Przejdź do zawartości

Carmen Miranda

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Carmen Miranda
Ilustracja
Carmen Miranda („New York Daily News”, 1941)
Imię i nazwisko

Maria do Carmo Miranda da Cunha

Pseudonim

Brazilian Bombshell[1] (Brazylijska seksbomba)

Data i miejsce urodzenia

9 lutego 1909
Marco de Canaveses

Data i miejsce śmierci

5 sierpnia 1955
Beverly Hills

Gatunki

samba

Zawód

piosenkarka, tancerka, aktorka

Aktywność

1928–1955

Odznaczenia
Kawaler Orderu Zasługi Kulturalnej (Brazylia) Wielki Oficer Orderu św. Jakuba od Miecza (Portugalia)
podpis
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Carmen Miranda, właśc. Maria do Carmo Miranda da Cunha (ur. 9 lutego 1909 w Marco de Canaveses, zm. 5 sierpnia 1955 w Beverly Hills) – brazylijska piosenkarka, tancerka i aktorka pochodzenia portugalskiego. Pierwsza brazylijska artystka, która stała się międzynarodową gwiazdą[2].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Carmen Miranda urodziła się w Portugalii jako druga córka José Marii Pinto Cunha (1887–1938) i Marii Emílii Mirandy (1886–1971). Tuż jej po urodzeniu ojciec przeniósł się do Brazylii, do Rio de Janeiro (ówczesnej stolicy tego kraju), gdzie otworzył salon fryzjerski. W 1910 przyjechała do niego żona razem z córkami, Olindą i Carmen. W Brazylii urodziły się ich kolejne dzieci: Amaro (1911), Cecília (1913), Aurora (1915–2005) i Oscar (1916). Ponieważ rodzice Carmen byli bardzo katoliccy, posłali ją do szkoły prowadzonej przez zakon Zgromadzenia Sióstr świętej Teresy od Dzieciątka Jezus. W wieku lat 14 Miranda zaczęła pracę w sklepie, by pokryć koszty leczenia starszej siostry, która zachorowała na gruźlicę i wyjechała do Portugalii na leczenie[3]. Miranda miała zwyczaj śpiewania podczas pracy, co zwróciło uwagę miejscowej rozgłośni radiowej. Miranda szybko zrobiła karierę w Rio i okolicach, a w chwili podpisywania kontraktu z wytwórnią RCA w 1928 była już znana w całej Brazylii. W 1933 zadebiutowała w filmie A Voz do Carnaval, ugruntowując swoją sławę udziałem w zrealizowanym dwa lata później Estudantes. Podczas swych występów w kasynie Rio da Urca w 1939 Miranda została zauważona przez Lee Shuberta, impresario z Broadwayu, który niezwłocznie zorganizował jej wyjazd do Stanów Zjednoczonych. Wkrótce Miranda zadebiutowała w Nowym Jorku, występując w programie The Streets of Paris[2]. Jej karierę oficjalnie wspierał rząd Stanów Zjednoczonych, zgodnie z wytycznymi programu Good Neighbor Policy prezydenta Roosevelta, chcącego w ten sposób zacieśnić więzi z Ameryką Łacińską, a także z Europą[3]. W roku następnym Miranda osiedliła się w Hollywood. Pierwsza rola jaką tam otrzymała, był udział w filmie Down Argentine Way (1940), gdzie zagrała u boku Betty Grable i Dona Ameche. Przez kilka lat w latach 40. była najwyżej opłacaną artystką w USA, a w 1945 była najwyżej opłacaną kobietą w tym kraju, zarabiając według danych IRS ponad 200 000 dolarów. Wówczas to utrwalił się powszechnej świadomości jej artystyczny image – ognistej Brazylijki śpiewającej i tańczącej z ogromnym koszem owoców na głowie, przez co wydawała się wyższa niż w rzeczywistości (miała 152 cm wzrostu)[3].

Wizerunku tego Miranda nie zdołała się pozbyć do końca swej kariery filmowej. Podczas wizyty w Brazylii stawiano jej zarzut, iż jako artystka jest zbyt "zamerykanizowana"; doświadczenie to stało się później kanwą piosenki Disseram Que Eu Voltei Americanizada (Mówili, że powróciłam zamerykanizowana). Gdy II wojna światowa dobiegała końca, zaczęła mijać moda na kiczowate musicale, dzięki którym Miranda zdobyła sławę. Niezrażona niepowodzeniami w filmie coraz więcej uwagi zaczęła poświęcać występom w klubach nocnych oraz w programach telewizyjnych. Ogółem w latach 1940–1953 Carmen Miranda zagrała w 14 hollywoodzkich produkcjach. Jako piosenkarka sprzedała ponad 10 milionów swoich płyt na całym świecie. Nadano jej przydomek „Brazilian Bombshell” („Brazylijska seksbomba”)[3].

Po raz ostatni Miranda ukazała się na ekranie w komediowym filmie muzycznym Scared Stiff z 1953, grając u boku Deana Martina i Jerry Lewisa[2].

Jej działalność artystyczna bardzo przyczyniła się do popularyzacji muzyki brazylijskiej, a szerzej – do popularyzacji kultury latynoamerykańskiej. Choć przez ostatnie lata swego życia artystka cierpiała na ciężką depresję, w 1954 powróciła do Brazylii, jak się miało okazać, po raz ostatni; w dniu 4 sierpnia 1955, podczas telewizyjnej rejestracji wyczerpującego wokalno-tanecznego numeru do odcinka serialu Jimmy Durante Show Miranda doznała ataku serca, a po powrocie do swego domu w Beverly Hills zmarła następnego dnia rano, w wieku zaledwie 46 lat. Jej ciało zostało przewiezione z powrotem do Brazylii, a z okazji pogrzebu ogłoszono żałobę narodową[2]. Została pochowana na Cemitério São João Batista w Rio de Janeiro, a w kondukcie pogrzebowym wzięło udział blisko pół miliona ludzi[3].

W Rio de Janeiro na jej cześć zostało później zbudowane muzeum, a jej kariera stała się w 1995 tematem głośnego filmu dokumentalnego Carmen Miranda: Bananas Is My Business[2].

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]
Gwiazda artystki w Hollywood Walk of Fame

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]
  • 1933 A Voz do Carnaval[6]
  • 1935 Alô, Alô, Brasil
  • 1935 Estudantes (jako Mimi)
  • 1936 Alô Alô Carnaval
  • 1939 Banana-da-Terra
  • 1940 Laranja-da-China
  • 1940 Down Argentine Way (jako Carmen Miranda)
  • 1941 That Night in Rio (Carmen)
  • 1941 Week-End in Havana (Rosita Rivas)
  • 1941 Meet the Stars #5: Hollywood Meets the Navy (jako Carmen Miranda)
  • 1942 Springtime in the Rockies (jako Rosita Murphy)
  • 1943 The Gang's All Here (jako Dorita)
  • 1944 Greenwich Village (jako Querida)
  • 1944 Something for the Boys (jako Chiquita Hart)
  • 1944 Four Jills in a Jeep (jako Carmen Miranda)
  • 1945 The All-Star Bond Rally (jako Carmen Miranda)
  • 1946 Doll Face (jako Chita Chula)
  • 1946 If I'm Lucky (jako Michelle O'Toole)
  • 1947 Copacabana (jako Carmen Novarro/Mademoiselle Fifi)
  • 1947 Slick Hare (śpiew)
  • 1948 Randka z Judy (jako Rosita Cochellas)
  • 1950 Nancy Goes to Rio (jako Marina Rodrigues)
  • 1953 Scared Stiff (jako Carmelita Castinha)

Dyskografia

[edytuj | edytuj kod]

Single

[edytuj | edytuj kod]
  • 1929 "Não vá s'imbora" / "E o samba é moda"[7]
  • 1929 "Triste Jandaia" / "Dona Balbina"
  • 1929 "História de um capitão africano"
  • 1930 "Iaiá, Ioiô" / "Burucutum"
  • 1930 "Mamãe não quer... " / "(Taí, Eu fiz Tudo) Prá Você Gostar de Mim "
  • 1930 "O meu amor tem" / "Eu quero casar com você"
  • 1930 "Tenho um novo namorado e espero que preciso me pintar" / "O nego do Samba"
  • 1930 "Gostinho diferente / Nequinho"
  • 1930 "Será você? " / "De quem eu gosto"
  • 1930 "Os home implica comigo" / "Moreno Bonito"
  • 1930 "Miss Sertão" / "A mulhé quando não qué"
  • 1930 "É com você que eu queria" / "Esta vida é muito engraçada"
  • 1930 "Si no me quieres más" / "Muchachito de mim amor"
  • 1930 "Recepção a Carmen Miranda"
  • 1930 "Vou fazê trança" / "É findo o nosso amor"
  • 1930 "Malandro" / "Cuidado,heim! "
  • 1930 "Eu gosto da minha terra" / "Veja você"
  • 1930 "Pra judiá de você" / "Feitiço Gorado"
  • 1930 "Por ti estou presa" / "Se não me tens amor"
  • 1930 "Eu sou do barulho" / "Quero ver você chorar"
  • 1930 "Deixa disso" / "Sou da pontinha"
  • 1930 "Carnavá tá aí" / "Vamos brincar"
  • 1930 "Já te avisei" / "O castigo hás de encontrar"
  • 1930 "Quero ficar mais um pouquinho" / "Como gosto de você"
  • 1931 "Gira! " / "Benzinhho"
  • 1931 "Absolutamente" / Foi ele, foi ela"
  • 1931 "Não tens razão" / "E depois"
  • 1931 "Tem gente aí" / "Amor! Amor! "
  • 1931 "Y canta el gallo" / "Adeus! Adeus! "
  • 1931 "Bamboleô" /" Quero só você"
  • 1931 "Sonhei que era feliz" / "Isto é xodó"
  • 1931 "É de trampolim..." / "É de trampolim..."
  • 1931 "Isola! Isola! "
  • 1932 "Nosso amô veio d' um sonho" / "Não vai zangar"
  • 1932 "Quando me lembro"/ "Por causa de você"
  • 1932 "O gatinho" / "Tenho um novo amor"
  • 1932 "Mulato de qualidade" / "Para um Samba de cadência"
  • 1932 "Assim, sim" / "Espera um pouquinho"
  • 1932 "Good-by" / "Etc..."
  • 1932 "Piaçaba pra vassoura" / "Cartão de Visita"
  • 1932 "Fala, meu bem" / "Lua amiga"
  • 1933 "Quando você morrer" / "Pode ir embora"
  • 1933 "Moleque Indigesto" / "Chegou a turma boa"
  • 1933 "Olá!..." / "Foi você mesmo"
  • 1933 "Violão" / "Moleque convencido"
  • 1933 "Ok..." / "Eu também"
  • 1933 "Chegou a hora da fogueira" / "Tarde na serra"
  • 1933 "Elogia da raça" / "Pra quem sabe dar valor"
  • 1933 "Eu queria ser ioiô" / "Sossego o teu corpo, sossega!"
  • 1933 "As cincos estações do ano"
  • 1933 "Que bom que estava" / "Bom dia, meu amor"
  • 1933 "Por amor a este branco" / "Só em saber"
  • 1933 "Tão grande, tão bobo" / "Inconstitucionalissimamente"
  • 1933 "Não há razão para haver barulho" / "Perdi minha mascote"
  • 1933 "2x2" / "Marchinha nupcial"
  • 1933 "Lulu" / "Sapateia no chão"
  • 1933 "Me respeite...ouviu? " / "Alô...Alô? "
  • 1933 "Eu quero te dar um beijo" / "Uma vezinha só"
  • 1934 "Nunca mais" / "Não me falta nada"
  • 1934 "Por especial favor" / "Na Batucada do dia"
  • 1934 "Tenho raiva do luar" / "Pra que amar"
  • 1934 "Acorda, São João" / "Balão que muito sobe"
  • 1934 "Isto é lá com Santo Antônio"
  • 1934 "Um pouquinho de amor" / "Sapatinho da vida"
  • 1934 "Ao voltar do Samba" / "Alvorada"
  • 1934 "Primavera no Rio" / "Mocidade"
  • 1934 "Retiro da saudade" / "Ninho deserto"
  • 1934 "Quando a saudade apertar" / "Teu feitiço me pegô"
  • 1934 "Minha emabixada chegou" / "Té já"
  • 1934 "A.B.C do amor" / "Tome mais um chope"
  • 1934 "Recadinho de papai noel" / "Por causa de você, Ioiô"
  • 1934 "Coração! / Comigo, não! "
  • 1934 "O Samba é carioca" / "Agora não"
  • 1935 "Nova descoberta" / "Deixa esse povo falar"
  • 1935 "Mulatinho Bambo" / "Anoiteceu"
  • 1935 "Moreno" / "Sorrisos"
  • 1935 "Entre outras coisas" / "Seu Abóbora"
  • 1935 "E bateu-se a chapa" / "Isso não se atura"
  • 1935 "Foi numa noite assim" / "Queixas de colombina"
  • 1935 "Sonho de papel" / "Fogueira do meu coração"
  • 1935 "Roseira Branca" / "Se gostares de batuque"
  • 1935 "Tic – Tac do meu coração" / "Fruto Proibido"
  • 1935 "Primavera" / "Cor de Guiné"
  • 1935 "Adeus Batucada" / "Casaquinho de triocô"
  • 1935 "Dia de Natal" / "Samba"
  • 1935 "Querido Adão" / "Pra fazer você chorar"
  • 1935 "Ô..." / "Fala, meu pandeiro"
  • 1936 "Não se deve lamentar" / "Novo amor"
  • 1936 "O que é que você fazia?" / "Alô, Alô, Carnaval"
  • 1936 "Duvi-d-ó-dó" / "Esqueci de sorrir"
  • 1936 "Quem canta, seus males espanta!" / "Você não tem pena"
  • 1936 "Você não tem pena" / "Rancor"
  • 1936 "Não fui eu" / "Não fui eu"
  • 1936 "Meu balão subiu...subiu" / "Pagua quem deve"
  • 1936 "Triste sambista" / "Não durmo em paz"
  • 1936 "Cuíca, pandeiro, tamborim" / "Sambista na cinelândia"
  • 1936 "Honrando um nome de mulher" / "Polichinelo"
  • 1936 "Ninguém tem um amor igual ao meu" / "Terra Morena"
  • 1936 "Como 'vais' você?" / "No tabuleiro da baiana"
  • 1936 "Beijo bamba" / "Pelo amor daquela ingrata"
  • 1936 "Balancê" / "Minha terra tem palmeiras"
  • 1936 "Dou-lhe uma" / "Entra na corda"
  • 1936 "Nem no sétimo dia" / "Como eu chorei"
  • 1937 "Onde vai você, Maria?" / "Onde é que você anda?"
  • 1937 "O Samba e o tango" / "Reminiscência triste"
  • 1937 "Saudade de você" / "Gente bamba"
  • 1937 "Cahorro vira-lata" / "Imperador do Samba"
  • 1937 "Dance Rumba" / "Em tudo, menos em ti"
  • 1937 "Canjiquinha quente" / "Me dá, me dá"
  • 1937 "Quem é?" / "Cabaré no morro"
  • 1937 "Primavera da vida" / "Baiana do tabuleiro"
  • 1937 "Fon-fon" / "Camisa listada"
  • 1937 "Quando eu penso na Bahia" / "Eu dei..."
  • 1937 "Dona Gueixa" / "No frevo do amor"
  • 1937 "Vira pra cá" / "Quantas lágrimas"
  • 1937 "Você está aí pra isso?"/ "Pois sim, pois não"
  • 1938 "O que é que a baiana tem?" / "A preta do acarajé"
  • 1938 "E o mundo não se acabou" / "Foi embora pra Europa"
  • 1938 "Sai da toca, Brasil" / "Endereço errado"
  • 1938 "Nas cadeiras da Baiana" / "Samba rasgado"
  • 1938 "Paris" / "Veneno pra dois"
  • 1938 "Na Bahia" / "Meu rádio e meu mulato"
  • 1938 "Deixa falar" / "Quem condena a batucada"
  • 1938 "Boneca de piche" / "Escrevi um bilhetinho"
  • 1938 "Salada mista" / "Na baixa do sapateiro"
  • 1938 "Batalhao do amor" / Vingança"
  • 1938 "Cuidado com a gaita do Ary" / "A pensão da dona Estela"
  • 1938 "A vizinha das vantagens" / E a festa, Maria?"
  • 1939 "Tempo perdido" / "O desprezo é minha arma"
  • 1939 "Uva de caminhão" / "Deixa comigo"
  • 1939 "Cadeeiro" / "Moreno batuqueiro"
  • 1939 "Amor ideal" / "Nosso amor não foi assim"
  • 1939 "Roda pião" / "A nossa vida hoje é diferente"
  • 1939 "Que baixo"
  • 1939 "Preto e branco" / "Cozinheira grã-fina"
  • 1939 "Mulato anti-metropolitano" / "Você nasceu pra ser grã-fina"
  • 1939 "Essa cabrocha" / "Me dá, me dá no chang –lang"
  • 1939 "South American way" / "Touradas em Madri"
  • 1939 "Mamãe, eu quero" / "Bambu, Bambu"
  • 1939 "O que é que a baiana tem?" / "Marchinha do grande galo"
  • 1940 "Voltei pro morro" / "Diz que tem..."
  • 1940 "Blaque –Blaque" / "Ginga Ginga"
  • 1940 "O dengo que a denga tem" / "É um quê que a gente tem"
  • 1940 "Bruxinha de pano" / "Recenseamento"
  • 1940 "Disso é que eu gosto" / "Disseram que voltei americanizada"
  • 1941 "I, yi,yi,yi,yi (I like you very much)" / "Alô, Alô"
  • 1941 "Chica chica boom chic" / "Bambalê"
  • 1941 "Cai, cai" / "Arca de noé"
  • 1941 "A week-end in Havana" / "Diz que tem"
  • 1941 "When i love, i love" / "Rebola, bola"
  • 1941 "The man with the lollypop song" / "Não te dou a chupeta"
  • 1941 "Manuelo" / "Thank you, north america"
  • 1942 "Chattanooga choo-choo" / "Tac do meu coração"
  • 1942 "O passo do canguru (Brazilly Willy)" / "Boneca da piche"
  • 1945 "Upa, Upa" / "Tico-tico (Tico-tico no fubá)"
  • 1947 "The matador (touradas em Madri)" / "Cuanto le custa"
  • 1949 "Asi, Asi ( I see, I see)" / "Samba Nupcial (Wedding Samba)"
  • 1950 "Caroom' Pa Pa (Baião)" / "Ypsee-i-o"

Albumy

  • 1950 Ao Vivo (Carmen Miranda & Bando Da Lua, LP, mono, live)[8]
  • 1965 The Brazilian Bombshell
  • 1975 South American Way

Kompilacje

  • 1994 Anthology (CD)[8]
  • 2000 Rio De Janeiro – Hollywood (CD)
  • 2005 Original Recordings 1930 – 1950 (CD)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ IMDb: Biography for Carmen Miranda. [dostęp 2012-10-12]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e Jason Ankeny w: Allmusic: Carmen Miranda. [dostęp 2012-10-12]. (ang.).
  3. ↑ a b c d e MusicaPopular.org: Carmen Miranda. [dostęp 2012-10-12]. (ang. • port.).
  4. ↑ Ordens Honoríficas Portuguesas – Cidadāos Nacionais Agraciados com Ordens Portuguesas. ordens.presidencia.pt. [dostęp 2014-02-14]. (port.).
  5. ↑ Ministério da Cultura: Ordem do Mérito Cultural 2009. www2.cultura.gov.br. [dostęp 2014-02-14]. (port.).
  6. ↑ IMDb: Carmen Miranda – Filmography/Actress. [dostęp 2012-10-12]. (ang.).
  7. ↑ Strona artystki: www.carmenmiranda.com.br: Carmen Miranda – Música/Discografia. [dostęp 2012-10-12]. (port.).
  8. ↑ a b Discogs: Carmen Miranda. [dostęp 2012-10-12]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Carmen_Miranda&oldid=72443649”