Bazylika Konstantyna

Zabytki rzymskie, Katedra św. Piotra i Kościół Najświętszej Marii Panny w Trewirze
Konstantinbasilika^[a]
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Niemcy
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	I, III, IV, VI
Numer ref.	367
Region	Europa i Ameryka Północna
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1986; na 10. sesji
	Położenie na mapie Niemiec Zabytki rzymskie, Katedra św. Piotra i Kościół Najświętszej Marii Panny w Trewirze; Konstantinbasilika
	49°45′12,7″N 6°38′36,4″E/49,753528 6,643444
	Multimedia w Wikimedia Commons
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO ;

Ten artykuł od 2024-10 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Bazylika Konstantyna^[1] (łac. Aula Palatina, niem. Konstantinbasilika) – dawna sala tronowa pałacu cesarza Konstantyna I w Trewirze. Zbudowana w IV wieku jest największą salą rzymską zachowaną do dnia dzisiejszego (67 m długości, 27,2 szerokości i 33 wysokości).

Budowla służy obecnie jako ewangelicki kościół Odkupiciela (niem. Erlöserkirche).

Wraz z innymi zabytkami rzymskiego Trewiru została wpisana w 1986 na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO.

Historia

Zbudowana na początku IV w. bazylika służyła jako sala tronowa cesarzowi Konstantynowi. Jej konstrukcja obywała się bez przypór i wsporników. Wnętrze sali zdobiły marmury, mozaiki i liczne rzeźby. Podłogi i ściany auli były ogrzewane powietrzem podgrzewanym przez pięć pieców umieszczonych pod podwójną podłogą.

W średniowieczu bazylika przeszła w posiadanie arcybiskupa Trewiru. Apsyda została przebudowana w wieżę mieszkalną, na przeciwległych krańcach wzniesiono mniejsze wieżyczki a mury uzbrojono w blanki. W takim stanie aula dotrwała do 1600.

Na początku XVII w. w bezpośrednim sąsiedztwie bazyliki, Lothar von Metternich wybudował pałac książąt elektorów (niem. Kurfürstliche Palais). Z tej okazji aulę częściowo rozebrano, eliminując jej ścianę południową i wschodnią. Pozostałe fragmenty budynku zintegrowano z nowo budowanym pałacem.

Dopiero król Fryderyk Wilhelm IV nakazał przywrócenie budowli do stanu pierwotnego (sprzed przebudowy Metternicha). Przebudowę zaplanował i nadzorował Carl Schnitzler.

Od 1856 bazylika służy jako kościół ewangelicki Odkupiciela, pozostając własnością landu Nadrenii-Palatynatu.

Pod koniec XIX w. rzeźbiarz Gustav Kaupert stworzył dla kościoła pięć marmurowych rzeźb przedstawiających Jezusa i ewangelistów. Do czasów obecnych zachowały się tylko głowy posągów.

W 1944 aula doszczętnie spłonęła. Po II wojnie światowej bazylikę wprawdzie odbudowano, ale jej wnętrza nie zostały zrekonstruowane.

Galeria

Bazylika Konstantyna ok. 360-370 r.
Pałac książąt elektorów, w głębi Bazylika Konstantyna
Bazylika Konstantyna
Wnętrze Bazyliki Konstantyna

Przypisy

↑ Zmiany wprowadzone na 90. posiedzeniu Komisji (4 listopada 2015 roku). Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2015-12-12].

[1] Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

[2] Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

[3] Zmiany wprowadzone na 90. posiedzeniu Komisji (4 listopada 2015 roku). Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2015-12-12].

[4] Wspólnie z Wielką Brytanią

[5] Wspólnie z Austrią, Francją, Słowenią, Szwajcarią, Włochami

[6] Wspólnie z Argentyną, Belgią, Francją, Indiami, Japonią i Szwajcarią

[7] Wspólnie z Austrią, Belgią, Czechami, Francją, Wielką Brytanią i Włochami

[8] Wspólnie z Holandią, Danią

[9] Wspólnie z Albanią, Austrią, Belgią, Bośnią i Hercegowiną, Bułgarią, Chorwacją, Czechami, Francją, Hiszpanią, Macedonią Północną, Polską, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwajcarią, Ukrainą i Włochami

[10] Wspólnie z Polską

[a]

[b]

[1]

[A]

[B]

[C]

[D]

[E]

[F]

[G]

Kulturowe	Katedra w Akwizgranie Katedra w Spirze Pałac arcybiskupi w Würzburgu, ogrody pałacowe i Plac Rezydencji Kościół pielgrzymkowy w Wies Pałace Augustusburg i Falkenlust w Brühl Katedra Wniebowzięcia Matki Bożej, skarbiec i Kościół św. Michała w Hildesheimie Zabytki rzymskie w Trewirze (Porta Nigra, most rzymski, Termy Cesarskie, amfiteatr rzymski, Barbarathermen, Bazylika Konstantyna, kolumna w Igel, Katedra św. Piotra i Kościół Najświętszej Marii Panny) Lubeka miasto hanzeatyckie Granice Cesarstwa Rzymskiego (Wał Hadriana, Wał Antonina i Limes Górnogermańsko-Retycki)^[A] Pałace i zespoły parkowe w Poczdamie i Berlinie Opactwo i klasztor Altenmünster w Lorsch Kopalnie w Rammelsberg oraz zespół zabytkowy w Goslar Bamberg – miasto i katedra św. Piotra i Jerzego Opactwo Maulbronn Kolegiata, zamek i Stare Miasto w Quedlinburgu Huta żelaza w Völklingen Katedra w Kolonii Budynki Bauhausu w Dessau-Roßlau i Weimarze Zabytki upamiętniające pobyt Lutra w Eisleben i Wittenberdze Klasycystyczny Weimar Wyspa Muzeów w Berlinie Zamek Wartburg koło Eisenach Ogrody Dessau-Wörlitz Wyspa klasztorna Reichenau na Jeziorze Bodeńskim Kompleks przemysłowy kopalni i koksowni Zollverein w Essen Dolina górnego Renu Stare Miasta Stralsundu i Wismaru Ratusz i posąg Rolanda w Bremie Stare miasto w Ratyzbonie wraz z dzielnicą Stadtamhof Modernistyczne osiedla mieszkaniowe w Berlinie Prehistoryczne osady na palach^[B] Fabryka obuwia Fagus w Alfeldzie Opera Margrabiów Park Wilhelmshöhe w Kassel Karoliński westwerk kościoła i „civitas” w Corvey Speicherstadt i Kontorhausviertel wraz z Chilehaus Dzieła architektury Le Corbusiera^[C] Jaskinie i sztuka epoki lodowej w Jurze Szwabskiej Archeologiczny zespół graniczny Hedeby i Danevirke Katedra w Naumburgu Wspaniałe miasta uzdrowiskowe Europy^[D] Mathildenhöhe Darmstadt
Przyrodnicze	Kopalnia skamielin w Messel Morze Wattowe^[E] Pradawne i pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy^[F]
Kulturowe i przyrodnicze	Park Mużakowski w Bad Muskau^[G]