Taoyateduta

Taoyateduta, Mały Kruk (ur. ok. 1810 lub 1820 w Kaposii, zm. 3 lipca 1863 w Minnesocie) – wódz Dakotów-Mdewakantonów zamieszkujących Minnesotę. Jeden z wodzów, którzy podpisali w 1851 r. traktat z rządem USA, w którym Indianie zrzekli się 90% swoich ziem i zostali stłoczeni wzdłuż rzeki Minnesota. Wchodził w skład delegacji Indian, która przebywała w Waszyngtonie. Tam przekonał się o sile białych i bezsensowności walki z nimi. Za wszelką cenę starał się zachować pokój.

Taoyateduta
Mały Kruk

Wódz Mdewakantonów
Dane biograficzne
Data i miejsce urodzenia	ok. 1810 Kaposia
Data i miejsce śmierci	3 lipca 1863 Minnesota

Imię

„Mały Kruk” odpowiada francuskiemu Le Petit Corbeau, przejętemu z języka Odżibwejów, z powodu noszonej przez Taoyatedutę wysuszonej skóry kruka, w charakterze amuletu. Wśród swoich był znany pod przynajmniej czterema imionami: Taheton Wakawa Mini „Kruk Który Poluje Idąc”, Tahatan Wakawa Mini „Jastrząb Który Poluje Idąc”, Tahetan Wakan Mani „Święty Mały Sokół Który Przychodzi Idąc”, oraz Taoyateduta lub Taoyatechata „Jego Czerwoni Ludzie”.

Życiorys

Mały Kruk urodził się około roku 1810 lub 1820 w wiosce Kaposia (w pobliżu dzisiejszego South St. Paul), leżącej w dolinie Missisipi.

W 1862 r., gdy rząd USA nie wywiązywał się ze zobowiązań wobec Siuksów, wybuchły zamieszki, które przekształciły się w wojnę Małego Kruka. Zjednoczone odłamy Santee Dakotów pod wodzą Małego Kruka, Mankato i Wielkiego Orła bezskutecznie atakowały Fort Ridgely oraz osadę New Ulm nad Coltonwood River. W tym czasie luźne grupy Indian i młodzi wojownicy atakowali i mordowali osadników. Mały Kruk pobity przez wojsko pod Wood Lake wycofał się do kraju plemienia Brulé z grupy preriowych Teton Dakotów, stamtąd ruszył do Kanady licząc na pomoc Brytyjczyków przeciwko USA. Tymczasem Santee Dakotowie skapitulowali przed wojskiem, wydali jeńców, a wówczas wbrew wcześniejszym obietnicom zostali osądzeni i skazani. Ponad trzystu zostało skazanych na karę śmierci. Ostatecznie po odwołaniach i interwencji prezydenta Abrahama Lincolna powieszono trzydziestu ośmiu. Mały Kruk powrócił w rodzinne strony. Został zastrzelony przez osadników wracających z polowania na jelenie. Jego skalp i czaszkę wystawiono na widok publiczny w miasteczku Saint Paul. Rząd USA unieważnił wszelkie układy z Dakotami, pozbawił ich praw do ziem w Montanie. Niedobitki plemienia zostały umieszczone w rezerwacie Crow Creek w Dakocie.

Bibliografia

• XIV: Wielcy wodzowie Siuksów. W: Zbigniew Teplicki: Wielcy Indianie Ameryki Północnej. Warszawa: Książka i Wiedza, 1994, s. 366. ISBN 83-05-12662-5.