Krystyna Maria de France

Krystyna Maria de France
	księżna Sabaudii
Okres	od 1630; do 1637
Jako żona	Wiktora Amadeusza I
	regentka Sabaudii
Okres	od 1637; do 1663
W imieniu	Franciszka Hiacynta (do 1638); Karola Emanuela II
	Dane biograficzne
Dynastia	Burbonowie
Data urodzenia	10 lutego 1606
Data śmierci	27 grudnia 1663
Ojciec	Henryk IV Burbon
Matka	Maria Medycejska
Mąż	Wiktor Amadeusz I
Dzieci	Ludwik Amadeusz,; Franciszek Hiacynt,; Karol Emanuel II,; Ludwika Krystyna,; Małgorzata Jolanta,; Adelajda Henrietta,; Katarzyna Beatrice
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ten artykuł od 2015-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Krystyna Maria de France, fr. Christine de France, Chrétienne, wł. Maria Cristina di Francia, Madama Reale (ur. 10 lutego 1606, zm. 27 grudnia 1663) – regentka Sabaudii w latach 1637–1663.

Życiorys

Urodziła się w Paryżu jako córka króla Francji – Henryka IV i jego drugiej żony – Marii Medycejskiej. Była młodszą siostrą króla Ludwika XIII i Elżbiety, królowej Hiszpanii. Była starszą siostrą Mikołaja i Gastona, książąt Orleanu oraz Hernyki Marii, królowej Anglii.

10 lutego 1619 w Paryżu poślubiła Wiktora Amadeusza I, księcia Sabaudii (syna Karola Emanuela I, księcia Sabaudii, i Katarzyny Michaliny Habsburg, księżniczki hiszpańskiej). Wiktor Amadeusz został księciem po śmierci swojego ojca, w 1630, ale zmarł już w 1637. Krystyna Maria była mocną, śmiałą kobietą i dlatego udało jej się zostać regentką podczas rządów jej dwóch kolejnych synów; najpierw Franciszka Hiacynta, następnie Karola Emanuela II.

Bracia jej zmarłego męża – Maurycy Sabaudzki i jego młodszy brat Tomasz byli przeciwnikami regentki, jako Francuzki z pochodzenia. Kiedy w 1638 zmarł mały Franciszek Hiacynt, obaj bracia rozpoczęli piemoncką wojnę domową i uzyskali wsparcie Hiszpanii. Powstały dwie partie: principisti (sojusznicy książąt) i madamisti (sojusznicy Madama Reale). Po 4 latach walk, Krystyna Maria wygrała dzięki wsparciu Francji. Udało jej się zatrzymać księstwo dla jej syna, ale również ograniczyć wpływy francuskie w księstwie. Kiedy podpisano pokój w 1642 Maurycy zrezygnował z tytułu kardynała i poślubił swoją 14-letnią siostrzenicę – Ludwikę Krystynę, prosząc najpierw o dyspensę papieża Pawła V. Maurycy został później gubernatorem Nicei. Krystyna Maria zmarła w 1663, w Turynie.

Potomstwo Krystyny Marii i Wiktora Amadeusza I

Ludwik Amadeusz (1622–1628),
Franciszek Hiacynt (1632–1638),
Karol Emanuel II (1634–1675),
Ludwika Krystyna (1629–1692), żona jej wuja – Maurycego Sabaudzkiego,
Małgorzata Jolanta (1635–1663), żona Ranuccio II Farnese, księcia Parmy,
Adelajda Henrietta (1636–1676), żona Ferdynanda Marii Wittelsbacha, elektora Bawarii,
Katarzyna Beatrice (1636–1637).