Harry Potter i przeklęte dziecko

Harry Potter i przeklęte dziecko

Palace Theatre z widoczną reklamą sztuki
Reżyseria	John Tiffany
Scenariusz	Jack Thorne John Tiffany (historia) J.K. Rowling (historia)
Główne role	Jamie Parker Paul Thornley Noma Dumezweni Poppy Miller Alex Price Sam Clemmett Anthony Boyle
Muzyka	Imogen Heap
Dekoracje i kostiumy	Christine Jone Katrina Lindsay
Typ spektaklu	dramat, fantasy
Język	angielski
Data premiery	30 lipca 2016
Miejsce premiery	Palace Theatre, Londyn

Harry Potter i przeklęte dziecko (ang. Harry Potter and the Cursed Child) – brytyjska westendowa sztuka teatralna napisana przez Jacka Thorne’a na podstawie historii J.K. Rowling, Johna Tiffany’ego i samego Thorne’a. Pokazy przedpremierowe rozpoczęły się 7 czerwca 2016 w londyńskim Palace Theatre, a oficjalna premiera miała miejsce 30 lipca. Na Broadwayu Przeklęte dziecko zadebiutowało 18 kwietnia 2018 w Lyric Theatre, podczas gdy przedpremiery trwały od 16 marca. Zarówno w Londynie, jak i w Nowym Jorku główne role grają ci sami aktorzy – Anthony Boyle, Sam Clemmett, Noma Dumezweni, Poppy Miller, Jamie Parker, Alex Price i Paul Thornley.

Historia osadzona jest dziewiętnaście lat po wydarzeniach z Insygniów Śmierci i koncentruje się na relacji Harry’ego Pottera z jego młodszym synem, Albusem Severusem Potterem, rozpoczynającym naukę w Szkole Magii i Czarodziejstwa w Hogwarcie. Sztuka reklamowana jest jako ósma część serii Harry Potter.

Przeklęte dziecko spotkało się z pozytywnym przyjęciem ze strony krytyków, chociaż scenariusz krytykowany był przez fandom Harry’ego Pottera. W 2017 roku sztuka otrzymała rekordową liczbę jedenastu nominacji do Laurence Olivier Award, ostatecznie wygrywając w dziewięciu kategoriach, w tym dla najlepszej oryginalnej sztuki dramatycznej. W 2018 roku broadwayowska wersja zdobyła sześć Tony Awards – również dla najlepszej sztuki dramatycznej. Wersja amerykańska pobiła również rekord wszech czasów pod względem zysków ze sprzedaży biletów w ciągu jednego tygodnia – pomiędzy 24. a 30 grudnia 2018 zarobiła ponad 2,5 mln dolarów.

W czerwcu 2021 zespół odpowiadający za produkcję wersji broadwayowskiej ogłosił, że od listopada 2021 Przeklęte dziecko wystawiane będzie w jednej części, podobnie jak mające zadebiutować w 2022 roku inscenizacje w San Francisco i Toronto. W Londynie, Melbourne i Hamburgu nadal wystawiana ma być wersja dwuczęściowa.

Fabuła

Rok 2017. Harry i Ginny Potterowie odprowadzają na pociąg swojego syna Albusa rozpoczynającego pierwszy rok nauki w Hogwarcie. Harry pracuje w Ministerstwie Magii jako dyrektor Departamentu Przestrzegania Prawa Czarodziejów, a Ginny jako redaktorka działu sportowego „Proroka Codziennego”. Swoją córkę, Rose, na pociąg odprowadzają również minister magii Hermiona Weasley i jej mąż, Ron, który wraz ze swoim bratem George’em prowadzi sklep Magiczne Dowcipy Weasleyów. W pociągu do Hogwartu Albus zaprzyjaźnia się ze Scorpiusem Malfoyem, synem Astorii i Dracona – dawnego wroga Harry’ego. Scorpius, w przeciwieństwie do swojego ojca, jest uprzejmy i chętny do nauki. Po dotarciu chłopców do Hogwartu uczniowie i grono pedagogiczne są zaskoczeni, gdy Tiara Przydziału przydziela Albusa do Slytherinu, podczas gdy wszyscy Potterowie i Weasleyowie należeli wcześniej do Gryffindoru.

Obaj chłopcy przez następnych kilka lat są dręczeni przez innych uczniów – Albus ze względu na to, że nie potrafi dorównać legendzie ojca, a Scorpius z powodu plotek, jakoby był synem Lorda Voldemorta. Z czasem Astoria umiera na śmiertelną chorobę, a Harry i Albus oddalają się od siebie, ponieważ chłopak nie potrafi żyć w cieniu ojca, Harry zaś nie wie, jak poradzić sobie z tym problemem. Albus oddala się również od Rose, z którą wcześniej się przyjaźnił. Przed rozpoczęciem czwartego roku nauki Albus wdaje się w kłótnię z ojcem, który stwierdza, że czasami wolałby, żeby Albus nie był jego synem. Albus ze złości wylewa eliksir miłosny na kocyk Harry’ego – jedyną jego pamiątkę z dzieciństwa.

Harry wchodzi w posiadanie potężniejszej wersji zmieniacza czasu, pozwalającego podróżować dalej w przeszłość i zmieniać historię. W tym samym czasie ponownie zaczyna dokuczać mu blizna, przez co zaczyna sądzić, że Voldemort może powrócić. Amos Diggory, znajdujący się pod opieką swojej siostrzenicy Delphi, prosi Harry’ego, żeby użył zmieniacza i zapobiegł śmierci jego syna, Cedrika. Harry nie zgadza się, jednak rozmowę podsłuchuje Albus, który przekonuje Scorpiusa, żeby pomógł mu zdobyć zmieniacz. We dwójkę uciekają z ekspresu do Hogwartu i odwiedzają Amosa, a następnie sprzymierzają się z Delphi, mając zamiar ukraść zmieniacz z gabinetu Hermiony, wykorzystując do tego eliksir wielosokowy.

Wiedząc, że Cedrik zginął, wygrywając Turniej Trójmagiczny, chłopcy cofają się w czasie do 1994 roku i udają uczniów Durmstrangu, żeby nie dopuścić do jego zwycięstwa. Ich plan zawodzi, a wybrane przez nich przebranie wzbudza podejrzenia w Hermionie, która postanawia iść na bożonarodzeniowy bal z Ronem zamiast z Wiktorem Krumem. W rezultacie Ron nigdy nie staje się zazdrosny o Hermionę, co stanowiło kluczowy element do ich zejścia się. Podczas balu Ron zakochuje się w Padmie Patil, wskutek czego Hermiona staje się znerwicowaną i wredną nauczycielką obrony przed czarną magią.

Harry ma koszmary o Voldemorcie, coraz bardziej nabierając podejrzeń odnośnie do jego powrotu. Centaur Zakała mówi mu, że nad Albusem „zbierają się ciemne chmury”. Potter – przekonany, że to Scorpius stanowi zagrożenie dla jego syna – próbuje ich rozdzielić i przekonać dyrektor Hogwartu Minerwę McGonagall, żeby szpiegowała Albusa za pomocą Mapy Huncwotów. Przyjaźń chłopców zostaje na pewien czas zniszczona, ostatecznie jednak godzą się, kiedy Albus kradnie swojemu starszemu bratu pelerynę-niewidkę. Po rozmowie z Ginny i Draconem Harry ustępuje. Albus i Scorpius podejmują kolejną próbę uratowania Cedrika, tym razem zamierzając upokorzyć go podczas drugiego zadania Turnieju Trójmagicznego. Kiedy Scorpius powraca do teraźniejszości odkrywa, że nie ma z nim Albusa. Od Dolores Umbridge dowiaduje się, że Harry nie żyje, a Lord Voldemort przejął władzę nad światem czarodziejów.

Scorpius odkrywa, że Cedrik – ośmieszony wskutek jego działań – dołączył do śmierciożerców i zabił Neville’a Longbottoma, przez co Nagini nie zginęła, a Voldemort zwyciężył w bitwie o Hogwart. Po śmierci Harry’ego Voldemortowi udało się przekształcić Ministerstwo Magii w dyktatorski reżim, na czele którego stoi tajemnicza postać znana jako „Lelek Wróżebnik”. W nowej rzeczywistości Scorpius zostaje prefektem naczelnym i gwiazdą quidditcha, pomagając nauczycielom i innym uczniom nękać mugolaków. Umbridge zostaje dyrektorką Hogwartu, patrolującą szkołę w towarzystwie dementorów i reaktywującą Brygadę Inkwizycyjną, na czele której stoi Scorpius.

Z pomocą Rona, Hermiony i Severusa Snape’a – ostatnich członków ruchu oporu przeciwko Voldemortowi, którzy poświęcają się w walce z dementorami – udaje mu się użyć zmieniacza czasu i przywrócić oryginalny bieg historii. Albus zaczyna nawiązywać nić porozumienia z Harrym. Zdając sobie sprawę z zagrożenia, jakim jest zmieniacz czasu, chłopcy próbują go zniszczyć wraz z Delphi. Scorpius zauważa u niej tatuaż z lelkiem wróżebnikiem, zdając sobie sprawę, że to ona stała na czele Ministerstwa Magii w alternatywnej linii czasu. Dziewczyna bierze ich za zakładników i wyjawia, że jej celem jest przywrócenie wersji świata, w której wygrywa Voldemort. Harry i Draco dowiadują się od Amosa, że Delphi rzuciła na niego urok, żeby uważał ją za swoją siostrzenicę. Delphi cofa chłopaków w czasie do trzeciego zadania Turnieju Trójmagicznego, jednak ci uniemożliwiają jej zrealizowanie swojego planu. Ta ponownie używa zmieniacza, przenosząc ich w przeszłość, a następnie niszczy urządzenie, uniemożliwiając im powrót. Harry, Draco, Ginny, Hermiona i Ron odkrywają w jej pokoju zapiski z przepowiednią powrotu Voldemorta oraz świadczące o tym, że jest jego córką.

Albus i Scorpius przenoszą się do nocy śmierci rodziców Harry’ego i zakładają, że Delphi zechce zabić go sama, zanim zrobi to Voldemort. Na dziecięcym kocyku Harry’ego zapisują niewidzialną dla oka wiadomość z datą i miejscem, do którego trafili, wiedząc, że w teraźniejszości będzie ona widoczna, ponieważ Albus wylał na niego eliksir miłosny po kłótni. W teraźniejszości Draco wyjawia, że zmieniacz czasu używany przez chłopców był tylko prototypem, a on sam zakupił jego ulepszoną wersję. Harry odkrywa wiadomość i wraz z Draconem ruszają na pomoc. Czekając na Delphi dochodzą do wniosku, że ta będzie próbowała powstrzymać Voldemorta przed zabiciem Harry’ego, który będzie jego zgubą.

Używając transmutacji Harry udaje Voldemorta, by rozproszyć Delphi, którą ostatecznie udaje się obezwładnić. Postanawiają nie zabijać jej. Gdy pojawia się Voldemort, decydują się nie interweniować i pozwolić mu zabić Lily i Jamesa, nie chcąc ryzykować kolejnych poważnych konsekwencji w przyszłości. Po powrocie do teraźniejszości Delphi zostaje odesłana do Azkabanu. Chłopcy postanawiają być bardziej zaangażowani w życie szkoły. Scorpius zgłasza się do drużyny quidditcha Ślizgonów i zaprasza Rose na randkę. Harry i Albus odwiedzają grób Cedrika, gdzie Harry przeprasza za rolę, jaką odegrał w jego śmierci.

Geneza

W grudniu 2013 roku ujawniono, że od około roku trwają prace nad sztuką osadzoną w świecie Harry’ego Pottera, której premiera przewidziana jest na 2016 rok. Rowling stwierdziła wtedy, że sztuka będzie „poruszała nieopowiedziane wcześniej wątki z dzieciństwa Harry’ego jako sieroty i wyrzutka”. W maju 2014 roku autorka zaczęła zbieranie ekipy, która zajmie się realizacją projektu.

Sztuka została oficjalnie potwierdzona 27 czerwca 2015 roku, kiedy zapowiedziano, że jej premiera odbędzie się w połowie 2016 w Palace Theatre, ujawniono również jej tytuł. Ogłoszenie zbiegło się w czasie z osiemnastą rocznicą premiery Harry’ego Pottera i Kamienia Filozoficznego. Niedługo później Rowling stwierdziła, że sztuka nie będzie prequelem. Zapytana o wybór takiej formy zamiast kolejnej powieści odpowiedziała: „Kiedy widzowie ją zobaczą, na pewno zgodzą się, że jest to jedyne właściwe medium do opowiedzenia tej historii”. Zapewniła również, że przedstawi ona całkowicie nową fabułę, bez uciekania się do motywów poruszonych już w książkach. 24 września ogłoszono, że sztuka podzielona zostanie na dwie części, które będzie można obejrzeć tego samego dnia lub przez dwa kolejne wieczory. Tygodnik „The Spectator” opisał tę decyzję jako „dojenie krowy”, narzekając, że „fani będą musieli kupić dwa bilety, żeby mieć pewność, że poznają całą historię”. 23 października potwierdzono, że premiera odbędzie się 30 lipca 2016 roku.

Produkcja

Premiery
Miasto Teatr Premiera Ostatni pokaz Londyn Palace Theatre 30.07.2016 wciąż na afiszu Nowy Jork Lyric Theatre 22.04.2018 Melbourne Princess Theatre 23.02.2019 San Francisco Curran Theatre 01.12.2019 11.09.2022 Hamburg Mehr! Theater am Großmarkt 05.12.2021 wciąż na afiszu Toronto Ed Mirvish Theatre 31.05.2022 Tokio TBS Akasaka Act Shiatā 08.07.2022

Scenariusz Przeklętego dziecka został napisany przez Jacka Thorne’a na podstawie historii jego, J.K. Rowling i Johna Tiffany’ego. Niektóre strony internetowe jako scenarzystów wymieniają całą trójkę, jednak na oficjalnej stronie sztuki oraz wielu innych jako jedynego scenarzystę wymienia się Thorne’a. Reżyserem sztuki jest John Tiffany, choreografię ułożył Steven Hoggett, scenografię stworzyła Christine Jones, zaś muzykę skomponowała Imogen Heap. Za kostiumy odpowiada Katrina Lindsay, za oświetlenie Neil Austin, a za produkcję dźwięku Gareth Fry. Efekty specjalne stworzył Jeremy Chernick, za iluzje odpowiada Jamie Harrison, a za produkcję dźwięku Martin Lowe.

Producenci i Rowling rozpoczęli kampanię #KeepTheSecrets (pol. dochowaj tajemnic), prosząc widzów, którzy widzieli Przeklęte dziecko, żeby nie zdradzali spojlerów ze sztuki. Hasło takie wydrukowane jest na biletach i przypinkach rozdawanych podczas przerw. Osoby, które zakupiły bilety, otrzymują e-mail z filmikiem, w którym Rowling prosi o wsparcie kampanii.

West End

Przedpremiery w londyńskim Palace Theatre rozpoczęły się 7 czerwca 2016, a oficjalna premiera miała miejsce 30 lipca. Pierwotna pula biletów obejmowała rezerwacje do 18 września. Sprzedaż biletów dla osób, które zarejestrowały się wcześniej, rozpoczęła się 28 października 2015 roku, a dla pozostałych widzów dwa dni później. W ciągu ośmiu godzin sprzedaży uprzywilejowanej rozeszło się 175 tysięcy biletów, a możliwość rezerwacji przedłużono do stycznia 2017 roku. Sprzedaż dla grupy publicznej została przedłużona do 30 kwietnia 2017, a następnie do 27 maja. Bilety na premierę wycenione zostały na 30–130 funtów, jednak agencje sprzedaży biletów odsprzedawały je nawet za 3 tysiące funtów. Producenci zakazali takich praktyk, unieważniając bilety sprzedawane po zawyżonej cenie. Sztuka rekomendowana jest dla widzów od dziesiątego roku życia. W połowie lipca 2016 teatr rozpoczął piątkowe loterie, w ramach których udostępniano pulę czterdziestu biletów „w najlepszych miejscach”, które można było zakupić po niższej cenie.

20 grudnia 2015 roku ogłoszono główną obsadę, w której znaleźli się Jamie Parker jako Harry Potter, Noma Dumezweni jako Hermiona Weasley i Paul Thornley jako Ron Weasley. Wybór czarnoskórej aktorki na odtwórczynię Hermiony spotkał się z negatywnym odzewem ze strony fanów i wywołał burzliwe dyskusje w Internecie. W odpowiedzi Rowling stwierdziła, że książkowa Hermiona miała brązowe oczy i kręcone włosy, ale kolor jej skóry nigdy nie został w nich sprecyzowany. W rzeczywistości w książkach skóra Hermiony była opisana jako „biała” ze strachu, „bardzo brązowa” po wycieczce do Francji, była również określona jako „różowa” pod wpływem emocji. Hermiona jest przedstawiona jako biała na rysunkach autorstwa Rowling z 1999 roku oraz na okładkach książek. Łącznie w sztuce wystąpiło 42 aktorów, z kolei w odnowionej obsadzie na 2021 znalazło się 43 aktorów.

Broadway

Wejście do broadwayowskiego Lyric Theatre z widoczną reklamą sztuki

Przedpremierowe pokazy sztuki rozpoczęły się 16 marca 2018 roku w Lyric Theatre, a premiera miała miejsce 22 kwietnia. Swoje role z West Endu powtórzyli Clemmett, Boyle, Dumezweni, Miller, Parker, Price i Thornley. W celu sprostania wymaganiom technicznym Przeklętego dziecka, z sali teatru usunięto czterysta miejsc siedzących, a wejście przeniesiono na 43. Ulicę. Pierwsze bilety – na występy od 16 marca do 18 listopada 2018 – trafiły do sprzedaży 18 października 2017. Według szacunków „The New York Times” Harry Potter i przeklęte dziecko jest najdroższą niebroadwayowską sztuką w historii, a produkcja kosztowała około 68 mln dolarów. 12 marca 2020 wstrzymano dalsze pokazy ze względu na pandemię Covidu-19. 12 lipca 2021 ogłoszono, że sztuka zostanie wznowiona 12 listopada, jednak już w formie jednoczęściowej.

Melbourne

24 października 2017 Michael Cassel Group zapowiedziała produkcję australijskiej wersji przedstawienia. Przedpremiery zaczęły się 18 stycznia 2019 w Princess Theatre, który podpisał dwuletnią umowę na wyłączność pokazywania Przeklętego dziecka, a premiera miała miejsce 23 lutego. 2 sierpnia 2018 ruszyła przedsprzedaż biletów – w ciągu czterech dni, zanim stały się one dostępne publicznie, sprzedano ich ponad 200 tysięcy.

2 listopada ujawniono obsadę 35 aktorów, którzy wezmą udział w australijskiej wersji, wśród których znaleźli się m.in. Gareth Reeves jako Harry Potter, Paula Arundell jako Hermiona Granger, Gyton Grantley jako Ron Weasley, Lucy Goleby jako Ginny Potter, Sean Rees-Wemyss jako Albus Potter, Tom Wren jako Draco Malfoy i William McKenna jako Scorpius Malfoy.

Pozostałe wersje

22 maja 2019 zapowiedziano kanadyjską premierę Przeklętego dziecka – sztuka miała być wystawiana w Ed Mirvish Theatre w Toronto. Ze względu na pandemię Covidu-19 premiera została przesunięta na maj 2022. W Kanadzie prezentowana będzie jednoczęściowa wersja opracowana z myślą o Broadwayu.

Premiera pierwszej nieanglojęzycznej wersji przedstawienia, Harry Potter und das verwunschene Kind, miała odbyć się 15 marca 2020 w hamburskim Mehr! Theater am Großmarkt, jednak ze względu na pandemię została przełożona na październik 2020, a następnie na 11 kwietnia 2021. Obecna prapremiera planowana jest na 23 listopada 2021, a premiera na 5 grudnia. Przedsprzedaż biletów ruszyła w maju 2019, a do lutego 2020 sprzedano ich ponad 250 tys. Na potrzeby Przeklętego dziecka zmodernizowano teatr, przeznaczając na ten cel około 42 mln euro. W niemieckiej wersji wystąpią m.in. Markus Schöttl jako Harry Potter, Gillian Anthony jako Hermiona, Sebastian Witt jako Ron, Sarah Schütz jako Ginny Potter, Vincent Lang jako Albus i Mathias Reiser jako Scorpius.

Na 8 lipca 2022 planowana jest premiera wersji japońskiej, Harii Pottā to noroi no ko (jap. ハリー・ポッターと呪いの子). Spektakl, realizowany we współpracy z agencją talentów Horipro, wystawiany będzie w tokijskim TBS Akasaka Act Shiatā (jap. ＴＢＳ赤坂ＡＣＴシアター), mając być jednym z wydarzeń związanych z obchodami siedemdziesięciolecia Tokyo Broadcasting System. Będzie to druga nieanglojęzyczna i pierwsza wersja sztuki wystawiana w Azji.

Obsada

Postać	West End	Broadway	Melbourne	San Francisco	Hamburg	Tokio
Harry Potter	Jamie Parker		Gareth Reeves	John Skelley	Markus Schöttl	Tatsuya Fujiwara Kanji Ishimaru Osamu Mukai
Ron Weasley	Paul Thornley		Gyton Grantley	David Abeles	Sebastian Witt	Masahiro Ehara Hayata Tateyama
Hermiona Weasley	Noma Dumezweni		Paula Arundell	Yanna McIntosh	Jillian Anthony	Aoi Nakabeppu Sagiri Seina
Ginny Potter	Poppy Miller		Lucy Goleby	Angela Reed	Sarah Schütz	Erika Mabuchi Yuri Shirahane
Draco Malfoy	Alex Price		Tom Wren	Lucas Hall	Alen Hodzovic	Shin’ya Matsuda Shuntarō Miyao
Albus Severus Potter	Sam Clemmett		Sean Rees-Wemyss	Benjamin Papac	Vincent Lang	Haru Fujita Kōhei Fukuyama
Scorpius Malfoy	Anthony Boyle		William McKenna	Jon Steiger	Mathias Reiser	Sōdai Kadota Rio Saitō
Rose Weasley	Cherrelle Skeete	Susan Heyward	Manali Datar	Folami Williams	Madina Frey	Natsumi Hashimoto
Młoda Hermiona					brak danych	brak danych
Delphini Diggory	Esther Smith	Jessie Fisher	Madeleine Jones	Emily Juliette Murphy	Kristina Peters	Sayuri Hōi Karen Iwata
Craig Bowker jr	Jeremy Ang Jones	Joshua DeJesus	Slone Sudiro	Irving Dyson jr	Robin Cadet	brak danych
Jęcząca Marta	Annabel Baldwin	Lauren Nicole Cipoletti	Gillian Cosgriff	Brittany Zeinstra	Glenna Weber	Karen Miyama
Lily Potter						brak danych
Polly Chapman	Claudia Grant	Madeline Weinstein	Jessica Vickers	Lauren Zakrin	Felicitas Bauer
Vernon Dursley	Paul Bentall	Byron Jennings	David Ross Patterson	Andrew Long	Uwe Serafin
Severus Snape
Lord Voldemort
Rubeus Hagrid	Chris Jarman	Brian Abraham	Soren Jensen	Julian Rozzell jr	Hans-Jürgen Helsig
Tiara Przydziału						Masami Kiba
Yann Fredericks	Jenet Le Lacheur	Jess Barbagallo	Connor Sweeney	Corey Hedy	Christian Bock	brak danych
Petunia Dursley	Helena Lymbery	Kathryn Meisle	Hannah Waterman	Katherine Leask	Heidi Jürgens
Dolores Umbridge
Rolanda Hooch				Theo Allyn	Michaela Schmid
Amos Diggory	Barry McCarthy	Edward James Hyland	George Henare	Charles Janasz	Fritz Hille	Ki’ichi Fukui
Albus Dumbledore						brak danych
Wiedźma z wózkiem	Sandy McDade	Geraldine Hughes	Debra Lawrance	Katherine Leask	Heidi Jürgens
Minerwa McGonagall				Shannon Cochran	Anita Maria Gramser	Ikue Sakakibara, Hitomi Takahashi
Cedrik Diggory	Tom Milligan	Benjamin Wheelwright	David Simes	William Bednar-Carter	Felix Radcke	brak danych
James Syriusz Potter
James Potter
Dudley Dursley	Jack North	Joey LaBrasca	Hamish Johnston	Tuck Sweeney	Nicolai Schwab
Karl Jenkins
Wiktor Krum			Connor Sweeney
Zakała	Nuno Silva	David St. Louis	Iopu Auva’a	Logan James Hall	Fernando Spengler
Młody Harry Potter	Rudi Goodman Alfred Jones Bili Keogh Ewan Rutherford Nathaniel Smith Dylan Standen	Will Coombs Landon Maas	Alfie Hughes Ezra Justin Archie Pitcher Zakaria Rahhali	Elijah Cooper Tyler Patrick Hennessy	Jonah Winkler
Lily Luna Potter	Zoe Brough Cristina Fray Christiana Hutchings	Olivia Bond Brooklyn Shuck	Sasha Turinui Ruby Hall Sienna Conti	Natalia Bingham Natalie Schroeder	Jonna Eilrich

Zastępstwa

West End Harry Potter: Jamie Glover Ron Weasley: Thomas Aldridge Hermiona Granger: Rakie Ayola, Michelle Gayle Ginny Potter: Emma Lowndes Draco Malfoy: James Howard

Broadway Harry Potter: James Snyder Hermiona Granger: Jenny Jules

Publikacja scenariusza

Harry Potter i przeklęte dziecko

Harry Potter and the Cursed Child

Autor	Jack Thorne, John Tiffany, J.K. Rowling
Typ utworu	dramat, fantasy
Data powstania	2016
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Londyn
Język	angielski
Data wydania	31 lipca 2016
Wydawca	Little, Brown and Company
Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego	22 października 2016
Wydawca	Media Rodzina
Przekład	Małgorzata Hesko-Kołodzińska, Piotr Budkiewicz
poprzednia Harry Potter i Insygnia Śmierci następna brak

10 lutego 2016 roku zapowiedziano wydanie scenariusza obu części sztuki w formie książkowej jako Harry Potter i przeklęte dziecko: Część pierwsza i druga (ang. Harry Potter and the Cursed Child Parts One and Two). Trafiła ona do sprzedaży 31 lipca 2016 roku, w dzień urodzin Harry’ego Pottera i Rowling. Wydanie to, na stronie tytułowej opatrzone podtytułem Edycja specjalna na potrzeby prób teatralnych (ang. Special Rehearsal Edition), bazowało na pierwszej wersji scenariusza, na podstawie którego odbywały się próby. 25 lipca 2017 do sprzedaży trafiło Wydanie poszerzone (ang. Definitive Collector’s Edition), uwzględniające zmiany wprowadzone w scenariuszu od czasu premiery, a dodatkowo zawierający wywiad z Thorne’em i Tiffanym, drzewo genealogiczne Harry’ego Pottera oraz oś czasu z najważniejszymi wydarzeniami w uniwersum. W Polsce scenariusz ukazał się 22 października 2016 roku nakładem wydawnictwa Media Rodzina, dotychczasowego wydawcy Harry’ego Pottera, z kolei Wydanie poszerzone – 2 października 2019.

Odbiór

Ze strony krytyków

Sztuka spotkała się z pozytywnym przyjęciem ze strony krytyków. Część widzów i recenzentów chwaliła dobór obsady i grę aktorską, wielu kwestionowało jednak jakość scenariusza i to, jak ma się on do siedmiu części Harry’ego Pottera. Recenzenci „The Independent”, „London Evening Standard”, „The Stage” i portalu WhatsOnStage.com przyznali Przeklętemu dziecku pięć gwiazdek. Taką samą ocenę wystawił recenzent „The Telegraph”, jednak z zastrzeżeniem, że „są pewne zgrzyty”. Michael Billington z „The Guardian” ocenił sztukę na cztery gwiazdki.

Szczególnym uznaniem cieszył się występ Anthony’ego Boyle’a jako Scorpiusa Malfoya. Według WhatsOnStage.com był to „występ otwierający drzwi do kariery”, z kolei „The Wall Street Journal” opisał jego występ jako „przełomowy”. Matt Trueman z „Variety” stwierdził, że „Boyle naprawdę się wyróżnia”; zarówno on, jak i Henry Hitchings z „London Evening Standard” uznali, że jego rola może być tą, która najbardziej spodoba się widzom i fanom.

Ze strony fanów

Odbiór Przeklętego dziecka ze strony fanów Harry’ego Pottera był różny. Część oceniła sztukę pozytywnie, chwaląc przedstawione w niej postacie, w tym przede wszystkim Scorpiusa Malfoya. Niektórzy uznali, że dialogi pomiędzy znajomymi bohaterami były „na miejscu”, uznając całość za wierną kontynuację książek. Wskazywano również, że utwór rzuca więcej światła na relacje pomiędzy postaciami, chociażby pomiędzy Harrym a Dumbledore’em. Pozytywny odbiór wykazywali przede wszystkim ci fani, którzy obejrzeli sztukę.

Część fanów uznała, że przedstawiona w Przeklętym dziecku historia jest „niczym fan fiction”, uważając ją za słabo napisaną i negującą ustanowione wcześniej zasady uniwersum, w tym przede wszystkim te dotyczące podróży w czasie. Krytykowano stylistykę i fabułę, w ramach której scenarzyści mieli odgrzewać wykorzystane już wcześniej wątki fabularne (jak zmieniacz czasu czy śmierć Cedrika Diggory’ego) i nadużywać motywów właściwych dla fantasy i fantastyki naukowej. Ze względu na niezgodność z logiką świata przedstawionego w książkach, część fanów uznaje sztukę za utwór niekanoniczny dla serii Harry Potter.

Wersja książkowa

Scenariusz wydany w formie książkowej spotkał się z mieszanym przyjęciem – średnia ocena czytelników w serwach Goodreads i Lubimyczytać.pl wynosi odpowiednio 3,56/5 i 6,3/10. Recenzent serwisu IGN w recenzji zwieńczonej oceną 5,5/10 stwierdził, że „Harry Potter i przeklęte dziecko to słaba kontynuacja przygód Harry’ego. Mimo iż książka posiada pewien urok świata magii, to daleko jej do oryginalnego cyklu”, z kolei Julia Świerczyńska z Nerdheim.pl ocenę 5/10 uzasadniła: „Harry Potter i przeklęte dziecko jest stanowczo prezentem słodko-gorzkim. Mimo powrotu ukochanych bohaterów i możliwości poznania ich dalszych losów, sposób prowadzenia historii oraz jej jakość pozostawiają wiele do życzenia”. Recenzent serwisu naekranie.pl stwierdził, że scenariusz sam w sobie jest słabej jakości, a Przeklęte dziecko większe wrażenie robi jako sztuka teatralna. W podobnym tonie wypowiedział się Tomasz Laba z portalu Spider’s Web, w recenzji spektaklu stwierdzając: „uważam, że J.K. Rowling zrobiła wielką krzywdę Przeklętemu dziecku, gdy zdecydowała się wydać scenariusz sztuki w wersji książkowej”.

W Stanach Zjednoczonych i Kanadzie w ciągu dwóch dni od premiery sprzedano ponad dwa miliony egzemplarzy książki. W Wielkiej Brytanii w pierwszym tygodniu rozeszło się 847 885 kopii. Do czerwca 2017 w Stanach Zjednoczonych sprzedano ponad 4,5 mln egzemplarzy. Według CNN, Przeklęte dziecko było najczęściej kupowaną w przedsprzedaży książką w 2016 roku.

Oskarżenia o queerbaiting

Przedmiotem pewnych kontrowersji stało się przedstawienie przyjaźni Albusa Pottera i Scorpiusa Malfoya, w opinii części odbiorców noszącej znamiona „niejednoznacznie homoerotycznej”, co zostało uznane za queerbaiting – praktykę polegającą na sugerowaniu przez autora zażyłości pomiędzy postaciami tej samej płci, ale bez potwierdzania jej. Według Johna Tiffany’ego, w przypadku Przeklętego dziecka „nieodpowiednie byłoby bezpośrednie odnoszenie się do orientacji seksualnej nastolatków”.

Nagrody i nominacje

Wersja westendowa

Rok	Nagroda	Kategoria	Nominowany	Wynik
2016	Evening Standard Theatre Award	Najlepsza sztuka		wygrana
		Najlepszy reżyser	John Tiffany	nominacja
		Najlepsza scenografia	Christine Jones	nominacja
		Najlepszy debiutant	Anthony Boyle	nominacja
	Critics’ Circle Theatre Awards	Najlepszy reżyser	John Tiffany	wygrana
		Najlepsza scenografia	Christine Jones	wygrana
		Najbardziej obiecujący debiutant	Anthony Boyle	wygrana
2017	18. WhatsOnStage Award	Najlepsza oryginalna sztuka dramatyczna		wygrana
		Najlepszy aktor w dramacie	Jamie Parker	wygrana
		Najlepszy aktor drugoplanowy w dramacie	Anthony Boyle	wygrana
			Paul Thornley	nominacja
		Najlepsza aktora drugoplanowa w dramacie	Poppy Miller	nominacja
			Noma Dumezweni	wygrana
		Najlepsza reżyseria	John Tiffany	wygrana
		Najlepsze kostiumy	Katrina Lindsay	nominacja
		Najlepsza scenografia	Christine Jones	wygrana
		Najlepsze oświetlenie	Neil Austin	wygrana
		Najlepsza oprawa wizualna	Finn Ross i Ash Woodward	wygrana
	Laurence Olivier Award	Najlepsza oryginalna sztuka dramatyczna		wygrana
		Najlepszy reżyser	John Tiffany	wygrana
		Najlepszy aktor	Jamie Parker	wygrana
		Najlepsza aktorka drugoplanowa	Noma Dumezweni	wygrana
		Najlepszy aktor drugoplanowy	Anthony Boyle	wygrana
		Najlepsze kostiumy	Katrina Lindsay	wygrana
		Najlepsza scenografia	Christine Jones	wygrana
		Najlepszy projekt dźwięku	Gareth Fry	wygrana
		Najlepsze oświetlenie	Neil Austin	wygrana
		Najlepsza choreografia	Steven Hoggett	nominacja
		Osiągnięcie muzyczne	Imogen Heap	nominacja
2018	19. WhatsOnStage Award	Najlepsza sztuka westendowa		wygrana
		Najlepszy plakat		wygrana

Wersja broadwayowska

Rok	Nagroda	Kategoria	Nominowany	Wynik
2018	Tony Awards	Najlepsza sztuka dramatyczna		wygrana
		Najlepszy aktor w sztuce dramatycznej	Jamie Parker	nominacja
		Najlepszy aktor drugoplanowy w sztuce dramatycznej	Anthony Boyle	nominacja
		Najlepsza aktorka drugoplanowa w sztuce dramatycznej	Noma Dumezweni	nominacja
		Najlepsza reżyseria – sztuka dramatyczna	John Tiffany	wygrana
		Najlepsza choreografia	Steven Hoggett	nominacja
		Najlepsza scenografia	Christine Jones	wygrana
		Najlepsze kostiumy	Katrina Lindsay	wygrana
		Najlepsze oświetlenie	Neil Austin	wygrana
		Najlepszy projekt dźwięku	Gareth Fry	wygrana
	Drama Desk Awards	Najlepszy aktor drugoplanowy w sztuce dramatycznej	Anthony Boyle	nominacja
		Najlepsza reżyseria – sztuka dramatyczna	John Tiffany	wygrana
		Najlepsza muzyka – sztuka dramatyczna	Imogen Heap	wygrana
		Najlepsze kostiumy	Katrina Lindsay	nominacja
		Najlepsze oświetlenie	Neil Austin	wygrana
		Najlepsza oprawa wizualna	Finn Ross i Ash Woodward	wygrana
		Najlepszy projekt dźwięku	Gareth Fry	wygrana
		Najlepsze peruki i fryzury	Carole Hancock	nominacja
	Outer Critics Circle Awards	Najlepsza sztuka oryginalna		wygrana
		Najlepszy aktor drugoplanowy w sztuce dramatycznej	Anthony Boyle	nominacja
		Najlepsza ścieżka dźwiękowa (Broadway lub Off-Broadway)	Imogen Heap	nominacja
		Najlepsza reżyseria – sztuka dramatyczna	John Tiffany	wygrana
		Najlepsza choreografia	Steven Hoggett	nominacja
		Najlepsza scenografia – dramat lub musical	Christine Jones	wygrana
		Najlepsze kostiumy – dramat lub musical	Katrina Lindsay	nominacja
		Najlepsze oświetlenie – dramat lub musical	Neil Austin	wygrana
		Najlepsza oprawa wizualna – dramat lub musical	Finn Ross and Ash Woodward	wygrana
		Najlepszy projekt dźwięku – dramat lub musical	Gareth Fry	wygrana
	Drama League Awards	Najlepsza sztuka dramatyczna – Broadway lub Off-Broadway		wygrana
		Najlepszy występ	Anthony Boyle	nominacja
			Noma Dumezweni	nominacja
2020	Nagroda Grammy	Najlepsza ścieżka dźwiękowa – teatr	Imogen Heap (producent i kompozytor)	nominacja

Wersja australijska

Rok	Nagroda	Kategoria	Nominowany	Wynik
2019	Helpmann Awards	Najlepsza sztuka		nominacja
		Najlepszy aktor w sztuce dramatycznej	William McKenna	nominacja
		Najlepsza aktorka w sztuce dramatycznej	Paula Arundell	nominacja
		Najlepsza ścieżka dźwiękowa	Imogen Heap	nominacja
		Najlepsza scenografia	Christine Jones	nominacja
		Najlepsze kostiumy	Katrina Lindsay	nominacja
		Najlepsze oświetlenie	Neil Austin	wygrana
		Najlepszy projekt dźwięku	Gareth Fry	nominacja

Bibliografia

• Jack Thorne, J.K. Rowling, John Tiffany: Harry Potter i przeklęte dziecko: Część pierwsza i druga. Małgorzata Hesko-Kołodzińska, Piotr Budkiewicz (tłum.). Poznań: Media Rodzina, 2016. ISBN 978-83-8008-916-7. (pol.).

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona spektaklu (ang. • niem. • jap.)