Salino
54°40′43″N 17°55′28″E/54,678611 17,924444| wieś | |
 Dworek szlachecki | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo | |
| Liczba ludności (2011) |
128[2] |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
84-250[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GWE |
| SIMC |
0161938 |
Położenie na mapie gminy Gniewino  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wejherowskiego  | |
| 54°40′43″N 17°55′28″E/54,678611 17,924444[1]
| |
| Strona internetowa | |
Salino (kaszb. Sôlëno lub też Solëno, niem. Saulin)[4] – kaszubska wieś letniskowa w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Gniewino nad jeziorem Salino, w obrębie "Choczewsko-Salińskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu". Wieś jest częścią składową sołectwa Mierzynko.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsze informacje dotyczące Salina pochodzą z XII wieku. W tym czasie na wyspie jeziora Salino znajdował się gród należący do kasztelanii białogrodzkiej. W 1268 r. dobra salińskie nadane zostały przez księcia pomorskiego Warcisława II cystersom z klasztoru w Bukowie. Jako świadek wymieniony w dokumencie został proboszcz-propozyt Michael de Salin. W 1344 roku wielki mistrz krzyżacki Ludolf König nadał dochody ze wsi (4 i pół łana) jako uposażenie dla szpitala św. Ducha w Gdańsku. Jednak już w 1378 roku szpital pozbawiony został tych dochodów, zachowując probostwo. Pod koniec XV wieku Wawrzyniec Krokowski zwany "Mocnym" bezprawnie zajął Salino. W wyniku tego aż do 1517 roku toczył się proces zakończony nakazem zwrotu wsi kościołowi. Pomimo wyroku dobra salińskie były w posiadaniu Wawrzyńca. Kolejnym właścicielem, w drodze zastawu, został szlachcic Boain Solicki. W 1748 roku Salino zostało oddane w dzierżawę rodzinie Lipińskich. Od 1762 roku wieś należała do rodziny Rexinów. Około 1890 roku na przyległym cmentarzu wybudowano rodzinną klapicę Rexinów. W 1911 roku Salino sprzedane zostało rodzinie von Krauze i było w ich posiadaniu aż do 1945 roku. Po wojnie majątek przeszedł na własność Skarbu Państwa.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]
- Unikatowy, zabytkowy dworek szlachecki z XVIII wieku (połączenie tradycji polskiego dworu szlacheckiego i typowego pomorskiego budownictwa ryglowego).
- Replika dworku znajduje się w szymbarskim skansenie budownictwa drewnianego C.E.P.R. na Pojezierzu Kaszubskim.
- XIX-wieczny neoromański kościół parafialny (obecnie filialny) z 1839 roku, zbudowany z kamienia polnego (z bogatym wyposażeniem wnętrz pochodzącym z wcześniejszego okresu – m.in. ręcznie wykonany przez złotnika Franciszka Grützmachera złoty kielich mszalny).
- Klasyczna kaplica (rodziny von Rexinów na starym, częściowo zdewastowanym obecnie cmentarzu).
- Pozostałości starego grodziska na wyspie na Jeziorze Salińskim.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 120493
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1147 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Dr F. Lorentz "Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem" (ISBN 83-60437-22-X) (ISBN 978-83-60437-22-3)
