1990. na filmu
1990. godina bila je značajna za filmsku umjetnost te je uključivala razne hvaljene filmove, kao što su Ples s vukovima, Dobri momci, Edward Škaroruki, Henry & June, Millerovo raskrižje, Cyrano de Bergerac, Divlji u srcu, Nikita, The Grifters, Europa Europa, Podla djevojka, Metropolitan, Ju Dou, Anđeo za mojim stolom, Frizerkin suprug, Život je sladak i Close-Up.
Godine na filmu 
|
|---|
| 1870-e |
| 1880-e |
| 1890-e |
| 1890 • 1891 • 1892 • 1893 • 1894 1895 • 1896 • 1897 • 1898 • 1899 |
| 1900-e |
| 1900 • 1901 • 1902 • 1903 • 1904 1905 • 1906 • 1907 • 1908 • 1909 |
| 1910-e |
| 1910 • 1911 • 1912 • 1913 • 1914 1915 • 1916 • 1917 • 1918 • 1919 |
| 1920-e |
| 1920 • 1921 • 1922 • 1923 • 1924 1925 • 1926 • 1927 • 1928 • 1929 |
| 1930-e |
| 1930 • 1931 • 1932 • 1933 • 1934 1935 • 1936 • 1937 • 1938 • 1939 |
| 1940-e |
| 1940 • 1941 • 1942 • 1943 • 1944 1945 • 1946 • 1947 • 1948 • 1949 |
| 1950-e |
| 1950 • 1951 • 1952 • 1953 • 1954 1955 • 1956 • 1957 • 1958 • 1959 |
| 1960-e |
| 1960 • 1961 • 1962 • 1963 • 1964 1965 • 1966 • 1967 • 1968 • 1969 |
| 1970-e |
| 1970 • 1971 • 1972 • 1973 • 1974 1975 • 1976 • 1977 • 1978 • 1979 |
| 1980-e |
| 1980 • 1981 • 1982 • 1983 • 1984 1985 • 1986 • 1987 • 1988 • 1989 |
| 1990-e |
| 1990 • 1991 • 1992 • 1993 • 1994 1995 • 1996 • 1997 • 1998 • 1999 |
| 2000-e |
| 2000 • 2001 • 2002 • 2003 • 2004 2005 • 2006 • 2007 • 2008 • 2009 |
| 2010-e |
| 2010 • 2011 • 2012 • 2013 • 2014 2015 • 2016 • 2017 • 2018 • 2019 |
Na području Jugoslavije, značajniji filmovi bili su film strave Sveto mesto i Čudna noć.
Događaji
uredi- 9 - 20. februar - Četrdeseti po redu Berlinski filmski festival je prvi održan nakon pada Berlinskog zida i kolapsa komunističkih režima u Istočnoj Evropi, koji su se zbili nekoliko mjeseci ranije; iako je Njemačka još uvijek formalno podijeljena, festival izaziva izuzetnu pažnju zbog svog historijskog konteksta, ali i prilike da se prvi put pogledaju ostvarenja koja su u Istočnoj Njemačkoj i drugim državama Istočnog bloka bila iz ideoloških razloga zabranjena i smještena u bunker; među njima se ističe čehoslovački crno-bijeli film Skřivánci na niti koji je bio snimljen još 1969. godine, koji će na kraju dobiti Zlatni medvjed, simbolički označivši početak postkomunističke ere u tadašnjim istočnoevropskim kinematografijama.
- 23. mart - Premijerno prikazana Zgodna žena, romantična komedija u režiji Garryja Marshalla čija je naslovna junakinja, koju tumači Julia Roberts, ulična prostitutka koja osvoji srce šarmantnog bogataša (koga tumači Richard Gere); iako će dobiti kritike od strane feministica i aktivista koji drže da je scenarij temeljen na Pepeljugi trivijalizirao ozbiljan društveni problem, film postiže izuzetnu gledanost i od Julije Roberts čini zvijezdu koja će dominirati filmovima tog žanra u sljedećem desetljeću.
- 30. mart - Premijerno prikazane Nindže kornjače, filmska adaptacija istoimenog stripa o mutiranim kornjačama koje se bore protiv kriminala na njujorškim ulicama; iako snimljen u nezavisnoj produkciji s relativno niskim budžetom, ostvarenje režisera Stevea Barrona postaje ogroman hit na američkim kino blagajnama, odnosno najkomercijalniji američki film u nezavisnoj produkciji i uzor za brojne kasnije superherojske filmove.
- 1. jun - Premijerno prikazan Total Recall, akcijski SF film u režiji Paula Verhoevena u kome u glavnoj ulozi nastupa Arnold Schwarzenegger; film postiže izuzetan uspjeh i potvrđuje status Schwarzeneggera kao velike akcijske zvijezde, a značajan je i zbog pionirskog korištenja CGI i motion capture tehnologije u skeniranju likova za specijalne efekte.
- 13. jul - Premijerno prikazana Brza promjena, kriminalistička komedija, koja predstavlja prvi i jedini film koji je režirao popularni komičar Bill Murray; ostvarenje koje predstavlja remake francuskog filma Hold-Up iz 1985. godine i u kome Murray tumači glavnu uloga, dobiva niz pohvala od strane kritike, ali predstavlja fijasko na kino-blagajnama.
- 19. oktobar - U New Yorku premijerno prikazan Ples s vukovima, epski pustolovni film kojeg je osobno producirao i režirao glavni glumac Kevin Costner; iako su mu mnogi predviđali neuspjeh, film slama sve rekorde na kino blagajnama te postaje najgledaniji vestern do tada[1], doživljava brojne pohvale od strane kritike, a na kraju i dobija Oscar za najbolji film, te time ruši dotada duboko uvriježeno mišljenje kako je žanr vesterna mrtav u Hollywoodu.
- 9. septembar - Na Venecijanskom filmskom festivalu premijerno prikazan Dobri momci, gangsterski film američkog režisera Martina Scorseseja temeljen na biografiji sitnog gangstera Henryja Hilla; ostvarenje koje kombinira ekplicitno nasilje, crni humor i nostalgiju, a će doživjeti brojne pohvale, što zbog Scorsesejeve režije, a što zbog glumačkih nastupa Raya Liotte, Lorraine Bracco i Joea Pescija koji, usprkos epizodnih uloga postaju zvijezde; film koji je u mnogo čemu redefinirao prikaz organiziranog kriminala u američkoj kinematografiji postaje najpopularniji film u Scorsejevoj filmografiji, a uticajni kritičar Roger Ebert će prozvati trećim najboljim filmom 1990-ih.[2]
- septembar - MPAA, nakon protesta izazvanih odbijanjem izdavanja cenzorskih certifikata za od strane kritike hvaljenih, ali zbog nasilja i seksa "problematičnih" art filmova kao što su Henry: Portrait of a Serial Killer i The Cook, the Thief, His Wife and Her Lover objavljuje reviziju svog sistema rejtinga, te je rejting "X", koja je tada postala sinonimom za pornografiju zamijenjena oznakom "NC-17" ("zabranjeno djeci ispod 17 godina"); prvi film sa tim rejtingom će biti Henry & June, erotska drama Phila Kaufmana prikazana 5. oktobra; novi rejting se, međutim, pretvara u fijasko, s obzirom da ga zbog još uvijek "problematičnih" asocijacija filmove njime označene odbijaju prikazivati kino-dvorane i oglašavati mediji u konzervativnim dijelovima SAD, kao što ih uticajni lanac Blockbuster Video odbija posuđivati u svojim videotekama.
- oktobar - Britanski informatičar i filmofil Col Needham na temelju diskusija u Usenetovoj grupi rec.arts.movies stvara datoteku od 23.000 stavki, odnosno bazu podataka koja će predstavljati začetak današnje Internet Movie Database.
- 16. novembra - U SAD premijerno prikazan film Sam u kući, komedija koja ostaje na prvom mjestu najgledanijih filmova na blagajnama 12 tjedana za redom, te sa 286 milijuna $ postaje najgledaniji film u SAD-u te godine,[3] učinivši od 10-godišnjeg Macaulaya Culkina komercijalno dotada najuspješnijim dječjim glumcem; usprkos tako impresivnog uspjeha, na međunarodnom tržištu je Sam u kući imao manje gledatellja od fantastične melodrame Duh s Patrickom Swayzeom i Demi Moore u glavnim ulogama.
- 24. decembar - Američki glumac Tom Cruise se, nekoliko mjeseci nakon razvoda od svoje dvije decenije starije kolegice Mimi Rogers, ženi za Nicole Kidman, australijsku glumicu sa kojom je bio nastupio u hit-filmu Days of Thunder; njih dvoje će tokom sljedeće decenije nastupati u nizu prestižnih filmova, postavši jednom od najvećih superparova Hollywooda.
Rođenja
uredi| datum | ime | nacionalnost i zanimanje | godina smrti |
| 11. februar | Q’orianka Kilcher | američka glumica | |
| 24. mart | Keisha Castle-Hughes | novozelandska glumica | |
| 9. april | Kristen Stewart | američka glumica | |
| 10. april | Alex Pettyfer | britanski glumac | |
| 15. april | Emma Watson | britanska glumica | |
| 15. august | Jennifer Lawrence | američka glumica | |
| 22. oktobar | Jonathan Lipnicki | američki glumac |
Smrti
uredi| datum | ime | nacionalnost i zanimanje | godina rođenja |
| 8. januar | Terry-Thomas | britanski glumac | 1911 |
| 15. januar | Gordon Jackson | britanski glumac | 1923 |
| 20. januar | Barbara Stanwyck | američka glumica | 1907 |
| 25. januar | Ava Gardner | američka glumica | 1922 |
| 17. mart | Capucine | francuska glumica i manekenka | 1928 |
| 15. april | Greta Garbo | švedska glumica | 1905 |
| 16. maj | Sammy Davis, Jr. | američki glumac | 1925 |
| 18. maj | Jim Henson | američki režiser i producent | 1936 |
| 18. maj | Jill Ireland | britanska glumica | 1936 |
| 15. jul | Margaret Lockwood | britanska glumica | 1916 |
| 21. jul | Sergej Paradžanov | armenski i sovjetski režiser | 1924 |
| 4. septembar | Irene Dunne | američka glumica | 1898 |
| 14. oktobar | Leonard Bernstein | američki kompozitor | 1918 |
| 15. oktobar | Delphine Seyrig | francuska glumica | 1932 |
| 20. oktobar | Joel McCrea | američki glumac | 1905 |
| 27. oktobar | Jacques Demy | francuski režiser | 1931 |
| 27. oktobar | Ugo Tognazzi | italijanski glumac | 1922 |
| 30. oktobar | V. Shantaram | indijski režiser | 1901 |
| 22. septembar | Irving Berlin | američki kompozitor | 1888 |
| 12. novembar | Eve Arden | američka glumica | 1908 |
| 1. decembar | Sergio Corbucci | italijanski režiser | 1926 |
| 7. decembar | Joan Bennett | američka glumica | 1910 |
| 8. decembar | Martin Ritt | američki režiser | 1914 |
Najkomercijalniji filmovi u kinima diljem svijeta
uredi
Nagrade
urediZlatna palma, Cannes:
- Divlji u srcu, režija David Lynch, SAD
Zlatna arena, Pula:
- Gluvi barut, režija Bahrudin Čengić
Izvori
uredi- ↑ „Highest Grossing U.S. Westerns: Movies”. bloomberg.com. Pristupljeno 23. listopada 2013.
- ↑ „BERT & SCORSESE: BEST FILMS OF THE 1990S”. 26. veljače 2000. Pristupljeno 23. listopada 2013.
- ↑ „Total Grosses of all Movies Released in 1990”. Box Office Mojo. Pristupljeno 23. listopada 2013.
- ↑ „1990 Worldwide Grosses”. Box Office Mojo. Pristupljeno 14. listopada 2013.
Vanjske veze
uredi
- 1990. Arhivirano 2007-01-25 na Wayback Machine-u na Internet Movie Database
- 1990. na filmu Arhivirano 2013-08-18 na Wayback Machine-u na Numbers
- 100 najhvaljenijih filmova 1990. na Rotten Tomatoes
- Najhvaljeniji filmovi Arhivirano 2014-04-03 na Wayback Machine-u na Films101