Symfonia fantastyczna

Symphonie fantastique (Symfonia fantastyczna) z podtytułem „Epizod z życia artysty”, op. 14, to symfonia napisana przez francuskiego kompozytora Hectora Berlioza w 1830 roku. Jest powszechnie uważana za jedno z najważniejszych i najbardziej reprezentatywnych dzieł wczesnego romantyzmu.

Symfonia fantastyczna to pierwsza wielka kompozycja Berlioza, zarazem najpopularniejsza ze wszystkich, jakie napisał. Stała się manifestacją jego założeń artystycznych, a jednocześnie pierwszą wyraźnie autobiograficzną symfonią.

Dzieło zrodziło się z własnych przeżyć i uczuć kompozytora, ukazując wyraźnie jego egzaltowaną naturę i romantyczną wyobraźnię. Nieszczęśliwa, nieodwzajemniona miłość do angielskiej aktorki, Harriet Smithson (która w końcu została żoną Berlioza), inspirowała muzykę Symfonii fantastycznej. Berlioz nie ukrywał motywów, które nim kierowały. Nie tylko opatrzył dzieło podtytułem („Epizod z życia artysty”), ale też, aby publiczność w sposób jednoznaczny zrozumiała intencję dzieła, dodał doń dokładny komentarz literacki, ufantastycznioną historię swej miłości. Komentarz ukazał się w paryskiej gazecie Figaro (21 maja 1830) przed prawykonaniem dzieła w pierwszej wersji. Oto jego treść:

Symfonia fantastyczna jest pierwszym dziełem muzyki symfonicznej, które zawiera motyw przewodni. Berlioz nadał mu nazwę idée fixe. Pojawia się on we wszystkich częściach symfonii, jest zmieniany wariacyjnie.

Berlioz wykorzystuje bogaty skład orkiestrowy (90 instrumentalistów):

   15 I skrzypiec – 15 II skrzypiec – 10 altówek – 11 wiolonczel – 9 kontrabasów
   2 flety – 2 oboje – 2 klarnety – 2 fagoty
   2 trąbki – 2 kornety – 4 rogi – 3 puzony – 2 tuby
   dzwony – 4 kotły – talerze – wielki bęben
   2 harfy
(obsada).

Podsumowanie

Symfonia fantastyczna jest dziełem muzyki programowej, opowiadającym historię o „artyście obdarzonym bujną wyobraźnią”, który „zażył opium będąc pogrążonym w rozpaczy”. Utwór posiada pięć części, w przeciwieństwie do klasycznej, czteroczęściowej symfonii:

1. Rêveries - Passions (Marzenia – Namiętności)
2. Un bal (Bal)
3. Scène aux champs (Wśród pól)
4. Marche au suplice (Marsz na miejsce stracenia)
5. Songe d'une nuit de sabbat (Sabat czarownic)

Linki zewnętrzne

Symfonia Fantastyczna, dyr. Leonard Bernstein