Waldemar Wielki (margrabia brandenburski)
Waldemar Wielki (ur. ok. 1280; zm. 14 sierpnia 1319 w Mieszkowicach) – w latach 1309–1319 margrabia brandenburski, od 1302 współrządca, od 1309 opiekun kuzyna Henryka II.
 Max Unger, Pomnik Waldemara Wielkiego w Berlinie, 1894 | |
| margrabia Brandenburgii-Stendal | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| margrabia Brandenburgii-Salzwedel | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data urodzenia |
ok. 1280 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Żona |
Agnieszka brandenburska |
Życiorys
edytujWaldemar był synem Konrada I i Konstancji wielkopolskiej, córki księcia Przemysła I.
W 1306 zajął ziemię sławieńską na Pomorzu. Na początku sierpnia 1308, razem z Ottonem IV, zbrojnie najechał Pomorze Gdańskie, spalił Chmielno i obległ Gdańsk, spod którego został wyparty przez Krzyżaków. Na mocy układu w Myśliborzu w 1309 zrezygnował z roszczeń do Pomorza Gdańskiego na rzecz zakonu krzyżackiego w zamian za 10 tys. srebrnych marek. Pozostawił sobie Słupsk i Sławno. W 1317 przekazał te tereny wraz z Darłowem księciu Warcisławowi IV.
W 1312 prowadził wojnę z margrabią Miśni Fryderykiem I, wziął go do niewoli i zmusił do podpisania 14 kwietnia 1312 układu w Tangermünde. W 1316 zajął Drezno, a w 1319 Sulechów i Świebodzin.
W 1315 zdobył ziemię stargardzką. Przegrał jednak bitwę pod Gransee z Henrykiem II meklemburskim i musiał na mocy pokoju w Templin 25 listopada 1317 zwrócić mu zajęty obszar.
W 1317, po śmierci Jana V – ostatniego przedstawiciela drugiej linii brandenburskich Askańczyków, margrabiów na Salzwedel – przejął dziedzictwo po nim.
W 1309 Waldemar poślubił Agnieszkę brandenburską (1297-1334), córkę margrabiego Hermana. Małżeństwo było bezpotomne. Jego następcą został kuzyn Henryk II Dziecię, który zmarł już w 1320. Na nim wygasła askańska linia margrabiów brandenburskich.
| Albrecht II | |||||||||||||
| Jan I Askańczyk | |||||||||||||
| Mechtylda (Matylda) | |||||||||||||
| Konrad | |||||||||||||
| Waldemar II Zwycięski | |||||||||||||
| Zofia | |||||||||||||
| Berengaria | |||||||||||||
| Waldemar Wielki | |||||||||||||
| Władysław Odonic | |||||||||||||
| Przemysł I | |||||||||||||
| Jadwiga | |||||||||||||
| Konstancja Przemysłówna | |||||||||||||
| Henryk II Pobożny | |||||||||||||
| Elżbieta wrocławska | |||||||||||||
| Anna Przemyślidka | |||||||||||||
Fałszywy Waldemar
edytujHochsztapler, podający się za zmarłego w 1319 margrabiego Waldemara, pojawił się w 1348 na dworze arcybiskupa Magdeburga Ottona z Hesji jako pielgrzym powracający z Ziemi Świętej. Uzyskał on poparcie arcybiskupa oraz wkrótce licznych sprzymierzeńców włączając króla Karola IV. W celu uzyskania władzy rozpętał wojnę domową, która ogarnęła całą Marchię Brandenburską. Po początkowych sukcesach militarnych, został zmuszony do odwrotu, głównie po tym, gdy w 1350 Karol IV oficjalnie uznał go za oszusta, a Wittelsbachowie zawiązali koalicję z królem duńskim Waldemarem IV i książętami pomorskimi. Konsekwentna i kompromisowa polityka Ludwika Rzymskiego doprowadziła w 1358 do zupełnej likwidacji sprawy Samozwańca, czego ostatecznym wyrazem było zawarcie pokoju z książętami anhalckimi, najwytrwalszymi sprzymierzeńcami pseudo-Waldemara.
Bibliografia
edytuj- Uta Lehnert: Der Kaiser und die Siegesallee: Réclame Royale. Berlin: Dietrich Reimer Verlag, 1998. ISBN 3-496-01189-0.