Przejdź do zawartości

Ogród perski: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
JAKUB HT (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
Linia 2: Linia 2:
'''Ogród perski''' – typ [[ogród|ogrodu]], wywodzący się z [[Iran|Persji]], rozprzestrzeniony później także na [[Arabowie|świat arabski]] aż po [[Al-Andalus|Andaluzję]], a także w północnych [[Indie|Indiach]]. Tradycja budowy ogrodów w Persji sięga głębokiej starożytności, ogrody te stały się jednak szczególnie popularne począwszy od czasów [[Achemenidzi|Achemenidów]] i [[Sasanidzi|Sasanidów]].
'''Ogród perski''' – typ [[ogród|ogrodu]], wywodzący się z [[Iran|Persji]], rozprzestrzeniony później także na [[Arabowie|świat arabski]] aż po [[Al-Andalus|Andaluzję]], a także w północnych [[Indie|Indiach]]. Tradycja budowy ogrodów w Persji sięga głębokiej starożytności, ogrody te stały się jednak szczególnie popularne począwszy od czasów [[Achemenidzi|Achemenidów]] i [[Sasanidzi|Sasanidów]].


W ogrodzie perskim obecny jest centralny zbiornik wodny (często [[sadzawka lustrzana]] przy głównym [[pawilon]]ie ogrodu), od którego promieniście rozchodzą się cztery kanały wodne. Układ ten nawiązuje do czterech rzek, jakie według tradycji [[Bliski Wschód|Bliskiego Wschodu]] miałyby opływać świat (motyw ten obecny jest m.in. w [[Biblia|biblijnym]] opisie [[Eden (raj)|Edenu]]). Perskie ogrody są też zwykle zamknięte i otoczone murem, tradycyjnie chroniącym bujną roślinność przed wpływem pustyni.
W ogrodzie perskim obecny jest centralny zbiornik wodny (często [[sadzawka lustrzana]] przy głównym [[pawilon]]ie ogrodu), od którego promieniście rozchodzą się cztery kanały wodne. Układ ten nawiązuje do czterech rzek, jakie według tradycji [[Bliski Wschód|Bliskiego Wschodu]] miałyby opływać świat (motyw ten obecny jest m.in. w [[Biblia|biblijnym]] opisie [[Eden (raj)|Edenu]]).<ref>{{Cytuj |autor = Time-Life Books |tytuł = Persians : masters of empire |data = 1995 |data dostępu = 2022-06-17 |isbn = 0-8094-9104-4 |miejsce = Alexandria, Va. |wydawca = Time-Life Books |oclc = 32273224 |url = https://www.worldcat.org/oclc/32273224}}</ref> Perskie ogrody są też zwykle zamknięte i otoczone murem, tradycyjnie chroniącym bujną roślinność przed wpływem pustyni.


== Ogrody perskie na liście UNESCO ==
== Ogrody perskie na liście UNESCO ==

Wersja z 12:25, 17 cze 2022

Bagh-e Eram w Szirazie - widoczny kanał wodny prowadzący od centralnej sadzawki przy głównym pawilonie

Ogród perski – typ ogrodu, wywodzący się z Persji, rozprzestrzeniony później także na świat arabski aż po Andaluzję, a także w północnych Indiach. Tradycja budowy ogrodów w Persji sięga głębokiej starożytności, ogrody te stały się jednak szczególnie popularne począwszy od czasów Achemenidów i Sasanidów.

W ogrodzie perskim obecny jest centralny zbiornik wodny (często sadzawka lustrzana przy głównym pawilonie ogrodu), od którego promieniście rozchodzą się cztery kanały wodne. Układ ten nawiązuje do czterech rzek, jakie według tradycji Bliskiego Wschodu miałyby opływać świat (motyw ten obecny jest m.in. w biblijnym opisie Edenu).[1] Perskie ogrody są też zwykle zamknięte i otoczone murem, tradycyjnie chroniącym bujną roślinność przed wpływem pustyni.

Ogrody perskie na liście UNESCO

Ogrody perskie[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo

 Iran

Typ

kulturowy

Spełniane kryterium

I, II, III, IV, VI

Numer ref.

1372

Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę

2011
na 35.. sesji

brak współrzędnych

Niektóre ogrody perskie w Iranie zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO jako wspólny obiekt dziedzictwa kulturowego. Zaliczają się do nich Bagh-e Fin, Bagh-e Eram, starożytny ogród w Pasargadach, Bagh-e Abas Abad, Bagh-e Szahzade, ogród pałacu Czterdziestu Kolumn, Bagh-e Dolat Abad, Bagh-e Pahlewanpur i Bagh-e Akbarije.

Osobnymi wpisami objęte są także: Ogrody Szalimar w Pakistanie, ogrody kompleksu Tadź Mahalu i Grobowca Humajuna w Indiach, ogród pałacu Golestan w Iranie oraz Generalife w Hiszpanii.

Bibliografia

  1. Time-Life Books, Persians : masters of empire, Alexandria, Va.: Time-Life Books, 1995, ISBN 0-8094-9104-4, OCLC 32273224 [dostęp 2022-06-17].