Przejdź do zawartości

Jacenty Dehnel: Różnice pomiędzy wersjami

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Lowdown (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
243 607 edycji
kat.
Linia 23: Linia 23:
|wikicytaty =
|wikicytaty =
}}
}}
'''Jacenty Marian Dehnel''' (ur. [[3 października]] [[1911]], zm. [[10 stycznia]] [[1984]]) – oficer [[Marynarka Wojenna|Polskiej Marynarki Wojennej]], w [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] zastępca dowódcy okrętu szkolnego [[ORP Mazur (1922)|"Mazur"]], później uczestnik [[bitwa o Hel|obrony Helu]], za bohaterską postawę dwukrotnie odznaczony [[Order Virtuti Militari|Orderem Virtuti Militari]].
'''Jacenty Marian Dehnel''', także Jacek Dehnel<ref>{{Cytuj stronę | url = http://gdynia-oksywie.mojeosiedle.pl/viewtopic.php?t=4393&start=45 | tytuł = Oksywskie cmentarze | praca = Gdynia Oksywie - Forum | opublikowany = mojeosiedle portal osiedli, dzielnic i miast | język = pl | data dostępu = 2015-12-25}}</ref> (ur. [[3 października]] [[1911]], zm. [[10 stycznia]] [[1984]]) – oficer [[Marynarka Wojenna|Polskiej Marynarki Wojennej]], w [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] zastępca dowódcy okrętu szkolnego [[ORP Mazur (1922)|"Mazur"]], później uczestnik [[Obrona Helu|obrony Helu]], za bohaterską postawę dwukrotnie odznaczony [[Order Virtuti Militari|Orderem Virtuti Militari]].


== Biografia ==
== Biografia ==
Jacenty (także: Jacek) Dehnel był synem lekarza, legionisty i posła na [[Sejm RP IV kadencji (1935-1938)|Sejm IV kadencji]], [[Marian Dehnel|Mariana Dehnela]] oraz Natalii z Chodkiewiczów, bratankiem działaczy niepodległościowych [[Władysław Dehnel|Władysława]], [[Michał Dehnel|Michała]] i [[Paweł Dehnel|Pawła]]. W 1930 roku ukończył Korpus Kadetów nr 2 w [[Chełmno|Chełmnie]], następnie wstąpił do [[Akademia Marynarki Wojennej#Szkoła Podchorążych Marynarki Wojennej (1928)|Szkołę Podchorążych Marynarki Wojennej]]. 15 sierpnia 1933 roku otrzymał promocję oficerską. W latach 1934–1935 był oficerem wachtowym na torpedowcu [[ORP Krakowiak (1921)|"Krakowiak"]], później między innymi adiutantem dowódcy Obrony Wybrzeża, komandora [[Stefan Frankowski|Stefana Frankowskiego]] i oficerem wachtowym [[ORP Mewa (1935)|"Mewa"]]. W 1937 roku, w stopniu [[porucznik marynarki|porucznika]], dowodził statkiem uzbrojonym [[ORP Generał Szeptycki|"Generał Szeptycki"]] w składzie [[Flotylla Rzeczna Marynarki Wojennej|Flotylli Rzecznej]]. Następnie był trzecim, później drugim oficerem na niszczycielu [[ORP Grom (1937)|"Grom"]], zaś od 10 września 1938 roku pełnił funkcję zastępcy dowódcy okrętu szkolnego (byłego [[torpedowiec|torpedowca]]) "Mazur".
Jacenty (także: Jacek) Dehnel był synem lekarza, legionisty i posła na [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej IV kadencji (1935-1938)|Sejm IV kadencji]], [[Marian Dehnel|Mariana Dehnela]] oraz Natalii z Chodkiewiczów, bratankiem działaczy niepodległościowych [[Władysław Dehnel|Władysława]], [[Michał Dehnel|Michała]] i [[Paweł Dehnel|Pawła]]. W 1930 roku ukończył Korpus Kadetów nr 2 w [[Chełmno|Chełmnie]], następnie wstąpił do [[Akademia Marynarki Wojennej#Szkoła Podchorążych Marynarki Wojennej (1928)|Szkołę Podchorążych Marynarki Wojennej]]. 15 sierpnia 1933 roku otrzymał promocję oficerską. W latach 1934–1935 był oficerem wachtowym na torpedowcu [[ORP Krakowiak (1918)|"Krakowiak"]], później między innymi adiutantem dowódcy Obrony Wybrzeża, komandora [[Stefan Frankowski|Stefana Frankowskiego]] i oficerem wachtowym [[ORP Mewa (1935)|"Mewa"]]. W 1937 roku, w stopniu [[porucznik marynarki|porucznika]], dowodził statkiem uzbrojonym [[ORP Generał Szeptycki|"Generał Szeptycki"]] w składzie [[Flotylla Rzeczna Marynarki Wojennej|Flotylli Rzecznej]]. Następnie był trzecim, później drugim oficerem na niszczycielu [[ORP Grom (1937)|"Grom"]], zaś od 10 września 1938 roku pełnił funkcję zastępcy dowódcy okrętu szkolnego (byłego [[torpedowiec|torpedowca]]) "Mazur".


Na tym okręcie zastał go wybuch II wojny światowej. 1 września 1939 roku, w czasie nalotu samolotów [[Luftwaffe]] na [[port wojenny Gdynia|port oksywski]], dowodził działaniami artylerii przeciwlotniczej swojej jednostki. Po uszkodzeniu "Mazura" bliską eksplozją jednej z bomb osobiście prowadził ogień przeciwlotniczy z tonącego okrętu już po komendzie jego opuszczenia. Po zejściu na ląd dołączył do oddziałów lądowej obrony Helu. Do 10 września był zastępcą dowódcy baterii półstałej w rejonie [[Chałupy|Chałup]], następnie, aż do kapitulacji dowódcą wydzielonego plutonu obrony przeciwlotniczej. Za bohaterstwo wykazane w kampanii wrześniowej został dwukrotnie wyróżniony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari: przez [[rząd RP na uchodźstwie|rząd londyński]] oraz po wojnie w kraju. Po kapitulacji przebywał w niewoli niemieckiej, w oflagach: [[Oflag X B Nienburg|X B Nienburg]], [[Oflag XVIII C Spittal|XVIII C Spittal]] oraz [[Oflag II C Woldenberg|II C Woldenberg]]. Podczas ewakuacji tego ostatniego, 29 stycznia 1945 roku, zbiegł i powrócił do Polski.
Na tym okręcie zastał go wybuch II wojny światowej. 1 września 1939 roku, w czasie nalotu samolotów [[Luftwaffe]] na [[port wojenny Gdynia|port oksywski]], dowodził działaniami artylerii przeciwlotniczej swojej jednostki. Po uszkodzeniu "Mazura" bliską eksplozją jednej z bomb osobiście prowadził ogień przeciwlotniczy z tonącego okrętu już po komendzie jego opuszczenia. Po zejściu na ląd dołączył do oddziałów lądowej obrony Helu. Do 10 września był zastępcą dowódcy baterii półstałej w rejonie [[Chałupy|Chałup]], następnie, aż do kapitulacji dowódcą wydzielonego plutonu obrony przeciwlotniczej. Za bohaterstwo wykazane w kampanii wrześniowej został dwukrotnie wyróżniony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari: przez [[rząd RP na uchodźstwie|rząd londyński]] oraz po wojnie w kraju. Po kapitulacji przebywał w niewoli niemieckiej, w oflagach: [[Oflag X B Nienburg|X B Nienburg]], [[Oflag XVIII C Spittal|XVIII C Spittal]] oraz [[Oflag II C Woldenberg|II C Woldenberg]]. Podczas ewakuacji tego ostatniego, 29 stycznia 1945 roku, zbiegł i powrócił do Polski.
Linia 32: Linia 32:
W lipcu 1945 roku został ponownie przyjęty do służby w marynarce, w stopniu [[kapitan marynarki|kapitana]]. Był między innymi zastępcą dowódcy okrętu podwodnego [[ORP Sęp (1939)|"Sęp"]], przez krótki czas wykładowcą [[Akademia Marynarki Wojennej#Oficerska Szkoła Marynarki Wojennej (1946)|Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej]], dowódcą dywizjonu i flotylli trałowców, następnie przeszedł do pracy sztabowej. Służbę w marynarce zakończył w stopniu [[komandor porucznik|komandora porucznika]].
W lipcu 1945 roku został ponownie przyjęty do służby w marynarce, w stopniu [[kapitan marynarki|kapitana]]. Był między innymi zastępcą dowódcy okrętu podwodnego [[ORP Sęp (1939)|"Sęp"]], przez krótki czas wykładowcą [[Akademia Marynarki Wojennej#Oficerska Szkoła Marynarki Wojennej (1946)|Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej]], dowódcą dywizjonu i flotylli trałowców, następnie przeszedł do pracy sztabowej. Służbę w marynarce zakończył w stopniu [[komandor porucznik|komandora porucznika]].


Po odejściu z wojska został oficerem floty handlowej, był kapitanem statku "Narew". W latach 1952–1957 był odsunięty od pływania przez funkcjonariuszy [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|Urzędu Bezpieczeństwa]], pracował wówczas w [[Stocznia Remontowa Nauta|Gdyńskiej Stoczni Remontowej]]. Następnie na 20 lat powrócił do marynarki handlowej, z dyplomem [[kapitan żeglugi wielkiej|kapitana żeglugi wielkiej]]. We wrześniowym numerze miesięcznika [[Morze (czasopismo)|"Morze"]] z 1983 roku ukazały się drukiem jego wspomnienia z okresu kampanii wrześniowej, jedno z pierwszych świadectw tego typu pochodzących od bezpośredniego uczestnika wydarzeń. Zmarł nagle w styczniu 1984 roku, został pochowany na Cmentarzu Oksywskim.
Po odejściu z wojska został oficerem floty handlowej, był kapitanem statku "Narew". W latach 1952–1957 był odsunięty od pływania przez funkcjonariuszy [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|Urzędu Bezpieczeństwa]], pracował wówczas w [[Stocznia Remontowa Nauta|Gdyńskiej Stoczni Remontowej]]. Następnie na 20 lat powrócił do marynarki handlowej, z dyplomem [[kapitan żeglugi wielkiej|kapitana żeglugi wielkiej]]. We wrześniowym numerze miesięcznika [[Morze (czasopismo)|"Morze"]] z 1983 roku ukazały się drukiem jego wspomnienia z okresu kampanii wrześniowej, jedno z pierwszych świadectw tego typu pochodzących od bezpośredniego uczestnika wydarzeń. Zmarł nagle w styczniu 1984.


Pochowany jako Jacek Dehnel wraz z żoną [[Zofia Dehnel|Zofią z d. Boboli]] (19 listopada 1919 - 14 czerwca 20024), powstańcem warszawskim i żołnierzem AK na [[Cmentarz Marynarki Wojennej w Gdyni|Cmentarzu Marynarki Wojennej]] w [[Gdynia|Gdyni-Oksywiu]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://gdynia-oksywie.mojeosiedle.pl/viewtopic.php?t=4393&start=45 | tytuł = Oksywskie cmentarze | praca = Gdynia Oksywie - Forum | opublikowany = mojeosiedle portal osiedli, dzielnic i miast | język = pl | data dostępu = 2015-12-25}}</ref>.
⚫
Jego wnukiem jest [[Jacek Dehnel]], literat.

⚫
Jego wnukiem jest [[Jacek Dehnel (poeta)|Jacek Dehnel]], literat.

{{Przypisy}}


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
Linia 40: Linia 44:
* ''Wrześniowe wspomnienia: Na "Mazurze" i "Wichrze"''. "Morze", wrzesień 1983.
* ''Wrześniowe wspomnienia: Na "Mazurze" i "Wichrze"''. "Morze", wrzesień 1983.


{{Kontrola autorytatywna}}
{{SORTUJ:Dehnel, Jacenty}}
{{SORTUJ:Dehnel, Jacenty}}
[[Kategoria:Jeńcy niemieckich obozów jenieckich]]
[[Kategoria:Jeńcy niemieckich obozów jenieckich]]

Wersja z 14:03, 25 gru 2015

Jacenty Dehnel
komandor porucznik komandor porucznik
Data urodzenia

3 października 1911

Data śmierci

10 stycznia 1984

Przebieg służby
Siły zbrojne

Marynarka Wojenna RP

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa:
obrona Wybrzeża

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari

Jacenty Marian Dehnel, także Jacek Dehnel[1] (ur. 3 października 1911, zm. 10 stycznia 1984) – oficer Polskiej Marynarki Wojennej, w kampanii wrześniowej zastępca dowódcy okrętu szkolnego "Mazur", później uczestnik obrony Helu, za bohaterską postawę dwukrotnie odznaczony Orderem Virtuti Militari.

Biografia

Jacenty (także: Jacek) Dehnel był synem lekarza, legionisty i posła na Sejm IV kadencji, Mariana Dehnela oraz Natalii z Chodkiewiczów, bratankiem działaczy niepodległościowych Władysława, Michała i Pawła. W 1930 roku ukończył Korpus Kadetów nr 2 w Chełmnie, następnie wstąpił do Szkołę Podchorążych Marynarki Wojennej. 15 sierpnia 1933 roku otrzymał promocję oficerską. W latach 1934–1935 był oficerem wachtowym na torpedowcu "Krakowiak", później między innymi adiutantem dowódcy Obrony Wybrzeża, komandora Stefana Frankowskiego i oficerem wachtowym "Mewa". W 1937 roku, w stopniu porucznika, dowodził statkiem uzbrojonym "Generał Szeptycki" w składzie Flotylli Rzecznej. Następnie był trzecim, później drugim oficerem na niszczycielu "Grom", zaś od 10 września 1938 roku pełnił funkcję zastępcy dowódcy okrętu szkolnego (byłego torpedowca) "Mazur".

Na tym okręcie zastał go wybuch II wojny światowej. 1 września 1939 roku, w czasie nalotu samolotów Luftwaffe na port oksywski, dowodził działaniami artylerii przeciwlotniczej swojej jednostki. Po uszkodzeniu "Mazura" bliską eksplozją jednej z bomb osobiście prowadził ogień przeciwlotniczy z tonącego okrętu już po komendzie jego opuszczenia. Po zejściu na ląd dołączył do oddziałów lądowej obrony Helu. Do 10 września był zastępcą dowódcy baterii półstałej w rejonie Chałup, następnie, aż do kapitulacji dowódcą wydzielonego plutonu obrony przeciwlotniczej. Za bohaterstwo wykazane w kampanii wrześniowej został dwukrotnie wyróżniony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari: przez rząd londyński oraz po wojnie w kraju. Po kapitulacji przebywał w niewoli niemieckiej, w oflagach: X B Nienburg, XVIII C Spittal oraz II C Woldenberg. Podczas ewakuacji tego ostatniego, 29 stycznia 1945 roku, zbiegł i powrócił do Polski.

W lipcu 1945 roku został ponownie przyjęty do służby w marynarce, w stopniu kapitana. Był między innymi zastępcą dowódcy okrętu podwodnego "Sęp", przez krótki czas wykładowcą Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej, dowódcą dywizjonu i flotylli trałowców, następnie przeszedł do pracy sztabowej. Służbę w marynarce zakończył w stopniu komandora porucznika.

Po odejściu z wojska został oficerem floty handlowej, był kapitanem statku "Narew". W latach 1952–1957 był odsunięty od pływania przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa, pracował wówczas w Gdyńskiej Stoczni Remontowej. Następnie na 20 lat powrócił do marynarki handlowej, z dyplomem kapitana żeglugi wielkiej. We wrześniowym numerze miesięcznika "Morze" z 1983 roku ukazały się drukiem jego wspomnienia z okresu kampanii wrześniowej, jedno z pierwszych świadectw tego typu pochodzących od bezpośredniego uczestnika wydarzeń. Zmarł nagle w styczniu 1984.

Pochowany jako Jacek Dehnel wraz z żoną Zofią z d. Boboli (19 listopada 1919 - 14 czerwca 20024), powstańcem warszawskim i żołnierzem AK na Cmentarzu Marynarki Wojennej w Gdyni-Oksywiu[2].

Jego wnukiem jest Jacek Dehnel, literat.

  1. ↑ Oksywskie cmentarze. [w:] Gdynia Oksywie - Forum [on-line]. mojeosiedle portal osiedli, dzielnic i miast. [dostęp 2015-12-25]. (pol.).
  2. ↑ Oksywskie cmentarze. [w:] Gdynia Oksywie - Forum [on-line]. mojeosiedle portal osiedli, dzielnic i miast. [dostęp 2015-12-25]. (pol.).

Bibliografia

  • Jan Kazimierz Sawicki (red.): Kadry morskie Rzeczypospolitej. Tom II: Polska Marynarka Wojenna. Cz. 1: Korpus Oficerów 1918−1947. Gdynia: 1996. ISBN 83-86703-50-4.
  • Wrześniowe wspomnienia: Na "Mazurze" i "Wichrze". "Morze", wrzesień 1983.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jacenty_Dehnel&oldid=44415127”