Efod: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne redakcyjne |
wstawienie {{Kontrola autorytatywna}} |
||
| (Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 14 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:PLATE4DX.jpg|thumb|200px|Arcykapłan w efodzie – na obrazach ubiór ten jest różnie przedstawiany]] |
[[Plik:PLATE4DX.jpg|thumb|200px|Arcykapłan w efodzie – na obrazach ubiór ten jest różnie przedstawiany]] |
||
'''Efod''' ([[język hebrajski|hebr.]] '' |
'''Efod''' ([[język hebrajski|hebr.]] ''efod'', אפוד) – [[szata liturgiczna|szata]] noszona przez [[Arcykapłan (w Biblii i judaizmie)|arcykapłanów]] w [[Starożytny Izrael|Starożytnym Izraelu]] jako część stroju liturgicznego – były to dwa płaty wykonane głównie z [[bisior]]u połączone paskiem na ramionach. Na przednim płacie umieszczony był [[pektorał]], w którym przechowywano [[urim i tummim]]. Wyraz "efod" jest [[Homonimia (językoznawstwo)|homonimem]], lecz pozostałe jego znaczenia nie są do końca jasne. |
||
== Etymologia == |
== Etymologia == |
||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
== Inne znaczenia słowa == |
== Inne znaczenia słowa == |
||
W [[Stary Testament|Starym Testamencie]] nazwa "efod" określa też ogólnie szatę liturgiczną, niekoniecznie arcykapłańską. Słowo to już w zupełnie innym znaczeniu pojawia się w [[Księga Sędziów|Księdze Sędziów]], gdzie [[Gedeon (postać biblijna)|Gedeon]]<ref>Księga Sędziów 8, 27</ref>, a później [[Mikajehu]] (Mika)<ref>Księga Sędziów 17, 5</ref> sporządzają efod jako przedmiot [[bałwochwalstwo|kultu bałwochwalczego]]. Nie wiadomo |
W [[Stary Testament|Starym Testamencie]] nazwa "efod" określa też ogólnie szatę liturgiczną, niekoniecznie arcykapłańską. Słowo to, już w zupełnie innym znaczeniu, pojawia się w [[Księga Sędziów|Księdze Sędziów]], gdzie [[Gedeon (postać biblijna)|Gedeon]]<ref>Księga Sędziów 8, 27</ref>, a później [[Mikajehu]] (Mika)<ref>Księga Sędziów 17, 5</ref> sporządzają efod jako przedmiot [[bałwochwalstwo|kultu bałwochwalczego]]. Nie wiadomo czym to dokładnie było, lecz informacja według której Gedeon zrobił go ze złota i [[srebro|srebra]], wskazuje na jakiś posążek bóstwa. Ponadto ojciec [[Channiel (potomek Manassesa)|Channiela]], naczelnika pokolenia [[Manasses (syn Józefa)|Manassesa]], nosił imię Efod<ref>[[Księga Liczb]] 34, 23</ref>. |
||
== Przypisy == |
|||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
||
{{commonscat|Ephod}} |
|||
{{wikisłownik|efod}} |
|||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
| ⚫ | |||
{{Bibliografia start}} |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
{{Bibliografia stop}} |
|||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
[[de:Efod]] |
|||
[[en:Ephod]] |
|||
[[es:Efod]] |
|||
[[eo:Efodo]] |
|||
[[fr:Éphod]] |
|||
[[he:אפוד]] |
|||
[[nl:Efod]] |
|||
[[pt:Éfode]] |
|||
[[ru:Ефод]] |
|||
Aktualna wersja na dzień 16:11, 27 lip 2022
Efod (hebr. efod, אפוד) – szata noszona przez arcykapłanów w Starożytnym Izraelu jako część stroju liturgicznego – były to dwa płaty wykonane głównie z bisioru połączone paskiem na ramionach. Na przednim płacie umieszczony był pektorał, w którym przechowywano urim i tummim. Wyraz "efod" jest homonimem, lecz pozostałe jego znaczenia nie są do końca jasne.
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]Nazwa pochodzi od akkadyjskiego słowa epattu oznaczającego rodzaj kosztownego okrycia, a ono z kolei związane jest z syryjskim pedtā (ubiór kapłański).
Opis wyglądu
[edytuj | edytuj kod]Według biblijnego opisu efod Aarona i przepaska do niego wykonane były ze złotych nici i kręconego bisioru barwionego karmazynem oraz fioletową i czerwoną purpurą. Miał dwa naramienniki na których umieszczono po jednym kamieniu onyksowym osadzonym w złotej oprawie. Na każdym z tych kamieni wyrytych było po 6 imion synów Jakuba w kolejności ich narodzin. Symbolizowały one 12 pokoleń Izraela. Do efodu przywiązany był pektorał trzema sznurami: dwoma złotymi przewleczonymi przez dwa złote pierścienie w górnych jego rogach i przywiązanymi do naramienników i jednym z fioletowej purpury wiążącym dolne kolucha z pierścieniami na ramionach od strony pleców. Dzięki temu pektorał tkwił nieruchomo na lewej piersi arcykapłana. Chowano do niego losy święte urim i tummim[1]. Materiały jakie składały się na efod świadczą o niezwykłej wartości tej szaty.
Inne znaczenia słowa
[edytuj | edytuj kod]W Starym Testamencie nazwa "efod" określa też ogólnie szatę liturgiczną, niekoniecznie arcykapłańską. Słowo to, już w zupełnie innym znaczeniu, pojawia się w Księdze Sędziów, gdzie Gedeon[2], a później Mikajehu (Mika)[3] sporządzają efod jako przedmiot kultu bałwochwalczego. Nie wiadomo czym to dokładnie było, lecz informacja według której Gedeon zrobił go ze złota i srebra, wskazuje na jakiś posążek bóstwa. Ponadto ojciec Channiela, naczelnika pokolenia Manassesa, nosił imię Efod[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Księga Wyjścia 28, 6–30
- ↑ Księga Sędziów 8, 27
- ↑ Księga Sędziów 17, 5
- ↑ Księga Liczb 34, 23
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Biblia Tysiąclecia wydanie trzecie poprawione, Poznań 1980, hasło "Efod" w słowniku, s. 1422
- Bruce M. Metzger, Michael D. Coogan, Słownik wiedzy biblijnej, Oficyna Wydawnicza VOCATIO, Warszawa 1996, ISBN 83-7146-023-6, hasło "Efod" s. 140