Województwo trockie
Województwo trockie – województwo I Rzeczypospolitej, wchodzące w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego, ze stolicą w Trokach.
| ||||
| 1413–1795 | ||||
| ||||
| Państwo | ||||
|---|---|---|---|---|
| Prowincja | ||||
| Data powstania |
1413 | |||
| Siedziba wojewody i sejmiku | ||||
| Wojewoda |
zobacz: wojewodowie troccy | |||
| Powierzchnia |
31 200 km² | |||
| Populacja (1790[1]) • liczba ludności |
| |||
| Podział administracyjny | ||||
| ||||
| Liczba reprezentantów | ||||
| ||||
Położenie na mapie Rzeczypospolitej
| ||||
Historia
edytujPowstało w 1413[2] mocą unii horodelskiej przez połączenie m.in. dwóch księstw litewskich: księstwa grodzieńskiego i księstwa trockiego. W 1507 r. z części terytorium wydzielono województwo nowogródzkie[2]. W 1510 roku wydzielono z niego powiat lidzki włączony do woj. wileńskiego. W 1513 roku król Zygmunt I Stary wydzielił powiaty drohicki, mielnicki, bielski, brzeski, kamieniecki i kobryński, tworząc z nich województwo podlaskie. W 1565 z województwa trockiego wydzielono powiat słonimski i wołkowyski, piński, dawidgródecki i turowski[3]. Województwo trockie istniało do 1795. Dzieliło się na 4 powiaty:
- powiat trocki, sejmik odbywał się w Trokach, gdzie wybierano 2 posłów na sejm i 2 deputatów do Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego
- powiat kowieński, sejmik odbywał się w Kownie, gdzie wybierano 2 posłów na sejm i 2 deputatów do Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego.
- powiat upicki, sejmik odbywał się w Poniewieżu, gdzie wybierano 2 posłów na sejm i 2 deputatów do Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego.
- powiat grodzieński, sejmik odbywał się w Grodnie, gdzie wybierano 2 posłów na sejm i 2 deputatów do Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Były 4 starostwa grodowe: trockie (które należało do wojewody), upickie, kowieńskie i grodzieńskie.
Województwo trockie posiadało w senacie dwóch senatorów większych: wojewodę i kasztelana trockich. Wojewoda zasiadał w senacie po wojewodzie kaliskim, a kasztelan między wojewodą sieradzkim i łęczyckim. Pierwszym wojewodą został w 1413 Jawnus. Na czele hierarchii urzędów ziemskich stał w powiecie trockim ciwun, a w pozostałych powiatach marszałkowie ziemscy. Mundurem sejmowym województwa trockiego był kontusz szkarłatny z zielonymi wyłogami i biały żupan. Poza sejmem szlachta trocka uważała za swoją barwę kontusz granatowy, żupan i wyłogi słomiane, a powiat upicki: kontusz karmazynowy, wyłogi granatowe, żupan słomiany.
W skład województwa trockiego wchodził do 1566 roku powiat merecki.
W 1793 roku sejm grodzieński wydzielił z województwa trockiego województwa mereckie i grodzieńskie.
Przypisy
edytuj- ↑ Tabela: Summaryusz Generalny wszelkich dochodów Rzeczypospolitey tak w Koronie iako i w Litwie z kalkulacyą mil kwadratowych, tak со do dymów, podatków, iako i ludzi, w: Dziennik rządowo-ekonomiczno handlowy. Zaymuiący różne Wiadomości, Rządowe, Handlowe, Ekonomiczne, Fabryczne, Kontraktowe na Dobra, Summy, i Produkta. Zajmujący 3 miesiące kwiecień may czerwiec 1790. R.5. T. II. Warszawa 1790.
- ↑ a b Stanisław Kutrzeba: Historia ustroju Polski w zarysie, Tom drugi: Litwa. Lwów i Warszawa: 1921, s. 88.
- ↑ Materiały do Dziejów Sztuki Sakralnej na Ziemiach Wschodnich Dawnej Rzeczpospolitej, Część IV Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa trockiego 1, Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie, Kraków 2012, s. 7.
Linki zewnętrzne
edytuj- Wielkie Księstwo Litewskie. (Mapa administracyjna)
- Województwo trockie (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 338.
Położenie województwa trockiego na mapie Wielkiego Księstwa Litewskiego
