5 Dywizja Strzelecka (ZSRR)
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1918; 1942 |
| Rozformowanie |
1942; 1946 |
| Nazwa wyróżniająca |
Orłowska[1] |
| Tradycje | |
| Rodowód |
2 Penzeńska Dywizja Piechoty |
| Kontynuacja | |
| Działania zbrojne | |
| wojna domowa w Rosji wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa agresja ZSRR na Polskę | |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość |
16 Korpus Strzelecki |
| Odznaczenia | |
   
| |
5 Dywizja Strzelecka (ros. 5-я стрелковая дивизия), 5 Witebska Dywizja Strzelecka im. Czechosłowackiego Proletariatu odznaczona Orderem Czerwonego Sztandaru (ros. 5-я стрелковая Витебская Краснознамённая дивизия имени Чехословацкого пролетариата) – związek taktyczny piechoty Armii Czerwonej.
Formowania i walki
[edytuj | edytuj kod]Sformowana 9 czerwca 1918 jako 2 (Пензенская) Dywizja Piechoty, 6 października 1918 roku przeformowana na 5 Dywizję Strzelecką. W 1939 dywizja dowodzona przez płk. Kuźmę Galickiego brała udział w agresji na Polskę[2] i Litwę, oddana do Nadbałtyckiego Specjalnego Wojennego Okręgu.
W dniu 23 sierpnia 1920 roku po skutecznym ataku polskiego 59 Pułku Piechoty na Łomżę wielu żołnierzy dywizji dostało się do polskiej niewoli[potrzebny przypis].
W czerwcu 1941 roku pod dow. płk. F.P. Ozerowa w składzie 16 Korpusu Strzeleckiego 11 Armii Okręgu Bałtyckiego. W listopadzie 1941 roku walczyła w składzie 30 Armii. W 1942 przeformowana w 44 Gwardyjską Dywizję Strzelecką[3].
13 października 1942 powtórnie sformowana w Moskiewskim Okręgu Wojskowym na bazie 109 Brygady Strzeleckiej. Rozformowana w 1946.
Struktura organizacyjna
[edytuj | edytuj kod]Pierwsze formowanie
- 142 pułk strzelecki
- 190 pułk strzelecki
- 336 pułk strzelecki
- 27 pułk artylerii lekkiej
- 174 pułki artylerii haubic
- 61 dywizjon przeciwpancerny
- 324 dywizjon artylerii przeciwlotniczej (236 bateria przeciwlotnicza)
- 56 kompania rozpoznawcza
- 54 batalion saperów
- 427 dywizjon moździerzy (od 02.02.1942)
- 90 batalion łączności
- 31 batalion medyczno-sanitarny
- 270 kompania chemiczna
- 1 batalion transportowy
- 96 piekarnia polowa
- 105 punkt weterynaryjny
- 143 stacja poczty polowej
- 26 kasa polowa
Drugie formowanie
- 142 pułk strzelecki
- 190 pułk strzelecki
- 336 pułk strzelecki
- 27 pułk artylerii lekkiej
- 61 dywizjon przeciwpancerny
- 43 bateria przeciwlotnicza gwardii (do 3.04.1943)
- 427 dywizjon moździerzy (do 12.12.1942)
- 28 kompania rozpoznawcza
- 54 batalion saperów
- 255 batalion łączności
- 31 batalion medyczno-sanitarny
- 270 kompania chemiczna
- 97 kompania transportowa
- 275 piekarnia polowa
- 175 punkt weterynaryjny
- 1754 stacja poczty polowej
- 1711 kasa polowa
Podporządkowanie
[edytuj | edytuj kod]| Data | Front (okręg) | Armia | Korpus (grupa) |
|---|---|---|---|
| 22 czerwca 1941 | Front Północno-Zachodni (radziecki) | 11 Armia (ZSRR) | 16 Korpus Strzelecki |
| 1 lipca 1941 | |||
| 10 lipca 1941 | 27 Armia (ZSRR) | 29 Korpus Strzelecki | |
| 1 sierpnia 1941 | 65 Korpus Strzelecki | ||
| 1 września 1941 | |||
| 1 października 1941 | Front Zapasowy | 31 Armia (ZSRR) | |
| 1 listopada 1941 | Front Kaliniński | 30 Armia (ZSRR) | |
| 1 grudnia 1941-1 maja 1942 | 31 Armia (ZSRR) | ||
| 1 czerwca 1942 | 29 Armia (ZSRR) | ||
| 1 lipca 1942 | |||
| 1 sierpnia 1942 | |||
| 1 września 1942 | Front Zachodni (1941) | ||
| 1 października 1942 | Front Zachodni (1941) | 31 Armia (ZSRR) | |
| Na podstawie:[3] | |||
Dowódcy dywizji
[edytuj | edytuj kod]- płk Michaił Griszyn (był w 1939)[4]
Nagrody i nazwy honorowe[3]
[edytuj | edytuj kod]- 13 grudnia 1920 — «Saratowska»
- 18 grudnia 1921 — «Witebska» (zamiana nazwy)
- 26 września 1925 — «imienia Czechosłowackiego Proletariatu»
- 2 stycznia 1929 — Honorowy Rewolucyjny Czerwony Sztandar WCKW
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jakubowski 1976 ↓, s. 177.
- ↑ Cygan 2006 ↓, s. 93.
- ↑ a b c Путеводители по архивам России. Центральный государственный архив Советской армии (с июня 1992 г. Российский государственный военный архив). В двух томах. Том 2. Путеводитель. 1993. УПРАВЛЕНИЕ 5 ВИТЕБСКОЙ СТРЕЛКОВОЙ ДИВИЗИИ (бывш. 2 Пензенская пд, 5 Саратовская сд) *Ф.1153; 498 д.; 1918 – 1926, 1938 – 1940 гг.. [dostęp 2018-03-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-16)].
- ↑ Zarzycki 2014 ↓, s. 253.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Iwan Jakubowski: Ziemia w ogniu. Warszawa: 1976.
- Wiktor Krzysztof Cygan: Kresy we krwi. Obrona północno-wschodniej Polski we wrześniu 1939. Warszawa: Espadon Publishing, 2006. ISBN 978-83-60786-00-0.
- RKKA. [dostęp 2010-11-20]. (ros.).
- Grzegorz Łukomski, Bogusław Polak, Mieczysław Wrzosek, Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920, Koszalin 1990.
- Piotr Zarzycki: Suplement do września 1939. Ordre de Bataille armii niemieckiej, słowackiej i sowieckiej wraz z obsadami personalnymi. Warszawa: Księgarnia Historyczna, 2014. ISBN 978-83-933204-7-9.
