Eparchia fińska i wyborska
 Sobór Przemienienia Pańskiego w Wyborgu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data powołania |
1892 |
| Data zamknięcia |
1924 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Sobór | |
| Biskup diecezjalny |
ostatni: arcybiskup fiński i wyborski Serafin (Łukianow) |
| Dane statystyczne (1912) | |
| Liczba osób zakonnych |
86 |
| Liczba klasztorów |
4 |
Eparchia fińska i wyborska[1], także eparchia fińska[2] – eparchia Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego działająca w latach 1892–1924. Obejmowała terytorium Wielkiego Księstwa Finlandii – części składowej Imperium Rosyjskiego, a następnie niepodległej Finlandii, do momentu ostatecznego zerwania podległości struktur prawosławnych na jej terenie wobec Patriarchatu Moskiewskiego. Następcą eparchii jest autonomiczny Fiński Kościół Prawosławny, podległy Patriarchatowi Konstantynopolitańskiemu.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Eparchia powstała w 1892. Do tego momentu parafie prawosławne w Finlandii znajdowały się pod opieką biskupa wyborskiego, wikariusza eparchii petersburskiej i ładoskiej[2]. W 1912 na terytorium eparchii znajdowało się 86 cerkwi i 90 kaplic, działały cztery monastery (trzy męskie, jeden żeński)[2].
Po ogłoszeniu niepodległości przez Finlandię patriarcha moskiewski i całej Rusi Tichon zgodził się na przekształcenie eparchii fińskiej i wyborskiej w Kościół autonomiczny, pozostający jednak w podległości wobec Patriarchatu Moskiewskiego. Pod naciskiem świeckich władz Finlandii miejscowe duchowieństwo zwróciło się do patriarchy Konstantynopola o przyjęcie w jurysdykcję i nadanie autokefalii. Pierwsza prośba została spełniona, patriarcha Melecjusz IV utrzymał jednak status autonomiczny Kościoła. Oznaczało to ostateczne przekształcenie dawnej eparchii fińskiej i wyborskiej w Fiński Kościół Prawosławny[3]. Mimo tego jeszcze w latach 1950–1953 Rosyjski Kościół Prawosławny powoływał locum tenens eparchii (kolejno metropolitę Grzegorza (Czukowa) i biskupa Michała (Czuba))[2].
Od 2013 Wyborg jest ponownie siedzibą eparchii Patriarchatu Moskiewskiego, która jednak obejmuje swoją jurysdykcją jedynie rejony priozierski, wsiewołoski i wyborski obwodu lenigradzkiego[4].
Biskupi fińscy i wyborscy
[edytuj | edytuj kod]- Antoni (Wadkowski), 1892–1898
- Mikołaj (Nalimow), 1898–1905
- Sergiusz (Stragorodski), 1905–1917
- Serafin (Łukianow), 1918–1924 (w ostatnich latach de facto jako zwierzchnik Fińskiego Kościoła Prawosławnego)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ ВЫБОРГСКОЕ ВИКАРИАТСТВО
- ↑ a b c d Финляндская епархия. [dostęp 2012-12-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-21)].
- ↑ Ronald G. Roberson, Chrześcijańskie Kościoły Wschodnie, Krzysztof Bielawski (tłum.) i inni, Bydgoszcz: Homini, 1998, ISBN 83-909040-3-9, OCLC 749166309.
- ↑ ЖУРНАЛ № 16