Baudienst

Baudienst (Służba budowlana) – jedna z form pracy przymusowej Polaków w Generalnym Gubernatorstwie (GG).

Utworzono ją na podstawie zarządzenia Generalnego Gubernatora z 1 grudnia 1940 r. Rekrutacja odbywała się na zasadzie poboru niektórych roczników spośród zamieszkałych w Generalnym Gubernatorstwie mężczyzn w wieku 18-60 lat, głównie bezrobotnych lub osób bez stałego zatrudnienia oraz w drodze dobrowolnych zgłoszeń poprzez urząd pracy. Z czasem władze hitlerowskie grupowały robotników w obozach mieszkalnych. Było to spowodowane masowym uchylaniem się powołanych do Baudienstu młodych ludzi od słabo płatnej i wyczerpującej pracy fizycznej. Osadzanie w strzeżonych obozach stało się powszechną regułą na przełomie lat 1942-1943. Żydów, jako objętych systemem pracy przymusowej, do Baudienstu nie powoływano. Również Volksdeutsche nie brali udziału w tej formacji. Dla Ukraińców i członków Goralenvolku były organizowane odrębne jednostki.

Generalny gubernator Hans Frank oceniał działalność Służby Budowlanej jako społecznie użyteczną, mianowicie dnia 9 lutego 1944 r. w przemówieniu wygłoszonym do przedstawicieli prasy zagranicznej akredytowanych w Berlinie, powiedział między innymi, że:

...Jeżeli poza tym każdy młodzieniec narodowości polskiej po ukończeniu swego ustawowo ustalonego okresu nauki szkolnej, powołany jest na pewien czas do "Służby Budowlanej" stanowiącej instytucję odpowiadającą organizacjom służby pracy w Niemczech, i w innych krajach europejskich, aby tam w służbie dla dobra powszechnego wśród praktycznych, korzystnych dla ogółu zajęć, nauczył się etyki pracy – to może się to tylko przyczynić do uświadomienia każdego dorastającego Polaka w zakresie współczesnych zagadnień społecznych oraz umożliwić mu zrozumienie wartości wysiłku pracy.

W rzeczywistości jednostki Służby Budowlanej były to obozy pracy przymusowej na rzecz państwa niemieckiego, a jednocześnie różne firmy, przeważnie niemieckie i austriackie korzystały z taniej siły roboczej.

W Krakowie działały obozy Baudienstu w Dąbiu i Prokocimiu. Śledztwa w sprawie zbrodni w tych obozach IPN umorzył [1].

• [2]] Baudienst, Otto von Wachter, starosta powiatowy Sanoka Albert Schaar, oficer Służby Pracy Rzeszy Fohran oraz dwaj robotnicy Baudienstu. źródło Narodowe Archiwum Cyfrowe