Troilus i Kresyda: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 20:44, 13 paź 2024

Strona tytułowa jednego z dwóch wydań, datowanych na 1609 rok.

Troilus i Kresyda (ang. Troilus and Cressida) – tragedia autorstwa Williama Shakespeare’a, napisana około roku 1602, krótko po stworzeniu Hamleta. Po raz pierwszy opublikowana była w dwóch odrębnych wydaniach w roku 1609. Nie wiadomo, czy w okresie swojego powstania była inscenizowana: jeden z wydawców informuje, że wielokrotnie była odgrywana na scenie, drugi zaś twierdzi, że jest to zupełnie nowa sztuka, nieznana publiczności.

Nie można jej jednoznacznie sklasyfikować jako tragedii, chociaż w takim właśnie dziale została umieszczona w Pierwszym Folio. Nie kończy się śmiercią głównych bohaterów, jednak ginie Hektor, a miłość Troilusa i Kresydy ulega destrukcji.

Publikacja

Sztuka została zarejestrowana w rejestrze Stationers Company (instytucji zajmującej się regulacją praw autorskich) 7 lutego 1603, jako sztuka wystawiana przez Lord Chamberlain's Men. Potem wspomina się o niej w 1609 roku jako o wystawianej przez sługi Jego Królewskiej Mości w Globe Theatre.

Jest ona bardzo podobna do dzieł takich jak Król Lear, Koriolan czy Tymon Ateńczyk, co może sugerować jej późniejsze powstanie.

Fabuła

Sztuka jest osadzona w realiach wojny trojańskiej i ma dwa główne wątki. Pierwszy z nich opowiada historię Kresydy i Troilusa – księcia trojańskiego. Troilus uwiódł Kresydę, po czym wyznał jej miłość. Jednak podczas wymiany jeńców wojennych Kresyda została oddana do Grekom w niewolę. Troilus idzie za nią do obozu Greków, jednak widząc ją z Diomedesem, uznaje za niegodną zainteresowania.

W drugim wątku Odyseusz i Nestor próbują nakłonić Achillesa do powrotu do walki. Sztuka kończy się scenami walki pomiędzy obiema stronami i śmiercią Hektora.

Inspiracje

W tym utworze Szekspir czerpał pełnymi garściami z mitologii greckiej. Innym ważnym źródłem jest Iliada Homera, z której zaczerpnięty został wątek Achillesa. Nie jest wykluczone, że bazował także na licznych średniowiecznych i renesansowych opowieściach o podobnej tematyce.

Zobacz też

Bibliografia

Leslie Dunton-Downer, Alan Riding: Szekspir. Warszawa: Hachette Livre, 2005. ISBN 83-7184-496-4.

Linki zewnętrzne

Tekst utworu w serwisie Wolne Lektury
Tekst utworu (ang.)
Wszystkie polskie przekłady Troilusa i Kresydy wraz z omówieniami ich strategii i recepcji dostępne są w repozytorium cyfrowym Polski Szekspir UW .

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-{{Nie mylić z|[[Troilus i Criseyda (poemat)]]}}
+{{Nie mylić z|[[Troilus i Criseyda]]}}
 [[Plik:Houghton STC 22332 - Troylus and Cresseid, title.jpg|thumb|260px|Strona tytułowa jednego z dwóch wydań, datowanych na 1609 rok.]]
 '''Troilus i Kresyda''' ({{W języku|en|Troilus and Cressida}}) – [[tragedia]] autorstwa [[William Shakespeare|Williama Shakespeare’a]], napisana około roku 1602, krótko po stworzeniu [[Hamlet]]a. Po raz pierwszy opublikowana była w dwóch odrębnych wydaniach w roku 1609. Nie wiadomo, czy w okresie swojego powstania była inscenizowana: jeden z wydawców informuje, że wielokrotnie była odgrywana na scenie, drugi zaś twierdzi, że jest to zupełnie nowa sztuka, nieznana publiczności.
-Nie można jej jednoznacznie sklasyfikować jako [[tragedia|tragedii]], chociaż w takim właśnie dziale została umieszczona w [[Pierwsze Folio|Pierwszym Folio]]. Nie kończy się śmiercią głównych bohaterów, jednak ginie [[Hektor (syn Priama)|Hektor]], a miłość Troilusa i Kresydy ulega destrukcji.
+Nie można jej jednoznacznie sklasyfikować jako [[tragedia|tragedii]], chociaż w takim właśnie dziale została umieszczona w [[Pierwsze Folio|Pierwszym Folio]]. Nie kończy się śmiercią głównych bohaterów, jednak ginie [[Hektor]], a miłość Troilusa i Kresydy ulega destrukcji.
 == Publikacja ==
@@ Linia 13: / Linia 13: @@
 Sztuka jest osadzona w realiach [[wojna trojańska|wojny trojańskiej]] i ma dwa główne wątki. Pierwszy z nich opowiada historię Kresydy i [[Troilos|Troilusa]] – księcia [[troja]]ńskiego. Troilus uwiódł Kresydę, po czym wyznał jej miłość. Jednak podczas wymiany jeńców wojennych Kresyda została oddana do [[Grecja|Grekom]] w niewolę. Troilus idzie za nią do obozu Greków, jednak widząc ją z [[Diomedes (syn Tydeusa)|Diomedesem]], uznaje za niegodną zainteresowania.
-W drugim wątku [[Odyseusz]] i [[Nestor (mitologia)|Nestor]] próbują nakłonić [[Achilles]]a do powrotu do walki. Sztuka kończy się scenami walki pomiędzy obiema stronami i śmiercią [[Hektor (syn Priama)|Hektora]].
+W drugim wątku [[Odyseusz]] i [[Nestor (mitologia)|Nestor]] próbują nakłonić [[Achilles]]a do powrotu do walki. Sztuka kończy się scenami walki pomiędzy obiema stronami i śmiercią [[Hektor]]a.
 == Inspiracje ==
@@ Linia 29: / Linia 29: @@
 *[https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/shakespeare-troilus-i-kresyda/ Tekst utworu w serwisie Wolne Lektury]
 *[http://william-shakespeare.classic-literature.co.uk/the-history-of-troilus-and-cressida/ Tekst utworu] {{Lang|en}}
-*Wszystkie polskie XIX-wieczne przekłady ''Troilusa i Kresydy'' wraz z omówieniami ich strategii i recepcji ''d''ostępne są w repozytorium cyfrowym ''[http://polskiszekspir.uw.edu.pl/collections/show/31 Polski Szekspir UW]'' .
+*Wszystkie polskie przekłady ''Troilusa i Kresydy'' wraz z omówieniami ich strategii i recepcji ''d''ostępne są w repozytorium cyfrowym ''[https://polskiszekspir.uw.edu.pl Polski Szekspir UW]'' .
 {{William Shakespeare}}

Tragedie	Romeo i Julia Makbet Król Lear Hamlet Otello Tytus Andronikus Juliusz Cezar Antoniusz i Kleopatra Koriolan Troilus i Kresyda Tymon Ateńczyk
Komedie	Komedia omyłek Poskromienie złośnicy Dwaj panowie z Werony Stracone zachody miłości Sen nocy letniej Kupiec wenecki Wiele hałasu o nic Jak wam się podoba Wieczór Trzech Króli Wesołe kumoszki z Windsoru Perykles, książę Tyru Wszystko dobre, co się dobrze kończy Miarka za miarkę Cymbelin Zimowa opowieść Burza Dwóch szlachetnych krewnych
Kroniki	Król Jan Ryszard II Henryk IV, część 1 Henryk IV, część 2 Henryk V Henryk VI, część 1 Henryk VI, część 2 Henryk VI, część 3 Ryszard III Henryk VIII
Wiersze i poematy	Sonety Wenus i Adonis Gwałt na Lukrecji Namiętny pielgrzym Feniks i gołąb Skarga zakochanej
Utwory przypisywane Szekspirowi i zaginione	Edward III Sir Thomas More A Yorkshire Tragedy Sir John Oldcastle Thomas Lord Cromwell The London Prodigal Cardenio (zaginiona) Love’s Labour’s Won (zaginiona)