Rasmus Malling-Hansen
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
nauczyciel, teolog i wynalazca |
| |
Rasmus Malling-Hansen (ur. 5 września 1835 w Hunseby, zm. 27 września 1890) − duński nauczyciel, teolog i wynalazca kulistej maszyny do pisania i suchej kalki.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Rasmus Malling-Hansen urodził się 5 września 1835 roku w Hunseby, w biednej rodzinie jako najstarszy z trzech synów. Już w 1839 roku zmarł na tyfus jego ojciec, a samotna matka wróciła do domu przybranych rodziców. Od dziecka Malling-Hansen wykazywał duże zdolności do nauki, jednak z powodu sytuacji finansowej dość szybko zaczął pracować jako malarz. Dzięki otrzymanemu stypendium ukończył w 1854 roku szkołę nauczycielską z bardzo dobrymi wynikami, realizując jej program zaledwie w dwa lata. W następnych latach pracował jako nauczyciel i korepetytor, a w 1858 roku rozpoczął studia teologiczne, jednak przerwał je po roku i podjął pracę w Królewskim Instytucie Głuchoniemych. W tym czasie był jednym z głównych zwolenników i organizatorów zmian w systemie nauczania głuchoniemych oraz poprawy ich warunków bytowych, nie tylko w Danii, ale w całej Skandynawii[1].
W 1861 roku Malling-Hansen porzucił pracę i powrócił do studiów teologicznych, jednak już po roku otrzymał ofertę pracy w Instytucie Głuchoniemych w duńskim wówczas Szlezwiku, a w 1864 roku został jego dyrektorem. W 1865 roku powrócił do Kopenhagi i objął kierownictwo Instytutu po odchodzącym na emeryturę Sørenie Heibergu (pozostał na stanowisku do śmierci). W tym samym roku ukończył studia teologiczne, ożenił się z córką Heiberga, Cathrine Georgią Heiberg, i rozpoczął pracę nad kulistą maszyną do pisania[1].
Maszyna Malling-Hansena była pierwszą na świecie komercyjnie produkowaną maszyną do pisania. Ta konstrukcja, odmiennie od używanych później maszyn z klawiszami w układzie QWERTY, jest nadal maszyną umożliwiającą najszybsze pisanie na świecie. Pierwszy model opatentowano w 1870 roku[2], a w kolejnych latach wynalazca pracował nad udoskonaleniem swojego wynalazku i w 1872 roku zaprezentował tzw. tachygraf − maszynę przeznaczoną do pisania krótkich notatek. Wraz z tym wynalazkiem zaprezentowana została kalka. Malling-Hansen wiele podróżował po Europie w celu promowania swojego wynalazku, który istotnie odniósł duży sukces[1]. Został nagrodzony główną nagrodą na Skandynawskiej Wystawie Artystycznej, Rolnej i Przemysłowej w Kopenhadze (1872, 1888)[2], otrzymał także Vortschritts medal na Wystawie Światowej w Wiedniu (1873), złoty medal na Wystawie Światowej w Paryżu (1878)[1] i medal za pierwsze miejsce na Wystawie Stulecia w Filadelfii (1876)[2]. W 1872 roku został odznaczony duńskim Fortjenestemedalje i guld, austriackim złotym medalem Pro literus et artibus (1873), szwedzkim Orderem Wazów (1876)[1]. Najbardziej znanym użytkownikiem maszyny był Friedrich Nietzsche, który w 1882 roku napisał o niej wiersz[3].
Rasmus Malling-Hansen zmarł niespodziewanie[1] 27 września 1890 roku[4]. W chwili śmierci dysponował zamówieniami na 100 kul pisarskich, jednak ze względu na brak przygotowanych następców, zamówienia zostały anulowane, a kule nie były nigdy produkowane[1].
Wraz z żoną doczekali się siedmiu córek[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h Who was Rasmus Malling-Hansen?. [dostęp 2015-02-22]. (ang.).
- ↑ a b c The most famous of Rasmus Malling-Hansen's inventions: The Writing Ball. [dostęp 2015-02-22]. (ang.).
- ↑ Adam Leszczyński: Maszynka do robienia liter. [w:] Ale Historia [on-line]. Agora SA, 2015-01-05. [dostęp 2015-02-27]. (pol.).
- ↑ R. Malling Hansen. [dostęp 2015-02-22]. (duń.).