Wallis i Futuna
Wallis i Futuna (Terytorium Wysp Wallis i Futuna, fr. Wallis-et-Futuna) – wspólnota zamorska Francji w Oceanii, obejmująca wyspy wulkaniczne Wallis oraz Futuna i Alofi (Wyspy Hoorn) oraz około 20 innych. Znajduje się w Polinezji, na północny wschód od wysp Fidżi oraz na zachód od Samoa.
| Wspólnota zamorska | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Siedziba | |||||
| Data powstania |
1961 | ||||
| Zarządzający | |||||
| Zarządzający | |||||
| Powierzchnia |
274 km²[2] | ||||
| Populacja (2018) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
42 os./km² | ||||
| Numer kierunkowy |
+681 | ||||
| Strefa czasowa |
UTC +12 | ||||
| Języki urzędowe | |||||
Położenie na mapie
| |||||
Położenie na mapie
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Powierzchnia wysp wynosi 274 km², a zamieszkuje je 11 558 osób (2018)[3]. Stolicą terytorium jest Mata Utu, 1191 mieszkańców (2003). Mieszkańcy wysp zajmują się głównie uprawą palm kokosowych – eksport kopry.
Ustrój polityczny
edytujPrzywódcą terytorium jest Prezydent Francji, reprezentowany przez administratora w randze prefekta. Ciałem doradczym administratora jest siedmioosobowa Rada Terytorium, składająca się z trzech królów plemiennych: Tomasi Kulimoetoke II (króla Uvea), Soane Patita Maituku (króla Alo) oraz Visesio Moeliku (króla Sigave) i z trzech osób mianowanych przez administratora. Sprawami lokalnymi zajmuje się Zgromadzenie Terytorium, od 23 listopada 2005 na jego czele stoi Emeni Simete. Zgromadzenie składa się z 20 deputowanych wybieranych w wyborach powszechnych na pięcioletnią kadencję.
Podział administracyjny
edytujWallis i Futuna podzielona jest na 3 okręgi (fr. circonscription) nazywane również królestwami (fr. royaume).
Geografia
edytujWyspy położone są w strefie tropikalnej. Pora deszczowa i gorąca trwa od listopada do kwietnia, a pora sucha chłodna od maja do października. Roczna suma opadów wynosi od 2500 do 3000 mm, a średnia roczna temperatura to +26,6 °C. Geneza wysp ma charakter wulkaniczny. Najwyższy punkt stanowi Mont Singavi (765 m n.p.m.). Komunikacja morska i lotnicza łączy wyspy z Nową Kaledonią.
Historia
edytujWyspa Futuna odkryta została przez Holendrów w 1616 roku, a Wallis przez Brytyjczyków w 1767 roku. Wyspa Wallis – została nazwana na cześć angielskiego odkrywcy Samuela Wallisa. W 1837 roku na wyspy przybyli francuscy misjonarze. Po buncie społeczności lokalnej w 1842 roku, misjonarze zwrócili się do Francji o objęcie wysp swoim protektoratem. W 1887 roku królowa Uvéa przyjęła oficjalnie protektorat Francji, a rok później zrobili to również królowie Sigave i Alo. Wyspy stały się wówczas częścią francuskiej kolonii Nowa Kaledonia. W 1961 roku w wyniku referendum wyspy otrzymały status terytorium zamorskiego, zamienionego w 2003 roku na zbiorowość zamorską.
Demografia
edytujWyspy zamieszkują trzy rdzenne plemiona: Uvéa (na wyspie Wallis), Alo (na wyspie Alofi oraz we wschodniej części wyspy Futuna) i Sigave (w zachodniej części wyspy Futuna). 67,4% populacji terytorium zamieszkuje Wallis, a 32,6% – wyspę Futuna. Tylko 10,8% ludności wysp posługuje się językiem francuskim, pozostała część używa języków lokalnych.
Liczba ludności wysp na przestrzeni lat[3]:
| 1969 | 1976 | 1983 | 1990 | 1996 | 2003 | 2008 | 2013 | 2018 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 8 546 | 9 192 | 12 408 | 13 705 | 14 166 | 14 944 | 13 445 | 12 197 | 11 558 |
Gospodarka
edytujGospodarka wysp opiera się na rolnictwie i rybołówstwie. Uprawia się głównie palmę kokosową, taro oraz banany, a hoduje świnie, kozy i drób. Podstawowe produkty przeznaczone na eksport to kopra oraz perły. Import dotyczy głównie paliw oraz produktów przemysłowych. Wymiana handlowa odbywa się w znacznej części z Francją oraz Nową Kaledonią, w mniejszej z Nową Zelandią oraz Australią[4].
Religia
edytujStruktura religijna terytorium w 2020 roku, według The ARDA[5]:
- Kościół katolicki: 94,6%
- Protestantyzm: 1,8%
- Tradycyjne religie plemienne: 1,2%
- Inni chrześcijanie: 1% (zobacz: Świadkowie Jehowy na Wallis i Futuna)
- Bahaizm: 0,86%
- Brak religii: 0,65%
Przypisy
edytuj- ↑ Wallis and Futuna Islands [online], World Statesmen.org – Ben M. Cahoon [dostęp 2017-10-19] (ang.).
- ↑ The World Factbook — Central Intelligence Agency [online], www.cia.gov [dostęp 2017-10-04] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-17] (ang.).
- ↑ a b Service Territorial de la Statistique et des Etudes Economiques, Recensement général de la population [online] [dostęp 2022-01-02] (fr.).
- ↑ Wiesław Maik, Australia Oceania Antarktyda, Poznań: Wydaw. Kurpisz, 1998, s. 210, ISBN 83-86600-99-3, OCLC 69548839 [dostęp 2021-12-13].
- ↑ National Profiles [online], www.thearda.com [dostęp 2022-09-11].
Bibliografia
edytuj- Marcin Krzemiński, [w:] Prawo Francuskie Tom II, red. Aleksandra Machowska, Krzysztof Wojtyczek, Kraków 2005, ISBN 83-7444-007-4, s. 192–195
Linki zewnętrzne
edytuj- Wallis i Futuna. oceania.stosunki.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)]. (pol.).
- Informacje o Wallis i Futuna. outre-mer.gouv.fr. [zarchiwizowane z tego adresu (2003-02-18)]. (fr.).
- Site de l’administrateur supérieur de Wallis et Futuna (fr.)
- Site de l’Assemblée territoriale de Wallis et Futuna. wallis.co.nc. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-09)]. (fr.).