Mirt
 Mirt zwyczajny | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
mirt | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Myrtus Tourn. ex L. Sp. Pl.: 471 (1753)[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
M. communis Linnaeus[4] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Mirt (Myrtus L.) – rodzaj roślin z rodziny mirtowatych. Obejmuje tylko dwa gatunki występujące w basenie Morza Śródziemnego (na wschodzie sięgające po Pakistan, na południu po Etiopię)[3], dawniej zaliczano tu wiele gatunków tworzących współcześnie osobne rodzaje, występujące m.in. w Ameryce Południowej i Nowej Zelandii[5]. Rośliny te rosną w naturze w suchych formacjach zaroślowych[5].
W starożytności mirt był symbolem piękna i młodości[5], używany był w rytuałach świątecznych i ceremoniach, wieńce z jego gałązek zakładano na głowy zwycięzcom igrzysk olimpijskich, zdobiły głowy sędziów i składano je do rzymskich grobów[6]. Gałązki mirtu tradycyjnie wykorzystywane są przy tworzeniu bukietów ślubnych[5]. Wonne, bogate w olejki kwiaty i owoce służą do wyrobu perfum, wykorzystywane są także leczniczo. Drewno służy do wyrobu lasek i mebli, kora i korzenie są źródłem tanin używanych do garbowania skóry. Mirt zwyczajny uprawiany jest w kilku odmianach jako ozdobny[6].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Gęste[7] krzewy do 5 m wysokości[5].
- Liście
- Zimozielone, skrętoległe, pojedyncze, silnie aromatyczne[5], ciemnozielone[7].
- Kwiaty
- Pojedyncze w kątach liści. Działki kielicha w liczbie 4 lub 5 u dołu zrośnięte w rurkę, często czerwono nabiegłe. Płatki korony cztery, białe, zaokrąglone. Pręciki liczne, białe. Dolna zalążnia zawiera liczne zalążki, zwieńczona jest pojedynczą szyjką słupka[5].
- Owoce
- Jagody zwieńczone trwałym kielichem, fioletowe lub czarne, rzadko białawe, zawierające liczne nasiona[5].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Pozycja systematyczna
Rodzaj z podrodziny Myrtoideae, rodziny mirtowatych (Myrtaceae)[2]. Należy do plemienia Myrteae (liczącego 49 rodzajów i ok. 2,5 tys. gatunków), w którego obrębie zajmuje pozycję bazalną[8].
- Wykaz gatunków[3]
- Myrtus communis L. – mirt zwyczajny
- Myrtus nivellei Batt. & Trab.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-21] (ang.).
- ↑ a b c d Myrtus Tourn. ex L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-22].
- ↑ Myrtus Linnaeus. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-01-22].
- ↑ a b c d e f g h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 314. ISBN 0-333-73003-8.
- ↑ a b David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 613, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ a b Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
- ↑ Eve J. Lucas, Stephen A. Harris, Fiorella F. Mazine, Stephen R. Belsham, Eimear M.Nic Lughadha, Annika Telford, Peter E. Gasson, Mark W. Chase. Suprageneric phylogenetics of Myrteae, the generically richest tribe in Myrtaceae (Myrtales). „Taxon”. 56, 4, s. 1105-1128, 2007.