Lotnisko Chopina w Warszawie
Lotnisko Chopina – Terminal A | |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||
Typ |
cywilne/wojskowe | ||||
Właściciel |
Polskie Porty Lotnicze (PPL) | ||||
Data otwarcia |
29 kwietnia 1934[1] | ||||
Kod IATA |
WAW | ||||
Kod ICAO |
EPWA | ||||
Strefa czasowa |
UTC +1 | ||||
Wysokość |
110 m n.p.m. | ||||
Statystyki ruchu (2023) | |||||
Liczba pasażerów |
18 472 491[2] | ||||
Cargo |
103 599 t[3] | ||||
Liczba operacji |
152 497[2] | ||||
Drogi startowe | |||||
| |||||
Położenie na mapie Warszawy | |||||
Położenie na mapie Polski | |||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |||||
52°09′57″N 20°58′02″E/52,165833 20,967222 | |||||
Strona internetowa |
Lotnisko Chopina w Warszawie (ang. Warsaw Chopin Airport, zwyczajowo Okęcie, kod IATA: WAW, kod ICAO: EPWA) – międzynarodowy port lotniczy znajdujący się w Warszawie. Został otwarty w 1934. Obsługuje loty rozkładowe, czarterowe i cargo.
Lotnisko Chopina jest położone na osiedlu Okęcie (od którego pochodzi jego zwyczajowa nazwa) w dzielnicy Włochy, w odległości około 8 km na południowy zachód od centrum miasta. Jest największym portem lotniczym w Polsce.
Lotnisko jest główną bazą Polskich Linii Lotniczych LOT i bazą operacyjną Wizz Air. Jego właścicielem jest spółka Polskie Porty Lotnicze.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Po 1918 zapadła decyzja o likwidacji lotniska mokotowskiego na Polu Mokotowskim i budowie zamiast niego trzech nowych lotnisk: wojskowego na Okęciu, cywilnego na Gocławiu oraz sportowego na Bielanach[4]. Lotnisko mokotowskie pełniło w tamtym czasie zarówno funkcję lotniska wojskowego, jak i cywilnego[4].
W planie regulacyjnym Warszawy z 1926 na nowe lotnisko wojskowe przeznaczono tereny na Okęciu i Paluchu o powierzchni 285 ha[5]. Projekt budowlany był oparty na nowoczesnych rozwiązaniach francuskich, zgodnie z którymi optymalnym kształtem lotniska było koło-elipsa lub wielobok, z centralnie położonym polem wzlotów i otaczającą go infrastrukturą (hangary, budynki administracyjne i magazyny)[6]. Od 1931 na budowane na Okęciu lotnisko wojskowe zaczęto przenosić z lotniska mokotowskiego 1 Pułk Lotniczy[4]. W 1932 przy nowym lotnisku powstała stacja meteorologiczna[7].
Z powodu planów zabudowania Pola Mokotowskiego podjęto decyzję o przeniesieniu na Okęcie także ruchu pasażerskiego[8]. Miała to być dla lotniska cywilnego lokalizacja tymczasowa (do czasu wybudowania nowego lotniska na Gocławiu)[4]. 29 kwietnia 1934 uroczyście otwarto tam nowy terminal, który przejął ruch pasażerski z lotniska mokotowskiego[1]. W uroczystości wzięli udział m.in. prezydent Ignacy Mościcki, premier Janusz Jędrzejewicz, korpus dyplomatyczny i dyrektorzy siedmiu europejskich linii lotniczych[1]. Mszę świętą odprawił biskup polowy Józef Gawlina[1].
Był to największy cywilno-wojskowy port lotniczy w II RP[9]. Na lotnisko prowadziła brama wjazdowa z górującą nad okolicą wieżą wysokości ok. 50 metrów, znajdująca się w rejonie skrzyżowania ulic Żwirki i Wigury i Komitetu Obrony Robotników[10]. Wokół lotniska powstał klaster przedsiębiorstw związanych z lotnictwem m.in. należąca do Państwowych Zakładów Lotniczych Wytwórnia Płatowców, Polskie Zakłady Skody (późniejsza Wytwórnia Silników PZL), Doświadczalne Warsztaty Lotnicze, a także Instytut Techniczny Lotnictwa[9]. Od 1933 w północnej części lotniska działała stacja meteorologiczna[11]. Latem 1934 oddano do użytku szeroką ul. Żwirki i Wigury, łączącą port lotniczy z ul. Wawelską i centrum miasta, obsadzoną zachowanymi do dzisiaj lipami[12][13]. W 1935 na terenie lotniska wojskowego odsłonięto 20-metrowy pomnik Józefa Piłsudskiego (zniszczony przez Niemców w 1944)[14].
Podczas obrony Warszawy we wrześniu 1939 od pierwszych godzin wojny lotnisko było celem ataków Luftwaffe[9]. Zbombardowano m.in. pas startowy, hangary i składy paliwa, przerwane zostały sieci: wodociągowa i elektryczna[9]. 8 września 1939 lotnisko zostało zajęte przez wojska niemieckie[9]. Zostało ono prowizorycznie naprawione, uporządkowano także zalegające polskie samoloty w celu umożliwienia wykonywania operacji lotniczych przez Luftwaffe[9]. 5 października 1939 na Okęciu wylądował samolot z Adolfem Hitlerem, który przyleciał do Warszawy w celu przyjęcia defilady zwycięstwa w Alejach Ujazdowskich[15].
W okresie okupacji niemieckiej lotnisko było wykorzystywane jako lotnisko transportowe[9]. Zbudowano m.in. betonową drogę startową na kierunku 300 stopni wraz z pomocniczymi drogami kołowania[9]. Stacjonowała tam część 1. Dywizji Lotniczej 6. Floty Powietrznej Roberta von Greima wyposażona w bombowce Junkers Ju 87 B[9]. W 1944, przed wybuchem powstania warszawskiego, na lotnisku znajdowało się 56 dział przeciwlotniczych[16]. W przejętych zakładach przemysłowych na Okęciu pracowali jeńcy wojenni i Żydzi[9].
1 sierpnia 1944, w godzinę „W”, lotnisko zostało zaatakowane przez żołnierzy 7 Pułku Piechoty AK „Garłuch” do których nie dotarła informacja o odwołaniu tego rozkazu. Atak zakończył się niepowodzeniem. Poległo ponad 120 powstańców, w tym wszyscy dowódcy[17].
W październiku 1944 Niemcy rozpoczęli stopniowe niszczenie infrastruktury lotniska. Przed wycofaniem się z Warszawy uszkodzili pas startowy i drogi kołowania[9] oraz wysadzili bramę wjazdową z wieżą[10].
Cywilną komunikację lotniczą z Okęcia wznowiono w marcu 1945[18].
Po wojnie zrezygnowano z planów budowy lotniska pasażerskiego na Gocławiu (do lat 70. działało tam lotnisko sportowe, na którego miejscu zbudowano osiedle mieszkaniowe Gocław-Lotnisko)[19][20]. W 1962 podjęto decyzję o rozbudowie Centralnego Portu Lotniczego Warszawa-Okęcie[21]. Prace zostały podzielone na trzy etapy[21]:
- budowa głównej drogi startowej i dróg pomocniczych,
- budowa zaplecza technicznego z budynkami Centrum Kontroli Ruchu Lotniczego,
- budowa nowego Międzynarodowego Dworca Lotniczego, płyty przeddworcowej dla samolotów i dwupasmowej dojazdowej z parkingiem.
Prace, prowadzone przy nieprzerwanej obsłudze pasażerów[21], zakończono w 1969[22][23]. Zespół dworca, wybudowany na podstawie projektu Jana i Krystyny Dobrowolskich i Aleksandra Włodarza (konstrukcje), składał się z hali pasażerskiej, oraz bloków techniczno-administracyjnego i towarowo-pocztowego[21]. W 1978 rozdzielono ruch pasażerów w hali na przyloty i odloty przenosząc przyloty do oddzielnego pawilonu[24].
W październiku 1962 przeniesiono stację meteorologiczną na południowo-zachodnią stronę lotniska, co jeszcze bardziej ograniczyło wpływ miejskiej wyspy ciepła na wyniki pomiarów[25].
W 1973 rozpoczęto prace nad przebudową Krajowego Dworca Lotniczego (również według projektu Jana i Krystyny Dobrowolskich)[21].
W 1980 wydłużono główną drogę startową o 700 metrów, dzięki czemu lotnisko może przyjmować wszystkie typy samolotów[24].
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Od momentu swojego otwarcia w 1934 lotnisko nosiło nazwy: Port Lotniczy Warszawa-Okęcie[26] i Centralny Port Lotniczy Warszawa-Okęcie[27].
W 2001 lotnisku nadano imię Fryderyka Chopina. W styczniu 2010 zarejestrowano w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego nową, obowiązującą obecnie formalnie nazwę, Lotnisko Chopina. Zmiana ta jest przedmiotem kontrowersji, i jak wskazuje wiele doniesień medialnych, nie zmieniła dominującej wśród mieszkańców miasta konwencji nazywania lotniska „Okęciem”[28][29]. Zmianę nazwy lotniska uzasadniano m.in. tym, iż nazwa Okęcie „jest nazwą zwyczajową znaną głównie Polakom, która z niczym szczególnym się nie kojarzy. Natomiast Lotnisko Chopina jest marką niosącą określone wartości, na bazie której znacznie łatwiej budować pozycję i rozpoznawalność portu w Polsce i na świecie”[30]. Wśród wspomnianych wartości władze lotniska wymieniały „klasę”, „wysoką kulturę”, „romantyzm” i „polskość”. Władze lotniska zadeklarowały jednocześnie, że nie jest ich zamiarem „zmiana normy językowej i całkowite wytępienie nazwy Okęcie z języka polskiego”[31].
Tradycyjna nazwa „Okecie” (bez polskiego „ę”) jest także wciąż używana jako identyfikator lotniska w systemach radiowej i elektronicznej łączności lotniczej. Nazwę „Warszawa-Okęcie” noszą także Placówka Straży Granicznej na lotnisku[32], obsługiwane przez nią przejście graniczne oraz zlokalizowany na lotnisku Wojskowy Port Lotniczy.
Roszczenia do gruntów zajmowanych przez lotnisko
[edytuj | edytuj kod]Właściciel lotniska toczy spór sądowy ze spadkobiercami rodziny Branickich, którzy domagają się odszkodowania w wysokości co najmniej 235 mln z tytułu bezumownego korzystania z ok. 30 ha gruntów, przejętych po wojnie przez Skarb Państwa na podstawie dekretu o reformie rolnej[33].
Przyszłość lotniska
[edytuj | edytuj kod]W listopadzie 2017 rząd Beaty Szydło podjął decyzję, że cywilny ruch lotniczy z Lotniska Chopina zostanie przejęty po 2027 przez nowo wybudowany Port Solidarność – Centralny Port Komunikacyjny (CPK) dla Rzeczypospolitej Polskiej w Stanisławowie w gminie Baranów, 45 km na zachód od Warszawy[34][35].
Osobny artykuł:Decyzja o dalszym funkcjonowaniu Lotniska Chopina ma zostać podjęta po opracowaniu w latach 2019–2020 studium wykonalności dla CPK[36].
Kalendarium
[edytuj | edytuj kod]- 1933 – Kosztem ponad 10 mln złotych ukończono budowę lotniska obejmującego trzy hangary, warsztaty, garaże, kotłownię oraz budynek dworca lotniczego wraz z betonową płytą postojową dla samolotów.
- 1934 – 29 kwietnia – uroczyste otwarcie lotniska przez prezydenta RP Ignacego Mościckiego. Przenosiny lotów z lotniska mokotowskiego. W pierwszym roku działalności lotnisko obsłużyło 10750 pasażerów.
- 1937 – Zainstalowano wyposażenie radionawigacyjne w postaci radiolatarni Lorentz – do lądowania w trudniejszych warunkach atmosferycznych.
- 1939 – Do września z lotniska utrzymywane były regularne połączenia lotnicze z 6 krajowymi oraz 17 zagranicznymi lotniskami.
- 1939–1945 – W czasie okupacji niemieckiej na terenie lotniska znajdowały się dwie szkoły lotnicze oraz zakład naprawczy Luftwaffe. Lotniskiem zarządzała spółka Junkers utrzymując na nim swój ośrodek badawczy. W okresie tym wybudowano na lotnisku pierwszą betonową drogę startową.
- 1945 – styczeń – Zniszczenie lotniska przez wycofujące się wojska niemieckie.
- 1969 – 27 kwietnia – Uroczyste oddanie do użytku Międzynarodowego Dworca Lotniczego[37] (MDL, użytkowany do 1992) i uruchomienie nowej linii autobusowej nr 175 do śródmieścia[37]
- 1975 – Oddanie do użytku Krajowego Dworca Lotniczego (KDL, obecnie Terminal General Aviation) przy ul. 17 Stycznia (od 2019 ul. Komitetu Obrony Robotników)
- 1979 – Oddanie do użytku nowej hali przylotów MDL (użytkowanej do 1992, po przebudowie zamieniona na terminal „Etiuda”).
- 1992 – 1 lipca – Oddanie do użytku Terminalu 1 (obecnie stara część Terminalu A, architektonicznie i funkcjonalnie zintegrowana z nową częścią w latach 2012–2015).
- 2004 – Otwarcie terminalu „Etiuda” dla tanich linii lotniczych.
- 2005 – Otwarcie Terminalu VIP Aviation (obecnie pod nazwą Terminal General Aviation) w zmodernizowanym budynku d. Krajowego Dworca Lotniczego przy ul. 17 Stycznia (od 2019 ul. Komitetu Obrony Robotników).
- 2006 – 1 grudnia – Oddanie do użytku części przylotowej Terminala 2.
- 2008 – 7 marca – Oddanie do użytku części odlotowej Terminala 2.
- 2008 – 30 marca – Wprowadzenie przepisów Schengen.
- 2009 – 29 marca – Zamknięcie terminalu „Etiuda”[38].
- 2010 – Przemianowanie terminali 1 i 2 w Terminal A.
- 2011 – 8 sierpnia – Oddanie do użytku pirsu centralnego i południowego Terminalu A.
- 2012 – 1 czerwca – Uruchomienie stacji kolejowej Warszawa Lotnisko Chopina.
- 2012 – 13 września – Rozpoczęcie modernizacji starej części Terminala A.
- 2014 – Wybudowanie nowej płyty postojowej dla samolotów cargo i dwóch dróg odlodzeniowych oraz dwóch nowych dróg kołowania[39].
- 2015 – 22 maja – Otwarcie zmodernizowanej części Terminala A w tym. m.in. bezpośredniego połączenia hali przylotów ze stacją kolejową Warszawa Lotnisko Chopina. Na dachu zmodernizowanej części terminala umieszczono elektrownię słoneczną[40]. Udostępniony został także oszklony i zadaszony taras widokowy[41]. Modernizacja terminala kosztowała ok. 400 mln zł netto i była częściowo finansowana ze środków UE (Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2007–2013)[42].
- 2019 – czerwiec – Uruchomienie bramek do automatycznej odprawy pasażerów z paszportami biometrycznymi[43]
Ruch pasażerski i cargo
[edytuj | edytuj kod]Tabela ruchu
[edytuj | edytuj kod]Rok | Liczba obsłużonych pasażerów |
Zmiana w stosunku do roku poprzedniego |
Liczba operacji lotniczych |
---|---|---|---|
2006 | 8 101 827[44] | 14,6% | 126 534[44] |
2007 | 9 193 223[44] | 13,5% | 133 116[44] |
2008 | 9 436 958[44] | 2,6% | 129 728[44] |
2009 | 8 278 747[44] | -12,2% | 115 934[44] |
2010 | 8 666 552[45] | 4,7% | 116 691[45] |
2011 | 9 322 485[45] | 7,6% | 119 399[45] |
2012 | 9 567 063[46] | 2,6% | 118 320[46] |
2013 | 10 669 879[46] | 11,5% | 123 981[46] |
2014 | 10 574 539[46] | -0,8% | 121 913[46] |
2015 | 11 186 688[47] | 5,8% | 124 691[47] |
2016 | 12 795 365[47] | 14,4% | 138 909[47] |
2017 | 15 730 330[47] | 22,9% | 157 044[47] |
2018 | 17 737 231[48] | 12,8% | 172 520[48] |
2019 | 18 844 591[49] | 6,2% | 180 562[49] |
2020 | 5 473 224[50] | -71% | 67 649[50] |
2021 | 7 445 468[51] | 36% | 80 608[51] |
2022 | 14 389 143[52] | 93,3%[52] | 130 672[52] |
2023 | 18 472 491[2] | 28,4%[2] | 152 497[2] |
Przesyłki cargo
[edytuj | edytuj kod]- 2013 – 48 219 ton[53]
- 2014 – 53 475 ton[53]
- 2015 – 58 282 tony[54]
- 2016 – 72 186 ton[55]
- 2017 – 84 389 ton[56]
- 2018 – 92 377 ton[57]
- 2019 – 97 784 tony[58]
- 2020 – 74 984 tony[59]
- 2021 – 97 454 tony[60]
- 2022 – 101 709 ton[61]
- 2023 – 103 599 ton[3]
Terminale
[edytuj | edytuj kod]W 2010 roku w celu ujednolicenia nazewnictwa budynków zlokalizowanych w Porcie Lotniczym im. Fryderyka Chopina w Warszawie zarządzono, że dotychczasowe budynki „Terminal 1” i „Terminal 2” otrzymają wspólną nazwę Terminal A[62]. Druga zmiana dotyczyła przemianowania byłego Terminala VIP Aviation na Terminal General Aviation.
- Terminal A przy ul. Żwirki i Wigury:
- d. Terminal 1 – starsza część pasażerskiego Terminalu A lotniska im. Fryderyka Chopina została oddana do użytku 1 lipca 1992. Jej początkowa przepustowość to około 3,5 mln pasażerów rocznie, powiększona w wyniku przebudowy dworca do ok. 5,5 mln pasażerów. Liczba stanowisk odprawy w tej części terminalu wynosiła 46 (numeracja nr 101-146), a pierwotna liczba bramek – 12. Była nazywana, ze względu na kolor dachu, filarów i ścian, „buraczkową”[63]. We wrześniu 2012 rozpoczęła się przebudowa terminala, której celami były architektoniczne i funkcjonalne zintegrowanie budynku z nową częścią, oraz wybudowanie przejścia podziemnego łączącego bezpośrednio halę przylotów z nową stacją kolejową[64][65]. Zmodernizowana część terminala, oddana do użytku w maju 2015, ma siedem kondygnacji o powierzchni 60 tys. m², 48 stanowisk odprawy biletowo-bagażowej i 6 stanowisk samoobsługowych[66]. Na dachu umieszczono także elektrownię słoneczną. Panele z ogniwami fotowoltaicznymi pokrywają 80% powierzchni dachu (7 tys. m²), co ma pozwolić na wyprodukowanie ok. 575 MWh energii elektrycznej rocznie (ok. 20% dziennego zapotrzebowania terminala przy idealnych warunkach pogodowych)[40].
- d. Terminal 2 – nowsza część Terminalu A przystosowana jest do obsługi 6,5 mln pasażerów rocznie. Liczba stanowisk odprawy biletowo-bagażowej wynosi 70 (nr 201-282). Hala przylotów została oddana do użytku 1 grudnia 2006. Strefa odlotów w ówczesnym Terminalu 2 dostała pozwolenie na użytkowanie 7 marca 2008. 12 marca 2008 otwarto terminal i rozpoczęto odprawy pasażerów lotów czarterowych[67], a 18 marca pozostałych lotów rozkładowych[68];
- pirs centralny i południowy – w ramach dalszej rozbudowy Terminalu A do istniejącego pirsu północnego dobudowano pirs centralny oraz dokończono prace przy pirsie południowym (otwarcie 8 sierpnia 2011); dzięki dokończeniu inwestycji pasażerowie oczekujący na wejście do samolotu mają do dyspozycji jednolitą, przestronną halę, której długość wynosi 725 m.; linie lotnicze i pasażerowie zyskały 11 nowych rękawów, zlokalizowanych w pirsie południowym i centralnym; łączna liczba bramek wynosi 45, a rękawów – 27[69][70].
Od sierpnia 2014 roku wszystkie osoby znajdujące się w Terminalu A mogą korzystać z bezpłatnego i nielimitowanego dostępu do Internetu[71].
Na terenie terminalu znajdują się dwie kaplice: w części ogólnodostępnej w hali odlotów, oraz otwarta w 2015 kaplica w strefie tranzytowej w pobliżu wyjścia nr 37 wraz z osobnym pokojem modlitwy dla pasażerów różnych religii.
- Terminal General Aviation (d. Terminal VIP Aviation) przy ul. Komitetu Obrony Robotników. Został otwarty 8 lipca 2005. Służy odprawie pasażerów korzystających z prywatnych lub korporacyjnych samolotów lotnictwa ogólnego (ang. general aviation). Zlokalizowany jest w zmodernizowanym budynku byłego krajowego dworca lotniczego z 1975.
Na terenie lotniska wdrożono zintegrowany system ratowania życia w przypadkach nagłego zatrzymania krążenia, na który w 2016 składało się m.in. 49 defibrylatorów[72].
Nieczynne terminale
[edytuj | edytuj kod]- Terminal Etiuda – dawny terminal tanich linii lotniczych, działający w latach 2004–2009. W latach 1979–1992 była to hala przylotów, zwana „fińską”, do której przeniesiono całość odpraw podróżnych do Warszawy. Obecnie siedziba Welcome Airport Services;
- Krajowy Dworzec Lotniczy przy ul. Żwirki i Wigury – od 8 maja 2008 przestał pełnić swoją funkcję ze względu na budowę pirsów centralnego i południowego.
Specjalistyczne dworce lotnicze
[edytuj | edytuj kod]- Dworzec Towarowy CARGO – zlokalizowany w południowej części lotniska przy ul. Wirażowej.
- Wojskowy Port Lotniczy Warszawa-Okęcie – zlokalizowany przy ul. Żwirki i Wigury przed wjazdem do cywilnego portu lotniczego. Port był obsługiwany przez flotę samolotów 36 Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego (rozformowany w sierpniu 2011). Za ochronę poru lotniczego do 2001 odpowiadała 1 Warszawska Brygada Zmotoryzowana im. Czwartaków AL[73]. Terminal Wojskowego Portu Lotniczego (Terminal WPL) obsługiwany przez 1 Bazę Lotniczą[74] służy w szczególności do obsługi transportu członków najwyższych władz państwowych, przyjmowania rządowych delegacji zagranicznych i innych zadań związanych z obsługą administracji państwowej.
Obsługa lotniska
[edytuj | edytuj kod]Obsługą samolotów na lotnisku, w szczególności załadunkiem i rozładunkiem bagażu, wyważaniem samolotów, transportem pasażerów po płycie lotniska, wypychaniem i holowaniem zajmują się wyspecjalizowane spółki:
- LS Airport Services
- Welcome Airport Services
- Impel Airport Services Ltd.
- Excel handling Ltd.
Posiłki do samolotów dostarczają spółki:
- Do & Co
Paliwo lotnicze do samolotów dostarczają spółki:
- ORLEN Aviation
- LOTOS
- Baltic Ground Services.
Według raportu OAG Punctuality Report z 2015, lotnisko należy pod względem punktualności do światowej czołówki. Blisko 90% lotów odbywa się w wyznaczonym czasie[75].
Kierunki lotów i linie lotnicze
[edytuj | edytuj kod]Kierunki rozkładowe
[edytuj | edytuj kod]Kierunki czarterowe
[edytuj | edytuj kod]Linia lotnicza | Kierunek |
---|---|
Enter Air | |
LOT[128] | |
Neos | |
Nouvelair | |
Plus Ultra Líneas Aéreas | |
Smartwings Poland |
Kierunki towarowe
[edytuj | edytuj kod]Linia lotnicza | Kierunek |
---|---|
Air Contractors | |
DHL | |
FedEx | |
LOT Cargo (obsługiwane przez Cargojet Airways) | |
Sprint Air | |
UPS |
Mapy z kierunkami lotów
[edytuj | edytuj kod]Drogi startowe i operacje lotnicze
[edytuj | edytuj kod]Operacje lotnicze wykonywane są z dwóch asfaltobetonowych dróg startowych:
- na kierunku 15/33, 3690 × 60 m, o nośności PCN 88 F/C/X/T;
- na kierunku 11/29, 2800 × 50 m, o nośności PCN 77 R/A/W/T.
Samoloty poruszają się po 21 drogach kołowania. W ciągu godziny na lotnisku im. Fryderyka Chopina w Warszawie można wykonać 42 operacje lotnicze.
Pomoce nawigacyjne
[edytuj | edytuj kod]RWY 11: światła Calvert kat. II (960 m), PAPI, ILS/DME kat. II
RWY 29: światła SALS (420 m), PAPI
RWY 15: światła SALS (420 m), PAPI
RWY 33: światła ALPA-ATA kat. II, PAPI, ILS/DME kat. IIIa
Dla wszystkich podejść dostępna jest również radiolatarnia VOR/DME OKC 113,45 MHz
Preferencyjny system dróg startowych
[edytuj | edytuj kod]Z uwagi na kierunki wiatrów najczęściej wiejących w Polsce, układ ruchu lotniczego w przestrzeni nad Warszawą, stosowane na Lotnisku Chopina przepisy dotyczące ograniczania hałasu, układ dróg startowych, kołowania i szybkiego zjazdu, jak i wyposażenie w pomoce nawigacyjne, obowiązuje następujący system preferencyjny dróg startowych:
Przyloty:
- RWY 33,
- RWY 11,
Odloty:
- RWY 29,
- RWY 15,
- RWY 33,
Transport
[edytuj | edytuj kod]Komunikację z portem lotniczym utrzymuje miejska komunikacja autobusowa[134].
W 2012 r. oddano do użytku podziemną stację kolejową zlokalizowaną pod terminalem[135].
Osobny artykuł:Problemem portu lotniczego pozostają oszukujący pasażerów taksówkarze. Ich ofiarami padają głównie nieświadomi obcokrajowcy – cena kursu do centrum miasta może sięgnąć 150 zł lub więcej. Stało się to przedmiotem kampanii prasowej i tematem wielu publikacji „Gazety Stołecznej”[136]. W 2016 Urząd Lotnictwa Cywilnego poszerzył granice administracyjne lotniska o tereny parkingów i dróg dojazdowych przed terminalem aż do ul. Gordona Bennetta. Dzięki temu Służba Ochrony Lotniska może karać mandatami nieuczciwych kierowców, którzy stojąc w hali przylotów podchodzą do nieświadomych podróżnych, a hala przylotów została oznakowana w kilku językach informacjami o legalnych korporacjach taksówkowych[137].
Połączeniem lotniska z ekspresową obwodnicą miasta jest droga ekspresowa S79.
Częstotliwości radiowe
[edytuj | edytuj kod]- ATIS – 120,455 MHz
- Okęcie Clearance Delivery – 121,605 MHz
- Okęcie Ziemia (Okęcie Ground) – 121,905 MHz
- Okęcie Wieża (Okęcie Tower) – 118,305 MHz
- Warszawa Zbliżanie (Warsaw Approach) – 128,805 MHz (Południe) oraz 125,055 MHz (Północ)
- Warszawa Director (Warsaw Director) – 129,380 MHz
Obszar ograniczonego użytkowania wokół lotniska
[edytuj | edytuj kod]20 czerwca 2011 r. Sejmik Województwa Mazowieckiego podjął uchwałę nr 76/11 w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla Portu Lotniczego im. Fryderyka Chopina w Warszawie[138]. Uchwała weszła w życie 4 sierpnia – po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego. (Dz. Urz. Woj. Maz. nr 128, poz. 4086).
Wypadki na lotnisku i w jego pobliżu
[edytuj | edytuj kod]- 19 grudnia 1962 – katastrofa lotnicza w Warszawie
- 14 marca 1980 – katastrofa lotnicza na Okęciu
- 9 maja 1987 – katastrofa lotnicza w Lesie Kabackim
- 14 września 1993 – katastrofa lotu Lufthansa 2904
- 1 listopada 2011 – awaryjne lądowanie lotu PLL LOT 016
- 10 stycznia 2018 – awaryjne lądowanie lotu LO3924
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Dominik Sipiński, Paweł Cybulak, Paweł Placha: Lotniska w Polsce. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn, s. 153. ISBN 978-83-7729-241-9.
- ↑ a b c d e Liczba obsłużonych pasażerów oraz wykonanych operacji w ruchu krajowym i międzynarodowym – regularnym i czarterowym w latach 2021–2023. [w:] Urząd Lotnictwa Cywilnego [on-line]. marzec 2024. [dostęp 2024-04-08].
- ↑ a b Ilość obsłużonego cargo on board (w kg) w polskich portach lotniczych w ruchu krajowym i międzynarodowym w roku 2022-2023. [w:] Urząd Lotnictwa Cywilnego [on-line]. marzec 2023. [dostęp 2024-04-08].
- ↑ a b c d Ryszard Mączewski: Warszawa między wojnami. Łódź: Księży Młyn, 2009, s. 63. ISBN 978-83-61253-51-8.
- ↑ Jerzy Gromski: Ochota w latach 1916–1939, [w:] Dzieje Ochoty. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 128.
- ↑ Zdzisław Suwiński: Krajowa Baza Operacyjna nr 1 z Okęcia we wrześniu 1939 roku. Oświęcim: Wydawnictwo NapoleonV, 2016, s. 23. ISBN 978-83-65652-72-0.
- ↑ Bernard Budzyński. Zarys historii instrumentalnych obserwacji pogody w Warszawie. „Kronika Warszawy”. 2 (154), s. 42, 2016.
- ↑ Grzegorz Mika: Od wielkich idei do wielkiej płyty. Burzliwe dzieje warszawskiej architektury. Agencja Wydawniczo-Reklamowa Skarpa Warszawska, 2017, s. 186. ISBN 978-83-63842-67-3.
- ↑ a b c d e f g h i j k Krzysztof Komorowski (red.): Warszawa walczy 1939–1945. Leksykon. Warszawa: Fundacja Polska Walczy i Wydawnictwo Bellona, 2015, s. 552. ISBN 978-83-1113474-4.
- ↑ a b Jakub Jastrzębski. Wysoka przeszłość Okęcia. „Skarpa Warszawska”, s. 17, lipiec 2021.
- ↑ Bernard Budzyński. Zarys historii instrumentalnych obserwacji pogody w Warszawie. „Kronika Warszawy”. 2(154), s. 42, 2016.
- ↑ Jan Bystroń: Warszawa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1977, s. 311.
- ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 1035. ISBN 83-01-08836-2.
- ↑ Warszawa – Pomnik Józefa Piłsudskiego na Okęciu. sztuka.net, 13 listopada 2015. [dostęp 2019-11-23].
- ↑ Tomasz Szarota: Okupowanej Warszawy dzień powszedni. Warszawa: Czytelnik, 2010, s. 21. ISBN 978-83-07-03239-9.
- ↑ Piotr Rozwadowski (red.): Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego. Tom 1. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2005, s. 424. ISBN 83-11-09261-3.
- ↑ Adam Borkiewicz: Powstanie warszawskie. Zarys działań natury wojskowej. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1969, s. 72–73.
- ↑ Bronisław Dostatni: Ochota ośrodkiem komunikacji lotniczej, [w:] Dzieje Ochoty. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 188–189.
- ↑ Marcin Białas. Lotnisko na Gocławiu. „Stolica”, s. 53, kwiecień 2016.
- ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 926. ISBN 83-01-08836-2.
- ↑ a b c d e Krystyna Krzyżakowa: Warszawskie osiągnięcia, [w:] Kalendarz Warszawski'88. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, s. 148. ISBN 83-03-01684-9.
- ↑ Bronisław Dostatni: Ochota ośrodkiem komunikacji lotniczej, [w:] Dzieje Ochoty. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 189.
- ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 84.
- ↑ a b Krystyna Krzyżakowa: Warszawskie osiągnięcia, [w:] Kalendarz Warszawski'88. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, s. 149. ISBN 83-03-01684-9.
- ↑ Bernard Budzyński. Zarys historii instrumentalnych obserwacji pogody w Warszawie. „Kronika Warszawy”. 2 (154), s. 45–46, 2016.
- ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 568, 671. ISBN 83-01-08836-2.
- ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 83.
- ↑ Sebastian Lucinski: 10 lat „Lotniska Chopina”. Ale nazwa „Okęcie” wciąż popularniejsza. www.mmwarszawa.pl. [dostęp 2011-04-08].
- ↑ Am/PAP: Chopin zamiast Okęcia. Newsweek.pl. [dostęp 2011-04-08].
- ↑ Radosław Żuk, Dyrektor Biura Public Relations Lotniska Chopina: Od lat dziesięciu Chopin rządzi na Okęciu. old.lotnisko-chopina.pl. [dostęp 2016-01-31].
- ↑ Chopin lepszy niż Okęcie. [dostęp 2016-01-31].
- ↑ Placówka Straży Granicznej Warszawa – Okęcie. [dostęp 2015-04-08].
- ↑ Małgorzata Zubik. Chcą milionów od lotniska. „Gazeta Stołeczna”, s. 1, 16 września 2017.
- ↑ Uchwała w sprawie przyjęcia „Koncepcji przygotowania i realizacji inwestycji Port Solidarność – Centralny Port Komunikacyjny dla Rzeczypospolitej Polskiej”. [w:] Kancelaria Prezesa Rady Ministrów [on-line]. premier.gov.pl, 7 listopada 2017. [dostęp 2017-12-20].
- ↑ Jarosław Osowski. Lotnisko na przekór faktom. „Gazeta Stołeczna”, s. 3, 8 listopada 2017.
- ↑ Jarosław Osowski. Powolny start nowego lotniska. „Gazeta Stołeczna”, s. 4, 31 sierpnia 2018.
- ↑ a b Kronika wydarzeń w Warszawie 1 I 1969 – 30 VI 1969. „Kronika Warszawy”. 1(70), s. 159–160, 1970.
- ↑ Kalendarz warszawski styczeń-marzec 2009. „Kronika Warszawy”. 142, s. 91, 2009.
- ↑ Lotnisko Chopina. Nowy terminal – nowe możliwości, Dział Public Relations P.P. „Porty Lotnicze”, 2015, s. 3 .
- ↑ a b Lotnisko Chopina. Nowy terminal – nowe możliwości, Dział Public Relations P.P. „Porty Lotnicze”, 2015, s. 7 .
- ↑ Taras widokowy jest otwarty!. [w:] Lotnisko Chopina w Warszawie [on-line]. otnisko-chopina.pl. [dostęp 2018-10-12].
- ↑ Lotnisko Chopina. Nowy terminal – nowe możliwości, Dział Public Relations P.P. „Porty Lotnicze”, 2015, s. 8 .
- ↑ Jarosław Osowski: Od dziś na lotniskach odprawa biometryczna. Boeing 737 odprawi się w 12 minut. warszawa.wyborcza.pl, 27 czerwca 2019. [dostęp 2019-06-27].
- ↑ a b c d e f g h Statystyki przewozów pasażerskich i operacji lotniczych w latach 1993–2010. [w:] Urząd Lotnictwa Cywilnego [on-line]. ulc.gov.pl. s. 2–3. [dostęp 2015-08-28].
- ↑ a b c d Liczba obsłużonych pasażerów oraz wykonanych operacji w ruchu krajowym i międzynarodowym – regularnym i czarterowym w latach 2010–2012. [w:] Urząd Lotnictwa Cywilnego [on-line]. ulc.gov.pl, marzec 2013. s. 1. [dostęp 2015-08-28].
- ↑ a b c d e f Liczba obsłużonych pasażerów oraz wykonanych operacji w ruchu krajowym i międzynarodowym – regularnym i czarterowym w latach 2012–2014. [w:] Urząd Lotnictwa Cywilnego [on-line]. ulc.gov.pl, marzec 2015. s. 1. [dostęp 2015-08-27].
- ↑ a b c d e f Liczba obsłużonych pasażerów oraz wykonanych operacji w ruchu krajowym i międzynarodowym – regularnym i czarterowym w latach 2015–2017. [w:] Urząd Lotnictwa Cywilnego [on-line]. ulc.gov.pl, marzec 2013. s. 1. [dostęp 2015-08-28].
- ↑ a b Liczba obsłużonych pasażerów oraz wykonanych operacji w ruchu krajowym i międzynarodowym – regularnym i czarterowym w latach 2016–2018. [w:] Urząd Lotnictwa Cywilnego [on-line]. ulc.gov.pl, marzec 2019. [dostęp 2019-05-01].
- ↑ a b Liczba obsłużonych pasażerów oraz wykonanych operacji w ruchu krajowym i międzynarodowym – regularnym i czarterowym w latach 2017–2019. [w:] Urząd Lotnictwa Cywilnego [on-line]. 4 maja 2020. [dostęp 2020-08-09].
- ↑ a b Liczba obsłużonych pasażerów oraz wykonanych operacji w ruchu krajowym i międzynarodowym – regularnym i czarterowym w latach 2018–2020. [w:] Urząd Lotnictwa Cywilnego [on-line]. maj 2021. [dostęp 2021-06-06].
- ↑ a b Liczba obsłużonych pasażerów oraz wykonanych operacji w ruchu krajowym i międzynarodowym – regularnym i czarterowym w latach 2019–2021. [w:] Urząd Lotnictwa Cywilnego [on-line]. 2022. [dostęp 2023-02-23].
- ↑ a b c Liczba obsłużonych pasażerów oraz wykonanych operacji w ruchu krajowym i międzynarodowym – regularnym i czarterowym w latach 2020–2022. [w:] Urząd Lotnictwa Cywilnego [on-line]. marzec 2023. [dostęp 2023-05-09].
- ↑ a b Ilość obsłużonych przesyłek „on board” (w kg) w polskich portach lotniczych w ruchu krajowym i międzynarodowym w latach 2014 i 2013. [w:] Urząd Lotnictwa Cywilnego [on-line]. maj 2015. s. 1. [dostęp 2015-08-28].
- ↑ Ilość obsłużonego cargo on board (w kg) w polskich portach lotniczych w ruchu krajowym i międzynarodowym w roku 2014-2015. [w:] Urząd Lotnictwa Cywilnego [on-line]. ulc.gov.pl. [dostęp 2016-05-31].
- ↑ Ilość obsłużonego cargo on board (w kg) w polskich portach lotniczych w ruchu krajowym i międzynarodowym w roku 2015–2016. [w:] Urząd Lotnictwa Cywilnego [on-line]. ulc.gov.pl. [dostęp 2016-03-30].
- ↑ Ilość obsłużonego cargo on board (w kg) w polskich portach lotniczych w ruchu krajowym i międzynarodowym w roku 2016-2017. [w:] Urząd Lotnictwa Cywilnego [on-line]. ulc.gov.pl. [dostęp 2018-05-11].
- ↑ Ilość obsłużonego cargo on board (w kg) w polskich portach lotniczych w ruchu krajowym i międzynarodowym w roku 2017–2018. [w:] Urząd Lotnictwa Cywilnego [on-line]. ulc.gov.pl, marzec 2019. s. 1. [dostęp 2019-05-01].
- ↑ Ilość obsłużonego cargo on board (w kg) w polskich portach lotniczych w ruchu krajowym i międzynarodowym w roku 2018-2019. [w:] Urząd Lotnictwa Cywilnego [on-line]. s. 1. [dostęp 2020-08-09].
- ↑ Ilość obsłużonego cargo on board (w kg) w polskich portach lotniczych w ruchu krajowym i międzynarodowym w roku 2019-2020. [w:] Urząd Lotnictwa Cywilnego [on-line]. s. 1. [dostęp 2020-06-06].
- ↑ Ilość obsłużonego cargo on board (w kg) w polskich portach lotniczych w ruchu krajowym i międzynarodowym w roku 2020−2021. [w:] Urząd Lotnictwa Cywilnego [on-line]. 2022. [dostęp 2023-02-23].
- ↑ Ilość obsłużonego cargo on board (w kg) w polskich portach lotniczych w ruchu krajowym i międzynarodowym w roku 2021-2022. [w:] Urząd Lotnictwa Cywilnego [on-line]. marzec 2023. [dostęp 2023-05-09].
- ↑ Historia – Lotnisko Chopina w Warszawie [online], www.lotnisko-chopina.pl [dostęp 2022-05-15] (pol.).
- ↑ Terminal na Okęciu prawie gotowy. Kiedy otwarcie?. warszawa.gazeta.pl. [dostęp 2016-05-22].
- ↑ Rusza przebudowa Terminalu A na Lotnisku Chopina. Gazeta.pl, 2012-09-14. [dostęp 2012-11-03].
- ↑ Lotnisko Chopina. Nowy terminal – nowe możliwości, Dział Public Relations P.P. „Porty Lotnicze”, 2015, s. 4 .
- ↑ Nowy terminal na Lotnisku Chopina już działa. [w:] Przedsiębiorstwo Państwowe „Porty Lotnicze” [on-line]. lotnisko-chopina.pl. [dostęp 2015-08-17].
- ↑ Pierwsze loty czarterowe z ówczesnego Terminalu 2.
- ↑ Pierwsze loty rozkładowe z Terminalu 2.
- ↑ PPL ogłasza przetarg na dokończenie Terminalu 2.
- ↑ Konrad Majszyk: Inwestycje na lotnisku Chopina, fiasko w Modlinie. Życie Warszawy.pl. [dostęp 2010-05-13].
- ↑ Jakub Panek: Lotnisko daje darmowy internet. Wi-Fi dostępne na Okęciu. wyborcza.pl, 14 sierpnia 2014. [dostęp 2014-12-08].
- ↑ Danuta Walewska. Lotnisko jest dobrze zaopatrzone w defibrylatory. „Rzeczpospolita (dodatek Życie Mazowsza)”, s. J5, 30 marca 2016.
- ↑ Patryk Pleskot , Bezpieczeństwo w czasach transformacji. Sprawozdania stanu zabezpieczenia Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych z lat 1989–1990 [w:] Bezpieczeństwo Europy, bezpieczeństwo Polski, t. 4: , Lublin 2017, s. 325–347 [online] [dostęp 2024-11-13] .
- ↑ 1 Baza Lotnicza.
- ↑ Lotnisko Chopina w światowej czołówce punktualności. Lotnicza Polska. [dostęp 2015-02-04]. (pol.).
- ↑ Pasazer.com: Air Arabia poleci z Lotniska Chopina do Szardży [online], Pasazer.com, 30 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-30] (pol.).
- ↑ y, LOT traci monopol. Na trasie do Chin [online], tvn24bis.pl [dostęp 2016-08-18] (pol.).
- ↑ In the next two years, Brussels Airlines will add five Airbus A320neo to the fleet – Aviation24.be [online], aviation24.be [dostęp 2024-04-24] (ang.).
- ↑ Bułgaria Air pojawi się w Warszawie [online], www.rynek-lotniczy.pl [dostęp 2023-12-23] (pol.).
- ↑ Corendon Airlines , Corendon Airlines – Bilety Lotnicze – Your Holiday Airline [online], Corendon Airlines [dostęp 2024-03-11] (pol.).
- ↑ Etihad przyleci na Lotnisko Chopina! [online], www.rynek-lotniczy.pl [dostęp 2024-09-06] (pol.).
- ↑ HIT! Ethiopian poleci z Warszawy do Addis Abeby – bilety już w sprzedaży! [online], Fly4free.pl - wydawaj mniej, podróżuj więcej - tanie loty, wczasy, hotele [dostęp 2024-04-18] (pol.).
- ↑ Eurowings NS25 Network Additions – 01DEC24 [online], AeroRoutes [dostęp 2024-12-03] (ang.).
- ↑ Mirosław Pachowicz , Nowość w LOT. Astana w końcu w sprzedaży [online], pasazer.com [dostęp 2017-01-25] (pol.).
- ↑ https://www.lot.com/pl/pl/loty/loty-do-europy/loty-do-grecji/loty-do-aten.
- ↑ Kolejny raz LOT przywraca trasę Warszawa-Bejrut – Pasazer.com [online], www.pasazer.com [dostęp 2018-11-15] .
- ↑ Pasazer.com: LOT poleci do Berlina [online], Pasazer.com [dostęp 2017-09-01] .
- ↑ Nowe trasy polskiego przewoźnika: LOT poleci do Legolandu – Lotnictwo – rp.pl [online], www.rp.pl [dostęp 2018-06-07] (pol.).
- ↑ Nowa trasa Warszawa Bydgoszcz.
- ↑ LOT poleci do Indii. Od września loty do Delhi [online] .
- ↑ Rozkład lotów – Lotnisko Chopina w Warszawie [online], www.lotnisko-chopina.pl [dostęp 2017-03-25] (pol.).
- ↑ Mariusz Piotrowski , Kolejne nowe trasy LOT. Z Warszawy polecimy do Koszyc i Charkowa [online], fly4free.pl [dostęp 2015-11-09] (pol.).
- ↑ Nowość! Bezpośrednie loty z Warszawy do Lizbony [online], www.lot.com, 23 lipca 2024 [dostęp 2024-07-23] (pol.).
- ↑ LOT Polish Airlines announces Warsaw-Los Angeles flight. eturbonews.com. [dostęp 2016-10-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 października 2016)]. (ang.).
- ↑ Paweł Cybulak: LOT: Z Warszawy do Luksemburga. pasazer.com. [dostęp 2015-11-24]. (pol.).
- ↑ Jest tam ciepło i bezpiecznie. LOT otwiera nowy kierunek z Polski na Maltę [online], interia.pl, 21 listopada 2024 [dostęp 2024-11-22] (pol.).
- ↑ LOT Polish Airlines is coming to Miami [online], worldairlinenews.com [dostęp 2018-08-29] (ang.).
- ↑ Rută nouă: Varșovia – Mumbai cu LOT Polish Airlines din mai 2022 [online], boardingpass.ro [dostęp 2024-04-24] (rum.).
- ↑ Dominik Sipiński: LOT: Więcej Dreamlinerów, wraca Newark. pasazer.com. [dostęp 2016-09-08]. (pol.).
- ↑ Pasazer.com: LOT poleci do Oradei już 1 lipca [online], Pasazer.com, 28 marca 2024 [dostęp 2024-04-11] (pol.).
- ↑ Anna Żuchlińska: LOT poleci z Warszawy do Oslo. pasazer.com. [dostęp 2017-10-09]. (pol.).
- ↑ LOT uruchomi loty na trasie Warszawa – Ostrawa. Ryanair uruchomi dodatkowe rejsy do Dublina | Z kraju [online], TVN24 BiS [dostęp 2019-11-29] (pol.).
- ↑ Dominik Sipiński , LOT poleci do Puli i Podgoricy [online] [dostęp 2016-12-22] (pol.).
- ↑ Pasazer.com: Nowa trasa. Polecimy LOT-em na Islandię [online], Pasazer.com, 11 grudnia 2024 [dostęp 2024-12-11] .
- ↑ LOT poleci do Rijadu! – Rynek Lotniczy [online], rynek-lotniczy.pl [dostęp 2024-04-24] .
- ↑ Loty do Salonik [online], www.lot.com [dostęp 2024-12-05] .
- ↑ Dominik Sipiński , LOT leci do Seulu [online], pasazer.com [dostęp 2016-06-22] (pol.).
- ↑ LOT Adds Warsaw – Tenerife Route in NW24 [online], AeroRoutes [dostęp 2024-08-19] (ang.).
- ↑ Anna Żuchlińska , LOT: Z Warszawy polecimy do Tokio [online], pasazer.com [dostęp 2015-06-19] (pol.).
- ↑ LOT poleci do Tokio [online], aeronews.pl [dostęp 2015-06-16] [zarchiwizowane z adresu 2015-06-18] (pol.).
- ↑ Mirosław Pachowicz , Eurolot do likwidacji. Na początek trasy własne [online], pasazer.com [dostęp 2015-02-08] (pol.).
- ↑ LOT poleci z Warszawy do Dubrownika [online] .
- ↑ Pasazer.com: LOT poleci z Warszawy na Korfu [online], Pasazer.com [dostęp 2019-02-21] .
- ↑ Jakub Panek , LOT uruchomi z Lotniska Chopina nowe połączenia do Chorwacji [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2015-12-22] (pol.).
- ↑ Pegasus poleci z Warszawy do Ankary – Pasazer.com [online], pasazer.com [dostęp 2024-04-24] (pol.).
- ↑ Flight schedule | Smartwings [online], smartwings.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).
- ↑ Smartwings Poland Adds Warsaw – Mombasa Service in NW23 – AeroRoutes [online], aeroroutes.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).
- ↑ Smartwings Poland Adds Warsaw – Istanbul From late-Dec 2022 – AeroRoutes [online], aeroroutes.com [dostęp 2024-04-24] (ang.).
- ↑ SunExpress NS24 Network Expansion – 24SEP23 [online], AeroRoutes [dostęp 2024-03-12] (ang.).
- ↑ Turcja. Ruszyło nowe lotnisko w Stambule – Lotnictwo – rp.pl [online], www.rp.pl [dostęp 2019-04-09] (pol.).
- ↑ Turkish Airlines poleci z Polski do Antalyi – Pasazer.com [online], pasazer.com [dostęp 2024-04-24] (pol.).
- ↑ 4 nowe trasy Wizz Aira z Polski! Poleci na jedno z największych lotnisko w Europie i na Maderę! [online], Fly4free.pl - wydawaj mniej, podróżuj więcej - tanie loty, wczasy, hotele [dostęp 2024-07-01] (pol.).
- ↑ Anna Żuchlińska , Wizz Air: Z Warszawy do Neapolu [online], pasazer.com [dostęp 2016-03-14] (pol.).
- ↑ Piotr Golianek: Wizz Air poleci z Warszawy i Budapesztu do Paryża-Orly. pasazer.com. [dostęp 2019-12-23]. (pol.).
- ↑ Wizz: 13. samolot w Warszawie i nowa trasa [online], rynek-lotniczy.pl [dostęp 2024-10-28] (pol.).
- ↑ Paweł Cybulak , Wizz Air poleci z Warszawy do Portugalii! [online], pasazer.com [dostęp 2016-02-11] (pol.).
- ↑ Paweł Cybulak , Dwie nowe trasy Wizz Aira. Do Włoch i Chorwacji [online], pasazer.com [dostęp 2016-06-17] (pol.).
- ↑ LOT: Czartery dla Rainbow Tours – Pasazer.com [online], pasazer.com [dostęp 2024-04-24] (pol.).
- ↑ Egzotyka z Rainbow– egzotyczne wakacje, wczasy i wycieczki objazdowe z biurem podróży Rainbow [online], r.pl [dostęp 2024-04-24] (pol.).
- ↑ Khoảng 250 khách Ba Lan đến đảo ngọc Phú Quốc – Tuổi Trẻ Online [online], vn/khoang-250-khach-ba-lan-den-dao-ngoc-phu-quoc-20221106094118565.htm [dostęp 2024-04-24] (wiet.).
- ↑ Wakacje Zima 2024 / 2025 – wczasy i wycieczki | ITAKA [online], itaka.pl [dostęp 2024-04-24] (pol.).
- ↑ Plus Ultra Adds Warsaw – Cartagena Charter in NW24 [online], AeroRoutes [dostęp 2024-12-01] (ang.).
- ↑ phone [online], itaka.pl [dostęp 2024-04-24] .
- ↑ ZTM Warszawa. [dostęp 2010-05-11].
- ↑ Z aktualności ZTM: Pociągi połączyły lotnisko z centrum. [dostęp 2012-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (13 sierpnia 2017)].
- ↑ Taximafia bezkarna, bo lotnisko boi się ją przepędzić. Gazeta Wyborcza, sierpień 2012.
- ↑ Koniec mafii taksówkowej na lotnisku Chopina? Port lotniczy wyciąga ciężkie działa.
- ↑ Uchwała 76/11 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 20 czerwca 2011 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla Portu Lotniczego im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Samorząd Województwa Mazowieckiego. [dostęp 2011-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-25)].