]. W 1928 r. uruchomiono pierwsze połączenie tramwajowe z sosnowieckiego Śródmieścia do Będzina, a w latach 1933–1935 zbudowano z kolei miejską linię z Milowic do Konstantynowa[9]. 1 czerwca 1939 r. uruchomiono pierwsze połączenie autobusowe na trasie ze Śródmieścia Sosnowca do Dąbrowy Górniczej. 22 lipca 1964 r. w Parku Sieleckim oddano do użytku amfiteatr, który posiadał widownię mogącą pomieścić ok. 8 tys. osób[3]. 16 września 1967 r. na centralnym placu parku odsłonięto Pomnik Czynu Rewolucyjnego, który przez lata był wizytówką Sosnowca[potrzebny przypis] i cieszył się dużą popularnością wśród mieszkańców miasta[potrzebny przypis]. Jego otoczenie było stałym miejscem obchodów uroczystości państwowych. W 1972 r. pod pomnikiem gościł przywódca Kuby Fidel Castro, a w 1974 r. przywódca Związku Radzieckiego Leonid Breżniew. Pomnik zdemontowano w maju 1991 r.[10].

Podział dzielnicy

edytuj

Sielec posiada swoją udokumentowaną historię sięgającą średniowiecza. Według różnych kryteriów można w jego obszarze wyodrębnić mniejsze rejony.

  • Osiedle Brzozowy Stok[11]
  • Osiedle Jaskółek[12]
  • Osiedle Kukułek[13]

oraz historyczne:

  • Osiedle Cegielnia[15]
  • Stary Sielec i Nowy Sielec[16]
  • Pekin Katarzyński
  • Konstantynów wraz z Katarzyną[16]
  • Kuźnica, która jest dawną osadą na dobrach sieleckich[14]

Edukacja

edytuj

Placówki oświatowe: Zespół Szkół Muzycznych w Sosnowcu, Technikum nr 6 Grafiki, Logistyki i Środowiska im. Legionów Polskich, Technikum nr 3 w Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego, Szkoła Podstawowa nr 6 im. Juliusza Słowackiego, Sportowa Szkoła Podstawowa nr 17, Przedszkole Miejskie nr 27, Przedszkole Miejskie nr 30 oraz Niepubliczne Przedszkole „Akademia Kolorowych Podróży”[17].

Religia

edytuj

Na terenie Siecla działają Parafia św. Barbary oraz Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, które należą do rzymskokatolickiej diecezji sosnowieckiej, a także siedziba Kurii Diecezjalnej w Sosnowcu, która stanowi aparat administracyjny biskupa sosnowieckiego[18].

Zabytki

edytuj
 
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP

Inne obiekty i miejsca

edytuj
 
Komenda Miejska w ramach Centrum Sprawiedliwości w Sosnowcu-Sieclu
  • Pomnik „Wolność, Praca, Godność” w Parku SIeleckim
  • Pomnik Aleksego Bienia w Parku Sieleckim
  • Sosnowieckie Centrum Sztuki – Zamek Sielecki
  • Komenda Miejska Policji w Sosnowcu przy ul. Aleksandra Janowskiego 1
  • Prokuratura Rejonowa w Sosnowcu przy ul. Aleksandra Janowskiego 14
  • Sąd Rejonowy w Sosnowcu przy ul. Kaliskiej 7
  • SPZOZ Rejonowe Pogotowie Ratunkowe w Sosnowcu przy ul. Kombajnistów 76[20]
  • Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna przy ul. Pogotowia 1
  • Zespół Szkół Muzycznych w Sosnowcu przy ul. Wawel 2
  • Stadion Zimowy w Sosnowcu – lodowisko Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji
  • Kąpielisko Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji[21]
  • Korty Tenisowe im. Henryka Skoneckiego Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji[22]
  • Ściana wspinaczkowa Poziom 450[23]

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Sosnowice 1902 – niełatwe początki [online], Kurier Miejski, 3 czerwca 2022 [dostęp 2024-02-15] (pol.).
  2. ↑ Józef Dzikowski, Zamek Sielecki: Muzeum Szkła Współczesnego w Sosnowcu., „Muzealnictwo”, 28, 29, www.bazhum.muzhp.pl, 1984, s. 51.
  3. ↑ a b Michał Węcel, Sielec, majętność rycerska, „Kurier Miejski” (7/392), Sosnowiec: Sosnowiecka Korporacja Wydawnicza „SCW” Sp. z o.o., lipiec 2014, s. 13, ISSN 1232-7395 [dostęp 2024-10-17] (pol.).
  4. ↑ a b UM Sosnowiec - Miasto - Historia - Dzielnice [online], web.archive.org, 27 lutego 2005 [dostęp 2024-02-25] [zarchiwizowane z adresu 2005-02-27].
  5. ↑ _Historia zamku_ - Historia zamku - SOSNOWIECKIE CENTRUM SZTUKI - ZAMEK SIELECKI [online], www.zameksielecki.pl [dostęp 2024-02-25].
  6. ↑ Otwórz Książkę - Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich - Jerzy E. Jaros [online], otworzksiazke.pl [dostęp 2024-02-25].
  7. ↑ Otwórz Książkę - Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich - Jerzy E. Jaros [online], otworzksiazke.pl [dostęp 2024-02-25].
  8. ↑ Robert Krzysztofik, Tomasz Spórna, Iwona Kantor-Pietraga, Sosnowiec między Sielcem a Zagórzem. Badania przestrzeni i dziejów, Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, Sosnowiec, 2014, s. 13, 14, ISBN 978-83-61644-45-3 [dostęp 2024-02-15] (pol.).
  9. ↑ Pierwsze tygodnie z tramwajami [online], Kurier Miejski, 12 lutego 2024 [dostęp 2024-02-26] (pol.).
  10. ↑ Tomasz Szymczyk, 50 lat temu w parku Sieleckim w Sosnowcu stanął Pomnik Czynu Rewolucyjnego. [online], www.dziennikzachodni.pl, 17 września 2017 [dostęp 2024-02-25].
  11. ↑ Tomasz Spórna, Weronika Dragan, Zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym centralnej części Sosnowca w latach 1993-2012 [online], www.rebus.us.edu.pl, 2013, s. 80 [dostęp 2024-03-11] (pol.).
  12. ↑ Tak Nowy Sielec, Wrzosowe Ogrody i Jaskółki prezentują się z góry [ZDJĘCIA Z DRONA] [online], sosnowiec.wyborcza.pl, 13 marca 2017 [dostęp 2024-03-11] (pol.).
  13. ↑ Robert Krzysztofik, Tomasz Spórna, Iwona Kantor-Pietraga, Sosnowiec między Sielcem a Zagórzem. Badania przestrzeni i dziejów, Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, Sosnowiec, 2014, s. 6, ISBN 978-83-61644-45-3 [dostęp 2024-03-10] (pol.).
  14. ↑ a b Andrzej Osajda, Kurier Miejski, 1997, nr 8 (120), „BŚ 351669 III”, www.sbc.org.pl, 1997, s. 7 [dostęp 2024-03-16], Cytat: Tak jak stara Pogonja, wytworzyła z siebie samej nowe wsie: Sosnowiec czy Ostrą Górkę, tak i Sielce (dawny Siedlec) zrodził Dębową Górę, Kuźnicę i Wygodę. (pol.).
  15. ↑ Robert Krzysztofik, Tomasz Spórna, Iwona Kantor-Pietraga, Sosnowiec między Sielcem a Zagórzem. Badania przestrzeni i dziejów, Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, Sosnowiec, 2014, s. 17, 18, ISBN 978-83-61644-45-3 [dostęp 2024-03-10] (pol.).
  16. ↑ a b Mapy i plany, Sosnowiec - 1936 rok, stare zdjęcia [online], fotopolska.eu [dostęp 2024-03-10].
  17. ↑ Biuletyn Informacji Publicznej [online], www.bip.um.sosnowiec.pl [dostęp 2024-02-25].
  18. ↑ Provect, Kancelaria - Diecezja Sosnowiecka [online], Kancelaria - Diecezja Sosnowiecka [dostęp 2024-03-09].
  19. ↑ Uchwała nr 359/XXII/2012 Rady Miejskiej w Sosnowcu z dnia 26 kwietnia 2012 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami Sosnowca na lata 2012-2015 [online], Dziennik Urzędowy Województwa Śląskiego [dostęp 2023-12-24] (pol.).
  20. ↑ Nowa siedziba pogotowia oficjalnie otwarta [online], Kurier Miejski, 3 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-03] (pol.).
  21. ↑ Pływalnia letnia
  22. ↑ Korty Tenisowe [online], www.mosir.sosnowiec.pl [dostęp 2024-03-10].
  23. ↑ Poziom 450

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sielec_(Sosnowiec)&oldid=74988289”