Frank Piasecki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
poprawiony link "sylwetka Franka Piaseckiego" |
→Praca: zdjęcie |
||
| Linia 15: | Linia 15: | ||
W końcu 1940 roku zatrudnił się na krótko w charakterze aerodynamika w dziale lotniczym firmy Edward G. Budd Manufacturing Company. W tym samym roku założył własną firmę, P-V Engineering Forum, przemianowaną w 1946 na [[Piasecki Helicopter]]. Jej pierwszym projektem był śmigłowiec oznaczony jako PV-1. Akronim PV oznaczał Piasecki i Venzie, Harold Venzie był współkonstruktorem maszyny. W śmigłowcu zastosowano nowatorskie jak na czasy, w których powstał rozwiązanie. Rolę śmigła ogonowego pełnił układ wentylatorowy będący prymitywną wersją późniejszego systemu [[NOTAR]]. W toku dalszych prac nad projektem zrezygnowano jednak z takiego rozwiązania na rzecz klasycznego śmigła ogonowego. W ten sposób powstał PV-2, który po raz pierwszy wzniósł się w powietrze [[11 kwietnia]] 1943 roku, stając się drugą po Vought-Sikorsky VS-300 maszyną, która wykonała udany lot w Stanach Zjednoczonych. Konstrukcja wzbudziła zainteresowanie [[United States Navy]], która powierzyła Piaseckiemu budowę maszyny zdolnej do udźwigu ładunku o masie 816 kilogramów. W wyniku prac projektowych powstał śmigłowiec w układzie tandem XHRP-1 Dogship (XHRP-X). Stał się on konstrukcją wyjściową do budowy następnych modeli, a dwuwirnikowy układ napędowy stał się od tej pory wizytówką konstrukcji Piaseckiego. |
W końcu 1940 roku zatrudnił się na krótko w charakterze aerodynamika w dziale lotniczym firmy Edward G. Budd Manufacturing Company. W tym samym roku założył własną firmę, P-V Engineering Forum, przemianowaną w 1946 na [[Piasecki Helicopter]]. Jej pierwszym projektem był śmigłowiec oznaczony jako PV-1. Akronim PV oznaczał Piasecki i Venzie, Harold Venzie był współkonstruktorem maszyny. W śmigłowcu zastosowano nowatorskie jak na czasy, w których powstał rozwiązanie. Rolę śmigła ogonowego pełnił układ wentylatorowy będący prymitywną wersją późniejszego systemu [[NOTAR]]. W toku dalszych prac nad projektem zrezygnowano jednak z takiego rozwiązania na rzecz klasycznego śmigła ogonowego. W ten sposób powstał PV-2, który po raz pierwszy wzniósł się w powietrze [[11 kwietnia]] 1943 roku, stając się drugą po Vought-Sikorsky VS-300 maszyną, która wykonała udany lot w Stanach Zjednoczonych. Konstrukcja wzbudziła zainteresowanie [[United States Navy]], która powierzyła Piaseckiemu budowę maszyny zdolnej do udźwigu ładunku o masie 816 kilogramów. W wyniku prac projektowych powstał śmigłowiec w układzie tandem XHRP-1 Dogship (XHRP-X). Stał się on konstrukcją wyjściową do budowy następnych modeli, a dwuwirnikowy układ napędowy stał się od tej pory wizytówką konstrukcji Piaseckiego. |
||
[[Plik:Piasecki HRP-1G US Coast Guard in flight.jpg|thumb|right|250px|Piasecki HRP-1]] |
|||
Kolejną maszyną wywodzącą się z XHRP był HRP-1, który stał się podstawowym śmigłowcem ratowniczym [[United States Coast Guard]]. 23 kwietnia 1945 roku straż wybrzeża przyznała Piaseckiemu tytuł Honorowego Pilota Śmigłowcowego. Kolejnymi konstrukcjami powielającymi rozwiązania zastosowane w XHRP były HRP-2, [[Piasecki H-21 Shawnee|H-21]], na którym w 1953 ustanowiono dwa rekordy świata: prędkości 234,7 km/h oraz wysokości lotu - 6743,5 m. W 1948 roku w powietrze wzniósł się śmigłowiec H-25. Była to maszyna pod wieloma względami pionierska. Po raz pierwszy zamontowano na niej automatycznego pilota, był to pierwszy śmigłowiec ze składanymi łopatami wirnika ułatwiając w ten sposób hangarowanie na pokładach jednostek US Navy; był to również pierwszy śmigłowiec na którym wykonano [[Pętla (lotnictwo)|pętlę]]. W 1953 roku swój pierwszy lot odbył w swoim czasie największy śmigłowiec świata, [[Piasecki H-16]], który jednak nie został skierowany do produkcji seryjnej. |
Kolejną maszyną wywodzącą się z XHRP był HRP-1, który stał się podstawowym śmigłowcem ratowniczym [[United States Coast Guard]]. 23 kwietnia 1945 roku straż wybrzeża przyznała Piaseckiemu tytuł Honorowego Pilota Śmigłowcowego. Kolejnymi konstrukcjami powielającymi rozwiązania zastosowane w XHRP były HRP-2, [[Piasecki H-21 Shawnee|H-21]], na którym w 1953 ustanowiono dwa rekordy świata: prędkości 234,7 km/h oraz wysokości lotu - 6743,5 m. W 1948 roku w powietrze wzniósł się śmigłowiec H-25. Była to maszyna pod wieloma względami pionierska. Po raz pierwszy zamontowano na niej automatycznego pilota, był to pierwszy śmigłowiec ze składanymi łopatami wirnika ułatwiając w ten sposób hangarowanie na pokładach jednostek US Navy; był to również pierwszy śmigłowiec na którym wykonano [[Pętla (lotnictwo)|pętlę]]. W 1953 roku swój pierwszy lot odbył w swoim czasie największy śmigłowiec świata, [[Piasecki H-16]], który jednak nie został skierowany do produkcji seryjnej. |
||
W 1955 roku Piasecki Helicopter Corporation została sprzedana wytwórni Boeing Airplane Company. Zmieniono wówczas jej nazwę na Boeing Vertol Division (obecnie Boeing Rotorcraft Systems). Sam Piasecki wraz z grupą współpracowników założył firmę Piasecki Aircraft Corporation. Nowym terenem, na którym Piasecki skupił swoje zainteresowanie były maszyny [[VTOL]]. Zaprojektował kilka awangardowych konstrukcji, które jednak nie znalazły uznania w oczach potencjalnych odbiorców. Piasecki PA-2C będący projektem samolotu napędzanego dwoma otunelowanymi śmigłami umożliwiającymi mu lot z prędkością od 0 km/h do 416 km/h. W 1958 roku Piasecki osobiście pilotował zbudowany na zlecenie [[US Army]] rodzaj latającej platformy PA-59, która również nie weszła do produkcji seryjnej. |
W 1955 roku Piasecki Helicopter Corporation została sprzedana wytwórni Boeing Airplane Company. Zmieniono wówczas jej nazwę na Boeing Vertol Division (obecnie Boeing Rotorcraft Systems). Sam Piasecki wraz z grupą współpracowników założył firmę Piasecki Aircraft Corporation. Nowym terenem, na którym Piasecki skupił swoje zainteresowanie były maszyny [[VTOL]]. Zaprojektował kilka awangardowych konstrukcji, które jednak nie znalazły uznania w oczach potencjalnych odbiorców. Piasecki PA-2C będący projektem samolotu napędzanego dwoma otunelowanymi śmigłami umożliwiającymi mu lot z prędkością od 0 km/h do 416 km/h. W 1958 roku Piasecki osobiście pilotował zbudowany na zlecenie [[US Army]] rodzaj latającej platformy PA-59, która również nie weszła do produkcji seryjnej. |
||
=== Związki z Polską === |
=== Związki z Polską === |
||
Wersja z 15:09, 29 lis 2011
Frank Nicholas Piasecki (ur. 24 października 1919 w Filadelfii zm. 11 lutego 2008 w Filadelfii) – amerykański konstruktor lotniczy, pionier budowy śmigłowców. Twórca konstrukcji PV-2, będącej drugim śmigłowcem, który wzniósł się w powietrze na terenie Stanów Zjednoczonych. Twórca pierwszych dwuwirnikowych śmigłowców, w których silniki zamontowano w układzie tandem.
Historia
Rodzina
Ojcem Franka Piaseckiego był Nikodem Piasecki, elektryk z zawodu, polski emigrant, który w 1915 roku wyemigrował z wioski Bojary na Podlasiu do Stanów Zjednoczonych. Po przybyciu do Stanów osiadł w Filadelfii gdzie zdobył nowy zawód, został krawcem specjalizującym się w szyciu mundurów. W USA Nikodem brał aktywny udział w życiu miejscowej Polonii, tam również poznał swoją przyszłą żonę, matkę Franka, Emilię z domu Łotocką.
20 grudnia 1958 roku Frank Piasecki ożenił się z Vivian O'Gara Weyerhaeuser, z którą miał siedmioro dzieci.
Nauka
Piasecki uczył się w publicznych szkołach Filadelfii. W latach 30. ubiegłego wieku podjął pracę w charakterze fotografa w Kellett Autogiro Corporation, wytwórni zajmującej się budową wiatrakowców. Tam Piasecki wziął udział w locie maszyny Kellett KD-1. Jej idealnie pionowe przyziemienie zrobiło niezapomniane wrażenie na przyszłym konstruktorze śmigłowców.
Życzeniem ojca przyszłego konstruktora było aby został on muzykiem, jednak Frank wbrew jego woli rozpoczął w 1936 roku studia na wydziale inżynierii mechanicznej Towne Scientific School of the University of Pennsylvania. W 1938 roku przeniósł się do New York University gdzie został słuchaczem Szkoły Lotniczej im. Guggenheima (Guggenheim School of Aeronautics of New York University). W szkole Piasecki zaprzyjaźnił się z jednym z jej wykładowców, E. Burke Wilfordem, niemieckim konstruktorem i pionierem w budowie wiatrakowców.
Praca
W 1940 roku Piasecki uzyskał tytuł inżyniera i rozpoczął pracę w firmie Platt-LePage Aircraft Company. W owym okresie zajmowała się ona budową i doskonaleniem konstrukcji dwuwirnikowego śmigłowca Platt-Le Page XR-1. Konstruktorzy firmy w napędzie obu wirników wprowadzili mechanizm różnicowy, przeciwny takiemu rozwiązaniu był Piasecki. W wyniku konfliktu na tym tle musiał on odejść z firmy.
W końcu 1940 roku zatrudnił się na krótko w charakterze aerodynamika w dziale lotniczym firmy Edward G. Budd Manufacturing Company. W tym samym roku założył własną firmę, P-V Engineering Forum, przemianowaną w 1946 na Piasecki Helicopter. Jej pierwszym projektem był śmigłowiec oznaczony jako PV-1. Akronim PV oznaczał Piasecki i Venzie, Harold Venzie był współkonstruktorem maszyny. W śmigłowcu zastosowano nowatorskie jak na czasy, w których powstał rozwiązanie. Rolę śmigła ogonowego pełnił układ wentylatorowy będący prymitywną wersją późniejszego systemu NOTAR. W toku dalszych prac nad projektem zrezygnowano jednak z takiego rozwiązania na rzecz klasycznego śmigła ogonowego. W ten sposób powstał PV-2, który po raz pierwszy wzniósł się w powietrze 11 kwietnia 1943 roku, stając się drugą po Vought-Sikorsky VS-300 maszyną, która wykonała udany lot w Stanach Zjednoczonych. Konstrukcja wzbudziła zainteresowanie United States Navy, która powierzyła Piaseckiemu budowę maszyny zdolnej do udźwigu ładunku o masie 816 kilogramów. W wyniku prac projektowych powstał śmigłowiec w układzie tandem XHRP-1 Dogship (XHRP-X). Stał się on konstrukcją wyjściową do budowy następnych modeli, a dwuwirnikowy układ napędowy stał się od tej pory wizytówką konstrukcji Piaseckiego.
Kolejną maszyną wywodzącą się z XHRP był HRP-1, który stał się podstawowym śmigłowcem ratowniczym United States Coast Guard. 23 kwietnia 1945 roku straż wybrzeża przyznała Piaseckiemu tytuł Honorowego Pilota Śmigłowcowego. Kolejnymi konstrukcjami powielającymi rozwiązania zastosowane w XHRP były HRP-2, H-21, na którym w 1953 ustanowiono dwa rekordy świata: prędkości 234,7 km/h oraz wysokości lotu - 6743,5 m. W 1948 roku w powietrze wzniósł się śmigłowiec H-25. Była to maszyna pod wieloma względami pionierska. Po raz pierwszy zamontowano na niej automatycznego pilota, był to pierwszy śmigłowiec ze składanymi łopatami wirnika ułatwiając w ten sposób hangarowanie na pokładach jednostek US Navy; był to również pierwszy śmigłowiec na którym wykonano pętlę. W 1953 roku swój pierwszy lot odbył w swoim czasie największy śmigłowiec świata, Piasecki H-16, który jednak nie został skierowany do produkcji seryjnej.
W 1955 roku Piasecki Helicopter Corporation została sprzedana wytwórni Boeing Airplane Company. Zmieniono wówczas jej nazwę na Boeing Vertol Division (obecnie Boeing Rotorcraft Systems). Sam Piasecki wraz z grupą współpracowników założył firmę Piasecki Aircraft Corporation. Nowym terenem, na którym Piasecki skupił swoje zainteresowanie były maszyny VTOL. Zaprojektował kilka awangardowych konstrukcji, które jednak nie znalazły uznania w oczach potencjalnych odbiorców. Piasecki PA-2C będący projektem samolotu napędzanego dwoma otunelowanymi śmigłami umożliwiającymi mu lot z prędkością od 0 km/h do 416 km/h. W 1958 roku Piasecki osobiście pilotował zbudowany na zlecenie US Army rodzaj latającej platformy PA-59, która również nie weszła do produkcji seryjnej.
Związki z Polską
Dzięki swojemu wychowaniu Frank Piasecki został aktywnym działaczem polonijnych organizacji działających na terenie Stanów Zjednoczonych. Był członkiem oraz działał w takich organizacjach jak Fundacja Kościuszkowska, Kongres Polonii Amerykańskiej, Polski Uniwersytet Ludowy. W latach 70 XX w. próbował nawiązać współpracę z przemysłem lotniczym PRL jednak ówczesne władze podeszły do pomysłu nieprzychylnie. Klimat do współpracy zmienił się po 1989 roku. To dzięki staraniom Piaseckiego polski śmigłowiec PZL W-3 Sokół uzyskał amerykański certyfikat Federal Aviation Administration. Frank Piasecki był członkiem Krajowej Rady Lotnictwa, Klubu Pilotów Doświadczalnych, który w 1994 roku przyznał mu Złotą Odznakę Pilota Doświadczalnego, był także honorowym członkiem Polskiego Stowarzyszenia Wiropłatów.
W 1986 za wkład w rozwój śmigłowców został odznaczony wysokim Narodowym Medalem Techniki (National Medal of Technology).
23 listopada 1993 odznaczony, na wniosek Ministra Spraw Zagranicznych, Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej za wybitne zasługi w działalności na rzecz Polski[1].
Bibliografia
- Ryszard Witkowski: Dzieje śmigłowca. Warszawa: Oficyna Wydawnicza ECHO, 2005, s. 189-196. ISBN 83-87162-10-8.
Linki zewnętrzne
- sylwetka Franka Piaseckiego (ang.)