1787
Godina
(Preusmjereno sa stranice 1787.)
- Ovo je članak o godini 1787.
Godina 1787 (MDCCLXXXVII) bila je redovna godina koja počinje u ponedjeljak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u petak po julijanskom kalendaru.
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 17. vijek – 18. vijek – 19. vijek |
| Decenija: | 1750-e 1760-e 1770-e – 1780-e – 1790-e 1800-e 1810-e |
| Godine: | 1784 1785 1786 – 1787 – 1788 1789 1790 |
| Gregorijanski | 1787. (MDCCLXXXVII) |
| Ab urbe condita | 2540. |
| Islamski | 1201–1202. |
| Iranski | 1165–1166. |
| Hebrejski | 5547–5548. |
| Bizantski | 7295–7296. |
| Koptski | 1503–1504. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1842–1843. |
| • Shaka Samvat | 1709–1710. |
| • Kali Yuga | 4888–4889. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4423–4424. |
| • 60 godina | Yin Vatra Koza (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11787. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Događaji
uredi- početkom god. - Jozefinizam: nastava njemačkog jezika uvedena i u drugi razred osnovnih škola.[1]
- 4. 2. - Shaysova pobuna: Milicija države Massachusetts kraj grada Petersham razbija pobunjenike koji su pokušali zauzeti Springfieldsku oružarnicu.
- 22. 2. - U Francuskoj se okupila Skupština uglednika, ne prihvata prošlogodišnji Calonnov plan finansijske reforme.
- 27. 2. - Shaysova pobuna: Milicija države Massachusetts u gradu Sheffield razbija posljednju organiziranu grupu pobunjenika.
- 3. 3. - Mletački dužd Pavle Rajnerije šalje dukal generalnom providuru u Zadru, Anđelu Memu, kojim se dozvoljava sklapanje mešovitih brakova između pravoslavnih i katolika.[2]
- 13. 3. - William Herschel otkriva prva dva Uranova mjeseca: Titaniju i Oberon.
- 8. 4. - Luj XVI smenio ministra finansija Callonna.
- 11. 4. - Iz Portsmoutha u Engleskoj isplovljava tzv. Prva flota koja prevozi 700 osuđenika i 300 čuvara koji trebaju osnovati kažnjeničku koloniju u Australiji.
- proleće - Ponovo je učestalo emigriranje iz Srbije u Austriju, među njima je i Koča Anđelković.[3]
- 1. 5. - Étienne Charles de Loménie de Brienne je novi francuski ministar finansija, navodi parlement-e da prihvate neke mere.
- maj - U Nizozemskoj republikanski Patrioti, inspirirani Američkom revolucijom, zauzimaju nekoliko gradova u pokušaju da svrgnu stadtholdera Willema V Oranjskog.
- 27. 6. - Edward Gibbon dovršio pisanje "Opadanja i pada Rimskog carstva".
- 28. 6. - Nizozemski Patrioti zarobljavaju princezu Wilhelminu, suprugu stadtholdera Willema Oranjskog i blisku rođaku pruskog kralja.
- 6. 8. - Pariski parlement prinuđen (lit de justice) da registruje nove poreske zakone; nakon što on to proglasi nelegalnim, kralj ga raspusti i pošalje u Troyes.
- kolovoz - Maksimilijan Vrhovac izabran za biskupa u Zagrebu (1788-1827).
- 24. 8. - Rusko-turski rat: Osmansko Carstvo, nastojeći povratiti teritorije izgubljene Kučuk-kanardžijskim mirom, objavljuje rat Rusiji. Sljedeće godine se priključuje i Austrija. Na obaveštajnoj službi u Srbiji rade kapetan Mihailo Mihaljević, major Liederskorn, zastavnik Miteser i drugi oficiri.[4]
- 13. 9. - Pruske trupe ulaze u Nizozemsku kako bi intervenirale na strani stadtholdera Willema; nakon nekoliko tjedana su Patrioti poraženi, a preko 40.000 bježi u Francusku.
- 17. 9. - Ustavna konvencija u Philadelphiji donosi Ustav SAD, koji mijenja Članke o konfederaciji i SAD od konfederacije mijenja u federaciju.
- 12. 10. - Bitka kod Kinburna u delti Dnjepra je ruska pobeda nad Turcima. Ruski komandant Aleksandar Suvorov je ranjen i odlikovan ordenom sv. Andrije.
- oktobar - Janjičari pohvatali i pobili "priličan broj" Srba koji su pokušali da emigriraju iz Srbije u Austriju. Emigracija se nastavlja, spremali su se čak i kaluđeri Studenice, sa moštima sv. Simeona.[5]
- 27. 10. - U New Yorku objavljen prvi od Federalističkih spisa, znamenite serije anonimnih eseja (čiji su autori Alexander Hamilton, James Madison i John Jay), a čija je svrha uvjeriti javnost države New York da prihvati ratifikaciju novog Ustava.
- 20. 11. - Vojvoda od Orleana privremeno proteran zbog glasne opozicije.
- 2/3. 12. - Pokušaj austrijskog zauzimanja Beograda, na čelu sa gen. Alvinczijem, uz pomoć Srba u gradu - oluja je razbila lađe. Od Srba koji su prebegli u Srem stvoren je pod zapovedništvom kap. Mihaila Mihaljevića prvi frajkor. Radič Petrović će dobiti čin kapetana. Još jedan pokušaj u januaru takođe nije uspeo.[6][7]
- 7. 12. - Delaware je prva američka država koja ratificira Ustav SAD.
- decembar, polovinom - Seljani Žarkova, Železnika i Ostružnice masovno prebegli preko Save - Turci pojačavaju teror, posekli su 65 ljudi, prete rođacima prebeglih.[8]
- 23. 12. - Britanski pomorac William Bligh isplovljava na znamenitu ekspediciju na Tahiti na mornaričkom brodu HMS Bounty.
- krajem godine - Pošto se Kara-Hasan vratio u Beograd, Deli-Ahmed je nadjačan i proteran iz grada, nakon što je dve godine bio nezvanični gospodar.[9]
- krajem godine - Pošto je Crnu Goru ove godine pogodila "strašna glad", guvernadur Radonjić piše austrijskom (vice-)kancelaru Kobenclu, moli za pomoć, osim gladi pomine i bojeve "svaki dan".[10]
Kroz godinu
uredi- 1785-87 - Tzv. Jozefinski popis žiteljstva u Ugarskoj i Hrvatskoj, praćen nemirima i nasiljem - prvi put popisani - prvi put je popisano cjelokupno stanovništvo.
- U Vojnoj krajini uveden kantonski sistem, kako bi se uprava (kanton) odvojila od vojnih poslova (regimenta) - ukinut 1800. zbog sukoba kompetencija. Ukinut je veći broj vojnih komuniteta, jer mnogi su bili obična sela.[11]
- Austrija dobiva novi Kazneni zakonik, ukinuta smrtna kazna (ali vraćena 1795).
- Prvi put je u dubrovačko Malo vijeće izabran pripadnik nove vlastele.[12]
- U mletačkom Zadru je osnovana Ekonomsko-poljoprivredna akademija.[13]
- Promet ljudi i robe između Beograda i Zemuna je veliki, skelarina se daje u zakup za 15.000 forinti godišnje.[14]
- Mahmud-paša Bušatlija uz pomoć Malisora porazio sultanovu vojsku kod Skadra.[15] Razbijena je i vojska iz Bosne, ali on je popularan u toj zemlji.[16]
- Prvo izdanje Palasovog ruskog Uporednog rečnika, srpski je predstavljen mešavinom sa ruskim, što je ispravljeno u drugom izdanju.[17]
- Emanuilo Janković: prevedena drama "Tergovci" Karla Goldonija i naučni rad "Fizičeskoe sočinenie...". Jovan Muškatirović: "Pričte iliti po prostomu poslovice". Avram Mrazović: "Poučitelni magazin za decu".
Rođenja
uredi- 6. 3. - Joseph von Fraunhofer, njemački fizičar i izumitelj
- 10. 3. - Francisco Martinez de la Rosa, španski književnik, političar i prvi moderni premijer († 1862)
- 6. 11. - Vuk Stefanović Karadžić, srpski jezički i pravopisni reformator († 1864)
- 18. 11. - Louis Daguerre, francuski umjetnik i hemičar
- 23. 11. - Maksimilijan Vrhovac, zagrebački biskup
Smrti
uredi- 13. 2. - Ruđer Bošković, matematičar i astronom (* 1711)
- 28. 5. - Leopold Mozart, njemačko-austrijski kompozitor (* 1719)
- 15. 11. - Christoph Willibald Gluck, njemački kompozitor i dirigent (* 1714)
Reference
uredi- ↑ Historija n. J. II, 1101
- ↑ Istorija s. n. IV-2, 58
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 361
- ↑ Historija n. J. II, 1375
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 375-6
- ↑ Historija n. J. II, 1376
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 363
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 376
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 360-1
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 527
- ↑ Historija n. J. II, 1056-7
- ↑ Historija n. J. II, 1218
- ↑ Historija n. J. II, 1235
- ↑ Historija n. J. II, 1360
- ↑ Crna Gora - istorija - vremenska linija od 1784 - 1916 Arhivirano 2018-03-26 na Wayback Machine-u. vremenskalinija.me
- ↑ Istorija s. n. IV-1, 455
- ↑ Istorija s. n. IV-2, 88
- Literatura
- Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
- Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1), drugi tom (IV-2)
