Wikipedia

Tampa Red

Tampa Red, właśc. Hudson Whittaker (ur. 8 stycznia 1904 w Smithville, zm. 19 marca 1981 w Chicago) – amerykański bluesman, wokalista i gitarzysta reprezentujący blues miejski i hokum blues. Znany także jako „The Guitar Wizard” (Czarodziej Gitary).

Tampa Red
ilustracja
Imię i nazwisko

Hudson Whittaker, Hudson Woodbridge

Pseudonim

Tampa Red, Jimmy Eager, Honey Boy Smith

Data i miejsce urodzenia

8 stycznia 1904
Smithville

Data i miejsce śmierci

19 marca 1981
Chicago

Przyczyna śmierci

naturalna

Instrumenty

wokalista, gitara, kazoo, pianino

Typ głosu

tenor

Gatunki

miejski blues, hokum blues

Zawód

muzyk

Aktywność

1920–1965

Wydawnictwo

Paramount Records, Vocalion Records, Brunswick Records, Bluebird Records, Victor Records, Prestige-Bluesville Records

Powiązania

Piccolo Pete, Bessie Smith, Mamie Smith

Współpracownicy
Georgia Tom, Ma Rainey, Madlyn Davis, Memphis Minnie, Big Maceo, Big Bill Broonzy, Sunnyland Slim, Barbara Dane
Instrument
gitara
Zespoły
Hokum Boys, Hokum Jug Band

Życiorys

edytuj

Urodził się w Smithville w hrabstwie Lee w stanie Georgia. Jego ojcem był John Woodbridge, a matką Elizabeth Whittaker. Od urodzenia nosił nazwisko Woodbridge, jednak po wczesnej śmierci rodziców przeniósł się do Tampy, gdzie był wychowywany przez babkę i przyjął nazwisko rodowe matki[1][2].

Od miejscowego muzyka Piccolo Pete’a nauczył się grać na gitarze. Wkrótce zaczął grać w barach i zajazdach w rejonie od Tampy do St. Augustine[1]

W 1918 r. (lub na początku lat 20. XX w.) osiedlił się w Chicago w stanie Illinois. Przybrał artystyczny pseudonim Tampa Red, przy czym określenie koloru (ang. red to czerwony) miało ścisły związek z kolorem jego włosów, gdyż był rudy. Występował na ulicach, w barach i klubach. Z Georgia Tomem założył duet Hokum Boys[1].

W 1928 r. rozpoczął karierę muzyka często nagrywanego przez różne przedsiębiorstwa płytowe. Był pod tym względem jednym z najbardziej docenianych bluesmanów; nagrał 335 utworów[3][4]. W latach 1928–1931 nagrywał i występował w parze z Georgia Tomem. Koncertowali na prywatkach, piknikach, w salach tanecznych, kinach, teatrach, barach, zajazdach, a nawet na statkach wycieczkowych – w Chicago i jego okolicach. W latach 1929–1929 często występowali w Palace Theater w Memphis oraz w innych miejscach organizowanych przez TOBA[1][2]. W latach 1928–1929 występował i nagrywał z takimi artystkami jak Ma Rainey, Madlyn Davis i innymi[1] W 1929 r. nagrywał z Georgia Tomem dla przedsiębiorstwa Brunswick Records w Chicago., a następnie m.in. z Memphis Minnie dla przedsiębiorstwa Vocalion Records i ARC w Chicago[1][5]. W latach 1930–1932 nagrywał dla przedsiębiorstwa Vocalion i Banner, zarówno solo jak w duecie z Georgia Tomem[6]. W 1934 r. nagrywał solo lub z Black Bobem dla Bluebird Records i Vocalion oraz jako Tampa Red with Jug Band dla przedsiębiorstwa Bluebird Records w Chicago[7]. W latach 1934–1936 często współpracował z takimi bluesmanami jak m.in. Big Maceo i Big Bill Broonzy w miejscowych lokalach w Chicago[1]. W 1935 r. nagrywał zarówno solo, jak i z innymi muzykami dla przedsiębiorstwa Bluebird w Chicago[1]. W 1936 r. nagrywał ze swoim zespołem jako Tampa Red and Chicago Five dla Bluebird w Chicago[1]. W latach 1936–1942 nagrywał wyłącznie dla przedsiębiorstwa Bluebird pod Chicago w miejscowości Aurora w Leland Hotel[8]. Pod koniec lat 30. i na początku lat 40. XX w. kontynuował współpracę m.in. z Big Maceo i Big Billem Broonzym. Na stałe występował w C & T Club w Chicago[1]. W 1942 r. zahamowaniu uległa jego kariera jako muzyka nagrywającego, gdyż USA wkroczyły do wojny i materiał, z którego produkowano płyty został uznany za materiał strategiczny. Powrócił ponownie do nagrywania w 1944 r.[1][8] W latach 1944–1945 dokonał zaledwie 12 nagrań dla takich przedsiębiorstwjak Bluebird i Victor Records (RCA)[9]. W tych latach współpracował także z Big Maceo podczas występów we Flame Club w Chicago[1]. W połowie lat 40. występował z Sunnylandem Slimem w lokalnych klubach w Gary w stanie Indiana[1]. Pomiędzy połową lat 40. a początkiem lat 50. XX w. często występował w takich miejscach jak Purple Cat Club, Sylvio’s, Club Georgia, 708 Club, The Zanzibar, The Peacock i innych oraz w barach i na prywatnych imprezach w rejonie Chicago[1]. W latach 1945–1947 dokonał nagrań dla przedsiębiorstwa Victor w Chicago[10]. W latach 1948–1949 występował w C&T Lounge w Chicago[1]. W 1948 r. współpracował ponownie z Sunnylandem Slimem w czasie występów w 21 Club w Chicago oraz w następnym roku w Peacock Lounge[1]. Pomiędzy 1949 a 1952 r. dokonał wielu nagrań dla przedsiębiorstwa Victor[11]. W 1953 r. był nieaktywny, chociaż dokonał 12 nagrań dla takich przedsiębiorstw jak Sabre, japońskiego P-Vine oraz Victor[12]. Od 1955 do 1960 r. przebywał w szpitalu w Chicago, w którym był leczony z alkoholizmu i problemów zdrowotnych spowodowanych przez ten nałóg[1].

W 1960 r. dokonał swoich ostatnich nagrań dla przedsiębiorstwa Bluesville (Prestige Records)[12]. W 1961 r. współpracował z Barbarą Dane w Sugar Hill Club w San Francisco[1].

Do końca lat 60. pracował głównie pozamuzycznie. W 1974 r. przeszedł na emeryturę i zamieszkał w domu opieki Sacred Heart Nursing Home w Chicago żyjąc w całkowitej biedzie[1].

Zmarł 19 marca 1981 r. w Chicago. Został pochowany na cmentarzu Mount Glenwood Memory Garden (West) w Willow Springs w Illinois[13]

Był żonaty z Francis, zmarłą w 1953 r[a].

Ocena i krytyka

edytuj

W 1981 r. został wprowadzony do Blues Hall of Fame.

Prawdopodobnie największym przebojem Tampy Reda był utwór „It’s Tight Like That” nagrany 24 października 1928 r. w duecie z Georgia Tomem. Była to kompozycja, która powstała w wyniku założenia jej twórców, aby nie była ani bluesowa, ani nie była piosenką pop. W wyniku tego powstała piosenka, która rozpoczęła tzw. hokum blues. Był to także pierwszy blues, który można nazwać „miejskim”, gdyż zarówno w warstwie muzycznej jaki słownej, nie był zbyt podobny do bluesa z Missisipi. Od strony muzycznej podstawą utworu była dość mocna partia basowa i rytm, które zapowiadały muzykę nagrywaną w Chicago przez Bluebird Records od końca lat 30. do początku lat 40. XX w. Z drugiej strony, utwór ten nie był zbyt oddalony od country bluesa, tak że spodobał się właściwie wszystkim[14]. Również komercyjny sukces duetu Tampa Red i Georgia Tom czy też Leroy Carr i Scrapper Blackwell (gitara, fortepian) lub tria (2 gitary, fortepian) oddalił bluesa od akompaniującego sobie wykonawcy i zbliżył go do brzmienia zespołu[15].

Tampa Red stał się najbardziej popularnym artystą bluesowym swojego czasu z naciskiem na nagrywający bluesowy artysta. Dla takich wykonawców jak Charley Patton i nawet Blind Lemon Jefferson nagrywanie było raczej przypadkowe i traktowane jako lukratywny dodatek do występów na piknikach i zabawach, gdyż podstawową publicznością wiejskiego bluesmana byli ludzie z jego społeczności. Natomiast dla Tampy Reda i Leroya Carra podstawową publicznością byli ludzie kupujący ich płyty, niezależnie od tego, gdzie mieszkali[16].

Był mistrzem gitary, o czym świadczy jego przydomek „The Guitar Wizard” (Czarodziej Gitary). Grał na metalowej gitarze National, przeważnie techniką ślizgową (slide), ale również i palcową. Wpłynął prawie na wszystkich gitarzystów reprezentatywnych dla miejskiego bluesa. Jego dom w Chicago do śmierci żony był otwarty dla wszystkich bluesmanów przybywający do Chicago. Był patriarchą chicagowskiego bluesa w latach 30. W latach 40. został nim Big Bill Broonzy. A w latach 50. został nim Muddy Waters[17][18].

Wpłynęli na niego: Piccolo Pete, Ma Rainey, Bessie Smith i Mamie Smith. Tampa Red z kolei wpłynął na Johna Brima, Franka Edwardsa, Little Waltera, Browniego McGhee i Roberta Nighthawka[19].

Dyskografia

edytuj
  • Don’t Tampa with the Blues (1960)
  • Bottleneck Guitar (1928–1937) (1974)
  • Guitar Wizard 1934–1959 (1975)
  • Crazy with the Blues (1981)
  • Bottleneck Guitar 1928-37 (1990)
  • Tampa Red Complete Works 1928–1953, Vols. 1-15 (1991–1993), Document Records DOCD 5073-77 (Vols. 1-5), DOCD 5206-5215 (Vols. 6-15)
  • The Guitar Wizard (1994, Columbia/Legacy CK 53235)
  • It Hurts Me Too: The Essential Recordings (1995)
  • Tampa Red 1938-40 (1997)
  • Tampa Red 1934-36 (1997)
  • Tampa Red: The Bluebird Recordings 1934–1936 (1997, RCA 07863 66721-2) 2 CD
  • Tampa Red: The Bluebird Recordings 1936–1938 (1997, RCA 07863 66722-2) 2 CD

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Załamanie po śmierci żony było przyczyną jego alkoholizmu.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Sheldon Harris. Blues Who’s Who. s. 559.
  2. ↑ a b Marek Jakubowski. Blues, s. 579.
  3. ↑ Robert M. W. Dixon, John Godrich, Howard W. Rye. Blues and Gospel Records 1890–1943. s. 881.
  4. ↑ Mike Leadbitter, Leslie Fancourt, Paul Pelletier. Blues Records 1943–1970. Volume Two L to Z. s. 565.
  5. ↑ Robert M. W. Dixon, John Godrich, Howard W. Rye. Blues and Gospel Records 1890–1943. s. 882–884.
  6. ↑ Robert M. W. Dixon, John Godrich, Howard W. Rye. Blues and Gospel Records 1890–1943. s. 884–885.
  7. ↑ Robert M. W. Dixon, John Godrich, Howard W. Rye. Blues and Gospel Records 1890–1943. s. 886.
  8. ↑ a b Robert M. W. Dixon, John Godrich, Howard W. Rye. Blues and Gospel Records 1890–1943. s. 886–891.
  9. ↑ Mike Leadbitter, Leslie Fancourt, Paul Pelletier. Blues Records 1943–1970, Vol. Two L to Z. s. 565.
  10. ↑ Mike Leadbitter, Leslie Fancourt, Paul Pelletier. Blues Records 1943–1970, Vol. Two L to Z. s. 565–566.
  11. ↑ Mike Leadbitter, Leslie Fancourt, Paul Pelletier. Blues Records 1943–1970, Vol. Two L to Z. s. 566.
  12. ↑ a b Mike Leadbitter, Leslie Fancourt, Paul Pelletier. Blues Records 1943–1970, Vol. Two L to Z. s. 567.
  13. ↑ Tampa Red (1904–1981) – Mémorial Find a Grave [online], findagrave.com [dostęp 2020-07-09] (fr.).
  14. ↑ Francis Davis. The History of the Blues. s. 137, 138.
  15. ↑ Francis Davis. The History of the Blues. s. 139.
  16. ↑ Francis Davis. The History of the Blues. s. 139, 140.
  17. ↑ Marek Jakubowski. Blues, s. 580.
  18. ↑ Francis Davis. The History of the Blues. s. 196, 197.
  19. ↑ Sheldon Harris. Blues Who’s Who. s. 560.

Bibliografia

edytuj
  • Sheldon Harris. Blues Who’s Who. Da Capo Press. Nowy Jork, 1991. ISBN 0-306-80155-8.
  • Marek Jakubowski, Blues, Poznań: Oficyna Wydawnicza Atena, 2008, ISBN 978-83-923700-2-4, OCLC 297867071.
  • Francis Davis. The History of the Blues. The Roots, the Music, the People from Charley Patton to Robert Cray. Hyperion. Nowy Jork, 1995. ISBN 0-7868-6052-9.
  • Mike Leadbitter, Leslie Fancourt, Paul Pelletier. Blues Records 1943–1970. The Bible of the Blues, Vol. Two L to Z. Record Information Services. London, 1994. ISBN 0-907-872-25-5.
  • Robert M. W. Dixon, John Godrich, Howard W. Rye. Blues and Gospel Records 1890–1943. Clarendon Press. Oxford, 1997. s. 1370. ISBN 0-19-816239-1.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tampa_Red&oldid=74022501”