Kisielin
50°51′44″N 24°48′55″E/50,862222 24,815278 Ruina kościoła Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Kisielinie | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Rejon | |||||
| Wysokość |
205 m n.p.m. | ||||
| Populacja • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+380 3374 | ||||
| Kod pocztowy |
45514 | ||||
Położenie na mapie obwodu wołyńskiego  | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
| 50°51′44″N 24°48′55″E/50,862222 24,815278
| |||||
Kisielin (ukr. Кисилин) – wieś w rejonie łokackim obwodu wołyńskiego Ukrainy. Zamieszkuje ją 331 osób.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Kisielin założono w 1451. W 1545 był własnością Piotra Kierdejowicza Mylskiego, a w 1570 Olizara Kierdeja. Później własność rodziny Kisielów – w 1625 Ostafi Kisiel był rządcą szkoły, w której krzewiono idee braci polskich.
Młodzież wielkopolska, żądna światła, gdy widziała dla siebie zamkniętemi podwoje rakowskiej uczelni, dążyła do Kisielina... [1].
Wojewoda Adam Kisiel był ostatnim prawosławnym senatorem I Rzeczypospolitej. W czasach kolejnego dziedzica Kisielina – Jerzego Czaplica do Kisielina przeniosła się kadra naukowa zlikwidowanej w 1638 Akademii Rakowskiej. Nauczanie, w którym brał udział m.in. Andrzej Wiszowaty, trwało jednak tylko do 1644, kiedy wyrokiem Trybunału Lubelskiego zabroniono go. Szkoły zlikwidowano, a zbór braci polskich został zamieniony na kościół katolicki.
W 1643 w Kisielinie urodził się Jakub Teodor Trembecki – polski poeta, kolekcjoner tekstów literackich.
W 1720 karmelici wznieśli w Kisielinie murowany kościół parafialny pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny.
W 1870 miasteczko było miejscowością gminną powiatu włodzimierskiego i liczyło 598 mieszkańców – znajdowała się wówczas w niej ...cerkiew, kościół, 3 izraelskie domy modlitwy, gorzelnia, 15 sklepów, 6 rzemieślników. W miasteczku miał znajdować się także pałac[2]. W początku XX w. Kisielin liczył 1471 mieszkańców, a cała gmina obejmowała 56 miejscowości[3].
W latach 1921–1939 istniała gmina Kisielin.
Podczas II wojny światowej Kisielin był miejscem kilku masowych zbrodni. 19 sierpnia 1941 na obrzeżu miejscowości Niemcy rozstrzelali 2 sowieckich aktywistów i 48 Żydów. Kolejna egzekucja odbyła się 12 (bądź 15[4]) sierpnia 1942, kiedy Niemcy wraz z ukraińską policją rozstrzelali 500-550 Żydów z miejscowego getta[5].
11 lipca 1943 podczas rzezi wołyńskiej w wyniku napaści UPA na Polaków uczestniczących w mszy świętej w kościele zginęło około 90 osób[4].
Dzisiejszy Kisielin to niewielka osada, która zatraciła zupełnie miejski charakter. Miejsce dawnego rynku zajmuje pole. Do czasów współczesnych nie przetrwała również większość znaczącej zabudowy, jak pałac, szkoła czy remiza strażacka. W centrum dzisiejszego Kisielina stoi niewielka cerkiew prawosławna, która służy mieszkańcom wsi[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Marian Karol Dubiecki, Na kresach i za kresami, str. 229
- ↑ Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa: Władysław Walewski, 1883 t. IV s. 109.
- ↑ Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Józef Krzywicki: Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa: Władysław Walewski z zasiłku Kasy pomocy dla osób pracujących na polu naukowem im. D-ra Mianowskiego, 1902 t. XV cz. II s. 78.
- ↑ a b Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, t. 1, Warszawa: „von borowiecky”, 2000, s. 159-162, ISBN 83-87689-34-3, OCLC 749680885.
- ↑ Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Moskwa 2009, ISBN 978-5-8243-1296-6 s.413
- ↑ Maciej Witaszek, Na tropie przodków, [dostęp 2013-11-07].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Kisielin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 109.
- Kisielin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 78.
- Plan miasteczka i lista mieszkańców z 1939. wolyn.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-29)].
- Wzmianka w przewodniku po Wołyniu z 1929 r.. wolyn.ovh.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-10)].
- Maciej Witaszek, Na tropie przodków, http://natropieprzodkow.blogspot.com/2013/11/kisielin.html