Blatnica (Słowacja)
 Centrum miejscowości | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Kraj | |||
| Powiat | |||
| Starosta |
Ivica Súkeníková[1] | ||
| Powierzchnia |
86,19[2] km² | ||
| Wysokość |
495[3] m n.p.m. | ||
| Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość |
|||
| Nr kierunkowy |
+421 43[3] | ||
| Kod pocztowy |
038 15[3] | ||
| Tablice rejestracyjne |
MT | ||
Położenie na mapie kraju żylińskiego  | |||
Położenie na mapie Słowacji  | |||
| 48°56′13″N 18°55′36″E/48,936944 18,926667 | |||
| Strona internetowa | |||
Blatnica (w latach 1927–1946 Turčianska Blatnica) – gmina wiejska (obec) na Słowacji, w powiecie Martin, w kraju żylińskim. Miejscowość leży u podnóża Wielkiej Fatry, u wylotu dolin Blatnickiej i Gaderskiej. Jest uznawana za najstarszą miejscowość rejonu Turiec.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsze ślady ludzkie w tej okolicy sięgają okresu chalkolitu. Podczas wykopalisk archeologicznych znaleziono rzeczy z epoki brązu i czasów rzymskich oraz resztki słowiańskiej osady z VIII i IX wieku, która mogła wchodzić w skład Księstwa Nitrzańskiego.
Blatnicę po raz pierwszy wzmiankowano w 1230 jako Blathnicha (później pojawiają się jeszcze nazwy – Blatnicze w 1323, Plathnicha w 1361), a pobliski zamek wybudowano pod koniec XIII wieku (po najeździe Tatarów). W późniejszych wiekach mieszkańcy Blatnicy, podobnie jak ludność innych wsi w Turcu, zaczęli trudnić się olejkarstwem i szafranictwem. Po 1808 przyłączono sąsiednie miejscowości: Sebeslavce oraz Svätý Ondrej.
W 1910 w Blatnicy żyło 1057 mieszkańców, w większości Słowaków.
W 2001 na 861 mieszkańców 99% stanowili Słowacy. Większość mieszkańców (53,54%) była wyznania ewangelickiego – jest to jedna z niewielu gmin słowackich, w której nie przeważają katolicy. 32,06% mieszkańców było wyznania rzymskokatolickiego, a 0,35% greckokatolickiego.
Atrakcje turystyczne
[edytuj | edytuj kod]Wieś położona jest wzdłuż Blatnickiego Potoku. Wśród zabudowy dominują zabytkowe domy z charakterystycznymi bramami prowadzącymi na wewnętrzne podwórze, będącymi świadectwem dawnej zamożności mieszkańców.
W Blatnicy są również:
- dwa kasztele – barokowo-klasycystyczny z I połowy XVIII wieku oraz późnobarokowy z końca XVIII wieku
- zamek Blatnica – 2 kilometry od centrum wsi
- kościół ewangelicki z lat 1785–1786 (wieżę dobudowano w XIX wieku)
- kościół katolicki, pierwotnie gotycki z XIV wieku, przebudowany na klasycystyczny w wieku XIX,
- Muzeum Karola Plicki, słynnego fotografika i filmowca dokumentalisty (w tzw. Dworze Pronay'ów)
- stary młyn wodny
Z miejscowości wychodzi kilka znakowanych szlaków turystycznych w pobliskie doliny i góry.
Galeria zdjęć
[edytuj | edytuj kod]-
Widok na wioskę -
Kościół ewangelicki -
Późnobarokowy kasztel -
Wejście do muzeum, mieszczącego się w barokowo-klasycystycznym kasztelu -
Jedna z ulic -
Budynek urzędu gminy
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-10-06]. (słow.).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 86,19S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
- ↑ a b c Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Wiesława Rusin, Barbara Zygmańska, Słowacja, Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2006, ISBN 83-7304-679-8, OCLC 749501739.
