Dyskusja:schody ruchome

Mimo że hasło w chwili obecnej ma poprawną formę (poprawny szyk wyrazów), zamieszczam poniższe wyjaśnienia głównie ku uwadze pewnego "apodyktycznego" IPka, który rewertował uparcie tę stronę do "ruchome schody".

1. przymiotnik w funkcji przydawki tzw. gatunkowej (klasyfikującej), nazywającej istotną cechę przedmiotu, umieszczającą go w pewnym układzie klasyfikacyjnym, stoi po wyrazie określanym. Zatem odnośnie schodów mamy w zbiorze: schody ewakuacyjne, schody kręcone, schody kuchenne, schody wachlarzowe, schody zabiegowe itp.
2. Jeżeli przydawka gatunkująca stoi przed wyrazem określanym, to przyczyną tego może być wpływ składni rosyjskiej (np. Каспийское море). W nowogreckim jest podobnie κυλιόμενη σκάλα, a pewnie w niektórych innych językach też.
3. Jeżeli rzeczownikowi towarzyszą dwie przydawki wyodrębniające, wówczas jedną z nich umieszczamy przed rzeczownikiem, gdyż język polski dopuszcza istnienie tylko jednej przydawki przymiotnej wyodrębniającej (stojącej w pozycji po wyrazie określanym) [1].
4. Poradnia językowa ma też odpowiedź na ten temat: [2]
5. Interesujące wyjaśnienia [3]: Odróżnianie przydawek jakościowych od gatunkujących można sobie również ułatwić przez zastosowanie testu antonimiczności. Jeśli mamy do czynienia z przydawką jakościową, np. ładny, sympatyczny, szczodry, wysoki, zwykły, jej przeciwieństwem jest leksem z drugiego ?bieguna semantycznego”, nazywający cechę (w powszechnym odczuciu) skrajnie różną: brzydki, niesympatyczny (antypatyczny), skąpy, niski, niezwykły. Swoistym zaprzeczeniem przydawki gatunkującej może natomiast być każdy z wyrazów składających się na pole pojęciowe, układ klasyfikacyjny czy podsystem pojęciowy, do którego ona należy. Kiedy np. chcemy zakwestionować informację, że ktoś studiuje filologię romańska, mówimy: nieprawda (ależ nie), germańską (lub: polską, angielską, rosyjską itp.). Pomyłkę dotyczącą specjalizacji prawniczej możemy skorygować następująco: To nie jest profesor prawa cywilnego, lecz rzymskiego (lub: karnego, międzynarodowego, rolnego, rodzinnego, spadkowego). O żadnym z tych określeń nie da się powiedzieć, że wskazuje cechę skrajnie różną, lecz tylko różną, co nie wystarcza, by odwoływać się do kategorii antonimiczności. Z powyższych analiz wynika więc, że przydawki gatunkujące nie mają antonimów.

Mam nadzieję, że powyższe wyjaśnienia wystarczą do zażegnanie nowej wojny podjazdowej pociągającej za sobą wzajemne rewertowanie edycji, co wcale nie przynosi chwały naszemu Wikisłownikow. DIXI --Richiski (dyskusja) 10:58, 11 lut 2014 (CET)

Nieprawda

Istnieją "ruchome schody" podobnie jak: czerwony kapturek, zielona gęś, pieczone ziemniaki, czarny rycerz, długa droga, głupi człowiek, martwy naskórek, skaczący kangur, mała syrenka, odważny kot, fajny kolega, piękne nogi, latający Holender, druga szansa, latający potwór, gruba encyklopedia, szalone lata sześćdziesiąte, miła staruszka, żarliwy katolik, moherowa babcia, szary człowiek, ruchliwe skrzyżowanie, szybki samochód, zatłoczony autobus, mleczna krowa, Wielki Wóz, Mały Wóz, zły człowiek, czyste buty, śpiąca królewna.

Wystarczy, czy dalej dokładać? 91.198.177.112 (dyskusja) 18:06, 11 lut 2014 (CET)

Uwielbiam taką argumentację... Tam jest tak, a tu jest to samo i jest inaczej? // user:Azureus (dyskusja) 18:15, 11 lut 2014 (CET)

I kto to mówi?! Wielu w tym projekcie "uwielbia", twoje specyficzne rozumienie znaczenia słowa "argument". 83.7.188.29 (dyskusja) 22:22, 11 lut 2014 (CET)

Jeżeli dalej będziecie rewertować, to zacznę poprawiać na szyk przestawny takie zwroty jak:

• czarna owca na owca czarna
• amator kwaśnych jabłek na amator jabłek kwaśnych
• aptekarska dokładność na dokładność aptekarska
• Daleki Wschód na Wschód Daleki
• egipskie ciemności na ciemności egipskie
• ranny ptaszek na ptaszek ranny
• mała litera na litera mała
• żabi skok na skok żabi

itd. 91.198.177.112 (dyskusja) 18:26, 11 lut 2014 (CET)

Nadal nie umiesz rozróżnić epitetu, czyli przydawki jakościowej - charakteryzującej jakiś przedmiot według cech przygodnych - od przydawki kategoryzującej, takiej, która powoduje zaliczenie rzeczownika do pewnej podklasy. No trudno. Przynajmniej przestań rewertować to, czego sam nie tworzyłeś. --Richiski (dyskusja) 18:38, 11 lut 2014 (CET)

Kolego Richiski, nadal nie umiesz rozróżnić epitetu, czyli przydawki jakościowej - charakteryzującej jakiś przedmiot według cech przygodnych. Albo ujmując sprawę ściślej: rozróżniasz je tak, jak Ci bardziej pasuje. 83.7.188.29 (dyskusja) 21:31, 11 lut 2014 (CET)

Atak osobisty to taki w którym mówi się o cechach rozmówcy a nie merytoryce problemu. Czy możecie przestać atakować się wzajemnie? 89.78.39.6 (dyskusja) 21:36, 11 lut 2014 (CET)

Z podanych wyżej przykładów - wyłączając Daleki Wschód i mała litera (przypadki podobne do Polskie Rdio, a więc wyjątkowe) - wszystkie są frazeologizmami, a przymiotnik jest tam zabarwiony emocjonalnie, stąd też rozumiemy te zwroty w specjalny sposób. Weźmy dla przykładu zdanie: owce czarne dają mniej wełny niż białe. Jeżeli zmienisz szyk wyrazów w tym zdaniu, to nie będzie ono miało żadnego sensu. Chyba że czarne owce zawsze prowokują konflikty? --Richiski (dyskusja) 19:29, 11 lut 2014 (CET)

Pozwolę sobie tylko zauważyć, że w SJP PWN są jedynie "schody ruchome", podobnie w encyklopedii PWN, podobnie w Wikipedii. Dla równowagi w books.google.com: "schody ruchome" mają 737 wystąpień, natomiast "ruchome schody" 1550. Wygląda na to, że autorzy słowników i encyklopedii preferują formę "schody ruchome" a autorzy książek formę "ruchome schody". Tak czy inaczej obydwie formy są używane, więc chyba nie ma sensu nic rewertować, co najwyżej dopisać drugi artykuł. A już na pewno warto dyskutować, nie używając drugiej osoby liczby pojedynczej. 89.78.39.6 (dyskusja) 19:53, 11 lut 2014 (CET)

Jedyne ruchome schody, na które od biedy mógłbym przystać, to takie, które podstawiają na lotniskach pod wyjścia z samolotów, aby paseżerowie mogli wejść do samolotu lub z niego wyjść. Nawet w tej podkategorii istnieje jeszcze mała podkategoria: schody samojezdne lub schody samobieżne (ver. samobieżne schody pasażerskie - bo tutaj są dwie przydawki, a więc jedna z nich musi zmienić miejsce). --Richiski (dyskusja) 20:14, 11 lut 2014 (CET)

Ruchomy oznacza nie tylko "poruszający się w całości", ale w ogóle "poruszający się". A w podanym przez Ciebie linku do Poradni Językowej ([4]) jest analogiczna sytuacja z bronią białą. Prof. Bańko stwierdza "Względy gramatyczne przemawiają więc za pierwszą z tych form, zwyczaj natomiast sankcjonuje obydwie". 89.78.39.6 (dyskusja) 20:52, 11 lut 2014 (CET)

I ja obu formom przyznałem rację bytu dziś rano, formę słownikową czyniąc źródłową, za źródłami słownikowymi. Dalsza dyskusja w świetle szantażu z godz. 18:26 w tej dyskusji padającego w obliczu niedawnych wydarzeń z Hyde Parkiem mija się dla mnie z celem. Liteman (dyskusja) 21:37, 11 lut 2014 (CET)