Tadeusz Łabędzki
Tadeusz Stanisław Łabędzki (ur. 24 grudnia 1917 w Filadelfii, zm. 9 czerwca 1946 w Warszawie) – polski polityk nurtu narodowego.
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Tadeusz Stanisław Łabędzki |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
dziennikarz, polityk |
| Narodowość | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujJego ojciec Bronisław Łabędzki za zorganizowanie strajku szkolnego w 1905, został zesłany na Sybir, z którego udało się mu uciec i wyjechać do Stanów Zjednoczonych.
W 1919 Tadeusz Łabędzki powrócił z rodzicami do kraju, w 1936 r. ukończył Państwowe Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika[1] w Łodzi. Należał do 3 Łódzkiej Drużyny Harcerzy im. Romualda Traugutta[2] oraz działał w Narodowej Organizacji Gimnazjalnej. Rozpoczął studia na wydziale prawa Uniwersytetu Warszawskiego. W tym okresie brał udział w wielu akcjach i manifestacjach młodzieży narodowej, głównie na terenie Warszawy.
W okresie międzywojennym był działaczem młodzieżowym Stronnictwa Narodowego. W latach 1937–1939 był redaktorem naczelnym „Wszechpolaka”, pisma organizacji Związek Akademicki Młodzież Wszechpolska. Po agresji Niemiec i ZSRR na Polskę i okupacji terytorium kraju, włączył się natychmiast jesienią 1939 roku do konspiracji, jako współorganizator i jeden z przywódców Narodowo-Ludowej Organizacji Wojskowej, będącej odłamem Stronnictwa Narodowego.
W 1941 powrócił wraz z całą NLOW do organizacji Stronnictwa. Po rozmowach prowadzonych w 1943 z Januszem Kornasem, Władysławem Furką, Zygmuntem Zagórowskim i Januszem Gorczykowskim utworzona została jednolita organizacja Młodzieży Wszechpolskej (MW). Na początku 1944 w Warszawie odtworzył w konspiracji Młodzież Wszechpolską, na czele której stanął; także jako redaktor konspiracyjnego pisma „Wszechpolak”. Jego Chorągiew Warszawska MW, której przewodniczył, liczyła 125 członków. Podczas okupacji niemieckiej i po wojnie wydawał czasopismo „Wszechpolaka”, które ukazywało się do czasu aresztowania Łabędzkiego.
W latach 1945–1946 był żołnierzem NZW. 7 kwietnia 1946 został aresztowany w przygotowanej przez UB zasadzce, w mieszkaniu Leszka Roszkowskiego przy ulicy Gdańskiej. Został przewieziony do MBP w Warszawie i tam – podczas trwania śledztwa z udziałem Adama Humera – zamordowany 9 czerwca 1946. Ciało zakopano w nieznanym miejscu. Grób symboliczny znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie w Kwaterze „Na Łączce”. Jego przyjaciele i współoskarżeni – aplikant adwokacki Lechosław Roszkowski oraz studenci Tadeusz Zawadziński i Jan Morawiec – zostali skazani na śmierć i wyroki wykonano.
Order i upamiętnienie
edytujW 2012 postanowieniem prezydenta RP Bronisława Komorowskiego został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej[3][4].
W Łodzi, przy ul. Kilińskiego 86, na domu, w którym mieszkał, odsłonięto poświęconą mu tablicę oraz nazwano ulicę jego imieniem[5].
Przypisy
edytuj- ↑ Jan Kamiński (red.), Nasz Wiek. Gimnazjum i Liceum imienia Mikołaja Kopernika w Łodzi 1906-2006. Zarys historyczny. Wspomnienia., 2006, s. 490, ISBN 83-908655-0-5.
- ↑ Jerzy Rachowski, Z 3 Łódzką Drużyną Harcerzy im. R. Traugutta przy Gimnazjum i Liceum im. M. Kopernika w Łodzi. Wspomnienia zastępowego, 2004.
- ↑ Przekazanie orderu Rodzinie Tadeusza Łabędzkiego. prezydent.pl, 12 grudnia 2012. [dostęp 2012-12-15].
- ↑ M.P. z 2008 r. nr 16, poz. 169.
- ↑ Lokalizacja ulicy T.Łabędzkiego – wikimapia.org.
Bibliografia
edytuj- 80 lat Młodzieży Wszechpolskiej w: Wszechpolak, nr 1/2002
- Lucyna Kulińska, Narodowcy. Z dziejów Obozu Narodowego w Polsce w latach 1944–1947, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Kraków 1999.
- Lucyna Kulińska, Mirosław Ostrowski, Rafał Sierchuła, Narodowcy. Myśl polityczna i społeczna Obozu Narodowego w Polsce w latach 1944–1947, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Kraków 2001
- Lucyna Kulińska, Związek Akademicki „Młodzież Wszechpolska” i „Młodzież Wielkiej Polski w latach 1922–1947, Warszawa 2004.
- Wojciech Muszyński, Z dziejów Stronnictwa Narodowego (1928-1947), „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2007, nr 8-9.
- Jolanta Mysiakowska-Muszyńska, Tadeusz Łabędzki, [w:] Konspiracja i opór społeczny w Polsce 1944-1956. Słownik biograficzny. T. IV, Kraków-Warszawa-Wrocław 2010.
- Jolanta Mysiakowska-Muszyńska, Tadeusz Łabędzki, [w:] Lista strat obozu narodowego w latach 1939–1945. Słownik biograficzny. T. 1, Warszawa 2010.