Wikipedia

Wiesław Żurawski

polski historyk

Wiesław Żurawski (Dziadek; ur. 1914, zm. 16 kwietnia 1979) – polski historyk, współautor kompendiów na temat dziejów Polski i świata, wieloletni nauczyciel historii i języka polskiego w Gimnazjum i Liceum im. Tadeusza Reytana, Gimnazjum i Liceum im. Tadeusza Czackiego oraz Gimnazjum i Liceum im. Jana Zamoyskiego w Warszawie[1].

Wiesław Żurawski
Data urodzenia

1914

Data śmierci

16 kwietnia 1979

Zawód, zajęcie

nauczyciel, historyk

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej

Życiorys

edytuj

Wychował się w Warszawie w rodzinie o tradycjach patriotycznych (pradziadek ze strony matki uczestniczył w powstaniu listopadowym i powstaniu styczniowym)[2]. W latach 1925–1928 uczęszczał do Gimnazjum im. Tadeusza Czackiego[2], a następnie do Gimnazjum im. Tadeusza Reytana, gdzie w 1934 roku uzyskał maturę[3]. Absolwent studiów historycznych na Uniwersytecie Warszawskim (praca magisterska o marszałku wielkim koronnym Janie Firleju)[2]. W latach 1938–1939 nauczyciel Gimnazjum i Liceum im. Tadeusza Czackiego oraz Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego[2]. W okresie II wojny światowej uczestniczył w tajnym nauczaniu[1] w działającym w konspiracji Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego[2]. W 1945 roku podjął pracę w Gimnazjum i Liceum im. Tadeusza Reytana jako nauczyciel historii[4]. Uczył w nim również języka polskiego[2]. Wypowiadał się na łamach prasy na temat programu nauczania historii w szkolnictwie[5]. W 1978 roku otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski za wielki wkład w wychowanie młodzieży szkolnej i zasługi dla oświaty[2].

Na wiosnę 1977 roku siedmiu nauczycieli Reytana (m.in. Ireneusz Gugulski, Stefania Światłowska, Anna Modrzejewska i Wojciech Fałkowski) podpisało list w sprawie powołania specjalnej komisji sejmowej dla zbadania wydarzeń czerwcowych 1976. Decyzją władz oświatowych profesorowie mieli zostać przeniesieni do innych szkół, a Wiesław Żurawski, który wprawdzie petycji nie podpisał, ale wspierał protestujących nauczycieli – na emeryturę[6]. Po ciężkiej chorobie zmarł w Wielkanoc 1979 roku. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[7] (kwatera 271, rząd I, grób 4)[8].

Uczniami i wychowankami Wiesława Żurawskiego byli m.in. Andrzej Ajnenkiel[2], Jerzy Axer[9], Jacek Banaszkiewicz[2], Adam Boniecki[10], Jolanta Choińska-Mika[11], Jerzy Korolec[2], Tadeusz Stefan Jaroszewski[2], Marek Kazimierz Kamiński[12], Sławomir Mazurek[7]. Jerzy Okulicz-Kozaryn[2], Jerzy Pieńkos[2], Henryk Samsonowicz[2], Wojciech Tygielski[13], Cezary Wodziński[14], Ryszard Wołoszyński[2].

Publikacje książkowe

edytuj

Współautor książek Tysiąc lat dziejów Polski (wraz z Władysławem Kurkiewiczem i Adamem Tatomirem), wyd. LSW 1961, 1962, 1967, 1974, 1979, oraz Dzieje świata. Chronologiczny przegląd najważniejszych wydarzeń (wraz ze Stanisławem Arnoldem, Władysławem Kurkiewiczem i Adamem Tatomirem), wyd. LSW 1972, 1976, 1981, 1982, 1990, wyd. Bellona 1996.

Odznaczenia i wyróżnienia

edytuj

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1978)[2], Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem 10-lecia Polski Ludowej[1] i innymi odznaczeniami[15]. Wyróżniony Nagrodą Ministra Oświaty i Wychowania I stopnia[15].

Wspomnienia uczniów

edytuj

„W Reytanie mieliśmy świetnego historyka – Wiesława Żurawskiego. Wykładał „z głowy”, a potem z bolesną miną zapowiadał: „Zobaczmy, co na ten temat mówi nasz podręcznik”, i czytał bez komentarza. Rozumieliśmy” (Adam Boniecki)[10].

„W warszawskim liceum im. Tadeusza Reytana miałam fantastycznego nauczyciela, pana profesora Wiesława Żurawskiego, który pokazał, jak fascynującą, logiczną zagadką może być historia; jak wiele z tych rzeczy, których uczymy się na innych, ścisłych przedmiotach jest znakomitym narzędziem w uprawianiu historii” (Jolanta Choińska-Mika)[11].

„Wielki wpływ na moje zainteresowania mieli również wspaniali nauczyciele historii w Liceum im. Tadeusza Reytana w Warszawie – profesorowie Żurawski i Ostrowska” (Krzysztof Jaworowski)[16].

„W sensie poznawczym to lekcje z nim były bardzo ciekawe. On dosyć szybko omijał cały ten okres historii starożytnej, uważał, że tego możemy nauczyć się sami z podręczników i uczył nas historii Polski. Uczył nas wykładając, tak się poznawało prawdziwą historię Polski” (Sławomir Mazurek)[7].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c Zmarli. Wiesław Żurawski. „Stolica: Warszawski Tygodnik Ilustrowany”. R. 34, 1979, nr 24 (17 IV), s. 10, 1979. Warszawa: RSW „Prasa-Książka-Ruch”. ISSN 0039-1689. 
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Rozmowa Andrzeja Wernica z Wiesławem Żurawskim. „Wiadomości Historyczne: czasopismo dla nauczycieli”. Tom 22 (1979), Nr 2, s. 80–83, 86, 1979. Warszawa: Polskie Towarzystwo Historyczne. ISSN 0511-9162. 
  3. ↑ Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1934. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2020-08-18].
  4. ↑ Wojciech Rylski (oprac.): Materiał odczytany na uroczystość odsłonięcia kolejnych nazwisk na tablicy szkoły (1980 r.). wne.uw.edu.pl. [dostęp 2020-08-18].
  5. ↑ Wiesław Żurawski. Zdaniem pedagoga. „Słowo Powszechne”. wyd. A, 3-4-5.XII.76, Nr 276 (9304), 1976. Warszawa: Stowarzyszenie „Pax”. ISSN 0137-9283. 
  6. ↑ Andrzej Drogosz, Kajetan Maciejewski: Pamięci Profesora Wiesława Żurawskiego. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2020-07-06].
  7. ↑ a b c Ewa Modrzejewska: REYTAN 1953–1989. Szkoła niepokornych. Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Wydział Filozofii i Socjologii, Instytut Socjologii, 2002, s. 36, 39. [Praca magisterska napisana pod kierunkiem dr. Jakuba Karpińskiego]
  8. ↑ Cmentarz Stare Powązki: KAROL ŻURAWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-07-06].
  9. ↑ Magdalena Bajer. Axerowie z Kreczmarami. Poza współczesnością. „Forum Akademickie”, s. 51–53, 2009. Lublin: Fundacja Forum Akademickie. ISSN 1233-0930. 
  10. ↑ a b Adam Boniecki, Anna Goc: Boniecki: rozmowy o życiu. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2018. ISBN 978-83-240-5367-4.
  11. ↑ a b Prorektor Jolanta Choińska-Mika w wywiadzie dla telewizji studenckiej. uw.edu.pl. [dostęp 2022-05-22].
  12. ↑ In memoriam. Profesor Marek Kazimierz Kamiński (1948–2020). umk.pl. [dostęp 2023-11-20].
  13. ↑ Prof. Wojciech Tygielski: pracownik naukowy nigdy nie jest „po robocie”. polskieradio.pl, 7 marca 2023. [dostęp 2023-11-20].
  14. ↑ Prawdziwe życie jest pozą akademią. Cezary Wodziński i Krzysztof Siemiński. przegladpolityczny.pl. [dostęp 2023-11-20].
  15. ↑ a b Ładysław Saar: Klepsydry prasowe zmarłych nauczycieli, uczniów i pracowników administracji VI LO im. Tadeusza Reytana w Warszawie (nekrologi Wiesława Żurawskiego z 1979 roku, poz. 10). wne.uw.edu.pl. [dostęp 2022-06-04].
  16. ↑ Moje hobby. Rozmowa Krzysztofa Jaworowskiego, wieloletniego pracownika i byłego dyrektora Państwowego Instytutu Geologicznego ze Stanisławem Wołkowiczem, redaktorem naczelnym „Przeglądu Geologicznego”. „Przegląd Geologiczny”. Vol. 72, nr 5, s. 245, 2024. Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny. ISSN 0033-2151. [dostęp 2024-08-20]. 

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiesław_Żurawski&oldid=74577439”