Jednorożec (heraldyka)
Jednorożec – baśniowe stworzenie, przedstawiane przede wszystkim jako koń z pojedynczym rogiem na czole. W innej wersji przypisywano mu brodaty łeb kozła, nogi i ogon byka i grzywę konia.
Przedstawienia
[edytuj | edytuj kod]Najczęściej wyobrażony w skoku lub wspiętym, trzyma wtedy swój róg poziomo w pozycji bojowej.
Symbolika
[edytuj | edytuj kod]Starożytni autorzy przypisywali mu dobroć, odwagę, moc i cnotę. Późniejsze wersje mówiły o nim jako o zwierzęciu groźnym i dzikim, symbolizującym siłę rycerską. Według legendy może być schwytany i oswojony tylko przez dziewicę. Z tej racji symbolizuje także czystość i dziewictwo. Uważano, że proszek z jego rogu leczy rany, zaś serce ma właściwości lecznicze, dlatego spotyka się go w godłach aptek. W Chinach, jednorożca nazywano qilin. Stanowił tam godło monarchy, symbolizując przede wszystkim sprawiedliwość. Legenda mówi, że miał ukazywać się na rozprawach sądowych, by zabić winnych i uwolnić niewinnych.
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Jednorożec pojawia się jako trzymacz w herbie Szkocji. Król Jakub VI dodał szkockiego jednorożca do herbu Wielkiej Brytanii jako trzymacz w miejsce walijskiego smoka. Legendarna nieprzyjaźń jednorożca i lwa długo symbolizowała napięte stosunki anglo-szkockie.
Polska heraldyka szlachecka
[edytuj | edytuj kod]Występuje w polskim herbie szlacheckim Bończa i jego odmianach, Ankwicz (z nobilitacji galicyjskiej), klejnocie herbu Albiński.
Polska heraldyka terytorialna
[edytuj | edytuj kod]Jednorożec jest jednym z elementów herbu gminy Jednorożec jako godło mówiące. Głowa jednorożca widnieje w herbie Lidzbarka i powiatu Działdowskiego, pół jednorożca to jeden z elementów herbu gminy Orońsko i gminy Zgierz.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Paweł Dudziński Alfabet heraldyczny, wydawnictwo Bertelsmann Publishing, Warszawa 1997, ISBN 83-7129-476-X
-
Herb miasta Ramosch, Szwajcaria
-
Dwa jednorożce w herbie Królestwa Szkocji
-
Herb miasta Schwäbisch Gmünd, Niemcy