Okół (Kraków)
Okół − istniejąca w średniowieczu osada (przez pewien czas zapewne miasto) położona w południowej części dzisiejszego Starego Miasta w Krakowie.
Pierwotnie Okół był podgrodziem grodu wawelskiego. Ukształtował się przy osi ulicy Grodzkiej, wokół placu targowego przy kościele św. Andrzeja. Północna granica przebiegała w rejonie współczesnej ulicy Poselskiej, a wschodnia i zachodnia pokrywały się mniej więcej z późniejszym przebiegiem murów obronnych[1].
Po lokacji Krakowa w 1257 Okół jako część Krakowa był pomostem łączącym go z Wawelem, po tym gdy około połowy XIV w. został niego włączony. Wg części badaczy w latach 1321–1335 Okół mógł posiadać prawa miejskie (np. wzmianka z 1338 o „Nova Civitas in Okol”), jako lokowany przez Władysława Łokietka niedługo po 1312 roku, gdy stłumiono bunt wójta Alberta[2]. Budynek Collegium Juridicum miał pełnić pierwotnie funkcję domu kupieckiego lub ratusza Okołu[2]. Część naukowców uważa, że Okół nigdy nie był odrębnym miastem i od 1310 roku był częścią Krakowa[2].
Główną osią komunikacyjną dawnego Okołu jest ulica Grodzka. Równolegle do niej biegnie ulica Kanonicza. Na Okole są kościoły św. Andrzeja, św. Idziego i św. Piotra i Pawła, budynek Collegium Iuridicum UJ oraz kamienice i pałace ul. Kanoniczej. W centrum jest plac św. Marii Magdaleny na miejscu zburzonego kościoła pod jej wezwaniem. Od wschodu i zachodu Okół otaczają Planty.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Bogusław Krasnowolski: Lokacje i rozwój Krakowa, Kazimierza i Okołu. Problematyka rozwiązań urbanistycznych. W: Kraków: Nowe studia nad rozwojem miasta. red. Jerzy Wyrozumski. Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 2007, s. 418–422, seria: Biblioteka Krakowska. Nr 150. ISBN 978-83-89131-52-2.
- ↑ a b c Marek Słoń, Miasta Podwójne i wielokrotne w średniowiecznej Europie, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2010, s. 288–306.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Okół. W: Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: PWN, 2000, s. 692–693. ISBN 83-01-13325-2.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Halina Rojkowska, Waldemar Niewalda: Właściciele w Krakowie: Od średniowiecza do czasów współczesnych: Rejon Okołu (Najstarsza część miasta). [w:] Dynamiczny herbarz rodzin polskich [on-line]. [dostęp 2010-12-31].
