Tarana Burke
Tarana Burke (ur. 12 września 1973 na Bronksie w Nowym Jorku) – amerykańska aktywistka i działaczka na rzecz praw człowieka oraz praw obywatelskich. Założycielka i propagatorka ruchu Me Too. W 2017 roku otrzymała nagrodę Człowieka Roku tygodnika „Time”. Zajmuje kierownicze stanowisko w organizacji Girls for Gender Equity.
 Tarana Burke (2018) | |
| Data i miejsce urodzenia |
12 września 1973 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
aktywistka, założycielka i propagatorka ruchu Me Too |
| Alma Mater | |
Życiorys
edytujBurke urodziła się i dorastała na Bronksie[1][2]. Wychowała się w biednej rodzinie. Trzykrotnie była ofiarą molestowania seksualnego, zarówno jako dziecko, jak i nastolatka. Jej matka wspierała ją i zachęcała do zaangażowania się w życie społeczności. Burke przyznała, że te doświadczenia zainspirowały ją do pracy nad poprawą życia dziewcząt, które nie radzą sobie z tego typu problemami[1]. Jako nastolatka zaangażowała się w pracę nad poprawą życia dziewcząt żyjących w zmarginalizowanych społecznościach[3]. Początkowo uczęszczała do Alabama State University, następnie przeniosła się do Auburn University i ukończyła tę uczelnię[4][5]. Podczas studiów organizowała konferencje prasowe i protesty w kwestii równouprawnienia, była również przeciwniczką rasizmu[5].
Jest aktywistką od 1989 roku[6]. Po ukończeniu studiów pod koniec lat 90. przeprowadziła się do miejscowości Selma w stanie Alabama[7]. Pracowała tam w National Voting Rights Museum and Institute jako konsultantka i koordynatorka projektów specjalnych. Pełniła również funkcję dyrektora wykonawczego w Black Belt Arts and Cultural Center, gdzie tworzyła i nadzorowała programy kulturalne skierowane do młodzieży znajdującej się w trudnej sytuacji[8].
W 2003 roku zaczęła pomagać młodym Afroamerykankom, współtworząc program Jendayi Aza[8]. Przekształcił się on w 2006 roku w organizację non-profit Just Be Inc., wspierającą czarnoskóre dziewczęta w okresie dojrzewania[9]. W szkołach organizacja realizuje program JEWELS, w którym biorą udział dziewczęta w wieku od 12 do 18 lat[7][10].
Hasło „Me Too” (pol. ja też/ja również) po raz pierwszy zostało użyte przez Taranę Burke na portalu społecznościowym MySpace[3] w 2006 roku w ramach masowej kampanii promocyjnej „wzmacniania poprzez empatię”, kierowanej do kobiet, które doświadczyły przemocy seksualnej (w tym napastowania i wykorzystywania seksualnego), zwłaszcza pochodzących z ubogich środowisk[11][1][12][13][14]. Burke wymyśliła hasło tuż po rozmowie z 13-letnią ofiarą molestowania seksualnego. Wyznanie dziewczynki sprawiło, że Burke nie była w stanie odpowiednio zareagować i bardzo tego później żałowała[1][15]. Założyła więc ruch Me Too i zaczęła używać tego wyrażenia w celu zwiększenia świadomości kobiet w kontekście problemu wykorzystywania seksualnego[2][16].
W 2008 roku przeprowadziła się do Filadelfii i pracowała w Art Sanctuary Philadelphia i innych organizacjach non-profit[16]. Konsultowała scenariusz hollywoodzkiego filmu Selma z 2014 roku, ukazującego kulisy i przebieg trzech marszy aktywistów na rzecz wprowadzenia faktycznego równouprawnienia Afroamerykanów, które odbyły się w 1965 roku, a ich trasa wiodła z tytułowej Selmy do Montgomery w stanie Alabama[2][17][18].
Wyrażenie „Me Too” przekształciło się w szerszy ruch społeczny po użyciu hasztagu #MeToo w 2017 roku po zarzutach dotyczących wykorzystywania seksualnego kobiet przez Harveya Weinsteina. Burke postanowiła pomóc w kształtowaniu ruchu, aby uczynić go „jeszcze bardziej empatycznym[19]”. W uznaniu podejmowanej przez nią działalności została Człowiekiem Roku 2017 tygodnika „Time”[20].
W 2018 roku wzięła udział w 75. ceremonii wręczenia Złotych Globów na zaproszenie amerykańskiej aktorki Michelle Williams[21]. W tym samym roku otrzymała Ridenhour Truth-Telling Prize, która przyznawana jest osobom broniącym interesu publicznego i sprawiedliwości społecznej[22][23].
Zajmuje kierownicze stanowisko (Senior Director) w organizacji Girls for Gender Equity mieszczącej się na Brooklynie[24]. Organizuje w niej warsztaty mające na celu poprawę polityki w szkołach, miejscach pracy i kultu religijnego oraz skupia się na pomaganiu ofiarom, które obwiniają się za to, że zostały skrzywdzone seksualnie[7]. Udziela się również publicznie[2]. Ma córkę[8].
Nagrody i wyróżnienia
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d Zahara Hill, A Black Woman Created the “Me Too” Campaign Against Sexual Assault 10 Years Ago [online], EBONY, 18 października 2017 [dostęp 2019-11-21] (ang.).
- ↑ a b c d Tarana Burke [online], Biography [dostęp 2019-11-21] (ang.).
- ↑ a b Abby Ohlheiser, The woman behind ‘Me Too’ knew the power of the phrase when she created it – 10 years ago, „The Washington Post”, ISSN 0190-8286.
- ↑ #MeToo Founder Tarana Burke Talks Sexual Assault, Stigmas And Society [online], Vibe, 3 kwietnia 2018 [dostęp 2019-11-21] (ang.).
- ↑ a b #MeToo movement founder speaks to capacity University of Missouri crowd - News - Columbia Daily Tribune - Columbia, MO [online], web.archive.org, 28 sierpnia 2019 [dostęp 2019-11-21] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-28].
- ↑ Brook, Jack, "Radical Empathy: The Philosophy Behind the #MeToo Movement", Brown Alumni Monthly, Marzec/Kwiecień 2018, s. 15
- ↑ a b c Elizabeth Wellington, Tarana Burke: Me Too movement can't end with a hashtag [online], www.inquirer.com [dostęp 2019-11-21] (ang.).
- ↑ a b c Our Team [online], Just Be Inc. [dostęp 2019-11-21] (ang.).
- ↑ About us [online], Just Be Inc. [dostęp 2019-11-21] (ang.).
- ↑ JEWELS [online], Just Be Inc. [dostęp 2019-11-21] (ang.).
- ↑ Where did ‘Me Too’ come from? Activist Tarana Burke, long before hashtags - The Boston Globe [online], BostonGlobe.com [dostęp 2019-11-21] (ang.).
- ↑ #MeToo is a 10-year-old movement, will anything change today? [online], Salon, 17 października 2017 [dostęp 2019-11-21] (ang.).
- ↑ All you need to know about the Me Too campaign and how it started [online], The Independent, 17 października 2017 [dostęp 2019-11-21] (ang.).
- ↑ Ed Mazza, #MeToo: Alyssa Milano's Call For Sexual Abuse Victims To Come Forward Goes Viral [online], HuffPost, 16 października 2017 [dostęp 2019-11-21] (ang.).
- ↑ Ania Alberski, Former Phila. activist Tarana Burke among the 'Silence Breakers' honored by Time Magazine [online], www.thedp.com [dostęp 2019-11-21] (ang.).
- ↑ a b The Woman Who Began the #MeToo Movement Was a Philly Activist, „Philadelphia Magazine”.
- ↑ Erin Nyren, Erin Nyren, Emma Stone, Meryl Streep, Laura Dern to Be Accompanied by Activists at Golden Globes [online], Variety, 7 stycznia 2018 [dostęp 2019-11-21] (ang.).
- ↑ Dave Trumbore, Production Begins on Paramount's Dr. Martin Luther King, Jr. Biopic, SELMA, Starring David Oyelowo [online], Collider, 20 maja 2014 [dostęp 2019-11-21] (ang.).
- ↑ Lara Armenteros Garrido, BEGINNING AND EVOLUTION OF THE #MeToo MOVEMENT AS SEEN THOUGH CRITICAL DISCOURSE ANALYSIS AND ITSEFFECT ON THE SHIFT OF POWER IN THE HOLLYWOOD INDUSTRY AS A RESULT [online], s. 16.
- ↑ a b Linette Lopez, Chris Snyder, The woman behind the #MeToo movement on why she would never meet with Trump [online], Business Insider [dostęp 2019-11-21].
- ↑ How to Support the Causes of Activists at the 2018 Golden Globes.
- ↑ a b National Whistleblower Center 1875 Connecticut Avenue NW 10th Floor Washington, Truth-Telling at the 15th Ridenhour Prizes [online], Whistleblower Protection Blog, 25 kwietnia 2018 [dostęp 2019-11-21] (ang.).
- ↑ a b The Ridenhour Courage Prize 2018 – Tarana Burke [online] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-13].
- ↑ The ‘me too.’ movement lives at Girls for Gender Equity: A Joint Letter [online], Girls for Gender Equity [dostęp 2019-12-07] (ang.).
- ↑ Announcing the 2018 Voices of the Year [online], BlogHer [dostęp 2019-11-21] (ang.).
- ↑ Erik Pedersen, Erik Pedersen, VH1 Trailblazer Honors To Fete ‘Handmaid’s Tale’ Author Margaret Atwood & #MeToo Founder Tarana Burke [online], Deadline, 13 lutego 2019 [dostęp 2019-11-21] (ang.).