Slavec
| |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Kraj | |||
| Powiat | |||
| Starosta |
Valentín Borzy[1] | ||
| Powierzchnia |
17,52[2] km² | ||
| Wysokość |
230[3] m n.p.m. | ||
| Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość |
|||
| Nr kierunkowy |
+421 58[3] | ||
| Kod pocztowy |
049 51[3] | ||
| Tablice rejestracyjne |
RV | ||
Położenie na mapie kraju koszyckiego  | |||
Położenie na mapie Słowacji  | |||
| 48°35′12″N 20°28′03″E/48,586667 20,467500 | |||
| Strona internetowa | |||
Slavec (węg. Szalóc, niem. Salotz) – wieś (obec) na Słowacji położona w kraju koszyckim, w powiecie Rożniawa.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Wieś leży 11 km na południowy zachód od Rożniawy w wąskiej dolinie rzeki Slanej, pomiędzy stromymi zboczami płaskowyżów Krasu Słowacko-Węgierskiego: Silickiego na wschodzie i Pleszywskiego na zachodzie[6]
Przez miejscowość biegnie droga krajowa nr 50 na odcinku Rożniawa-Pleszywiec oraz poprowadzona równolegle do niej linia kolejowa. Na linii tej znajduje się we wsi przystanek kolejowy Slavec-jaskyňa[6].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Teren dzisiejszej wsi był zamieszkiwany przez człowieka już w paleolicie, a następnie neolicie (kultura bukowogórska). Sama wieś powstała w XIII w. na terenach należących do położonego znacznie dalej na północ Brzotína. Pierwsza wzmianka o miejscowości znajduje się w dokumencie kapituły biskupiej w Egerze z roku 1243[7]. Była ona później własnością Bebeków, a następnie przedmiotem sporów między rodami Bebeków i pochodzących ze Spisza Mariássych. Następnie we władaniu Esterházych, Andrássych i in. Część wsi należała do 1556 r. do klasztoru paulinów w Gombaseku, założonego przez Jerzego i Władysława Bebeków w 1371.
Mieszkańcy zajmowali się rolnictwem i hodowlą. Od czasów średniowiecza wypalali też węgiel drzewny na potrzeby rożniawskich hut. Część z nich pracowała później w folwarkach i manufakturach Andrássych. W XIX w. działała we wsi hamernia napędzana wodami Slanej, w której przekuwano żelazo z hut w rejonie Rożniawy. Obecnie działa tu wielki kamieniołom, wykorzystujący wapienie wydobywane ze stoków Płaskowyżu Pleszywskiego, oraz wapienniki.
W 1961 r. w granice Slavca włączono położoną ok. 7 km w dół doliny Slanej wieś Vidová, a następnie położoną u podnóży Płaskowyżu Silickiego osadę Gombasek.
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Według danych z dnia 31 grudnia 2016, wieś zamieszkiwały 463 osoby, w tym 228 kobiet i 235 mężczyzn[potrzebny przypis].
W 2001 roku rozkład populacji względem narodowości i przynależności etnicznej wyglądał następująco[8]:
Ze względu na wyznawaną religię struktura mieszkańców kształtowała się w 2001 roku następująco[8]:
- Katolicy rzymscy – 23,49%
- Grekokatolicy – 0,86%
- Ewangelicy – 3,88%
- Ateiści – 22,84%
- Przedstawiciele innych wyznań – 0,22%
- Nie podano – 1,94%
Źródło: Štatistický úrad Slovenskej republiky
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- Kościół ewangelicki, pierwotnie katolicki. Murowany, gotycki, przebudowany w 1801 r. Malowany, kasetonowy strop oraz część wyposażenia wnętrza pochodzą z czasów budowy kościoła.
- Pozostałości (ruiny) budynku zarządcy dawnej kuźnicy w górnej części wsi, zwanej Vyšný Hámor.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-11-17]. (słow.).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 17,52S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
- ↑ a b c Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ a b Turystyczna i satelitarna mapa Słowacji. [dostęp 2017-09-08].
- ↑ wg strony Projekt R13. Rožňava a okolie... Slavec [dostęp: 2013-11-30]
- ↑ a b Statystyki mieszkańców na podstawie spisu statystycznego z roku 2001. Statistical Office of the Slovak Republic. [dostęp 2013-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-08)]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ďurček Jozef a kolektív: Slovenský kras. Turistický sprievodca ČSSR, č. 41, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1989, ISBN 80-7096-020-5.
- Slovenský kras – Domica. Turistická mapa 1:50 000, wydanie 3, wyd. VKÚ Harmanec 2007, ISBN 80-8042-413-6;
